Ўзбекистон терма жамоаси ва Москванинг “ЦСКА” клуби ярим ҳимоячиси Аббосбек Файзуллаев Туркия Суперлигаси вакили — “Истанбул Башакшеҳир” билан шартнома имзолаш арафасида. Манбаларнинг хабарига кўра, футболчи Истанбулда тиббий кўрикдан ўтиб бўлди ва трансфер яқин кунларда расман эълон қилинади.
Бу оддий клуб эмас — у Туркия президенти Режеб Таййип Эрдоғаннинг севимли жамоаси сифатида танилган. Ҳозирда бу жамоа сафида яна бир ўзбекистонлик — Элдор Шомуродов ҳам тўп сурмоқда.
“ЦСКА” ушбу трансфер эвазига 7,5 миллион евро даромад олади. Бу рақам Москва клуби Файзуллаев учун икки йил олдин тўлаган суммадан қарийб 14 баробар кўп. Трансфер футбол жамоатчилиги орасида катта қизиқиш уйғотди. “Истанбул Башакшеҳир” қандай клуб? Унинг тарихий ютуқлари ва ҳозирги ҳолати қандай? Энг асосийси — Файзуллаев бу жамоада ўзини кўрсата оладими? Россиянинг Championat нашри турк футболи эксперти Элвин Керимов билан ушбу саволларга жавоб излади.
“Истанбул Башакшеҳир” — сиёсий ҳомийлик остидаги жамоа
Туркия раҳбари Режеб Таййип Эрдоған фаол сиёсий фаолиятидан олдин ҳаваскор футболчи бўлган ва маҳаллий “Касимпаша” фарм-клубида ўйнаган. У бир вақтлар Туркиянинг энг машҳур клубларидан бири “Фенербаҳче”да тўп суриши мумкин эди, бироқ жамоадаги мураббийнинг алмашиши туфайли бу трансфер амалга ошмаган.
Кейинчалик президент “Фенербаҳче”га ҳомийлик қилишга уриниб кўрди, бироқ жамоа мустақиллигини сақлаб қолишни ва давлатга қарам бўлмасликни истади. Шундан сўнг у камтар ва мухлислари кўп бўлмаган “Истанбул ББ” клубини танлаб, уни сиёсий ва молиявий қўллаб-қувватлашга қарор қилди. 2014 йилда клуб “Истанбул Башакшеҳир” номи билан қайта ташкил қилинади.
Клуб президенти — Эрдоғаннинг қудаси, бошқарувни эса президентнинг ўғли норасмий тарзда олиб боради. Расмий ранглар — тўқ кўк ва тўқ сариқ — Эрдоған етакчилик қилаётган партия рангларига мос. Асосий ҳомий — соғлиқни сақлаш вазирининг клиникаси “Medipol”.
Элвин Керимов: Илгари бу клуб Суперлиганинг ўртамиёна жамоаси эди, аммо сиёсий қўллаб-қувватлаш орқали чемпионликни қўлга киритди ва мунтазам равишда Европа мусобақаларида қатнашмоқда.
Жамоа ютуқлари ва ҳозирги ҳолати
“Башакшеҳир” — “Галатасарой”, “Фенербаҳче” ва “Бешиктош” каби гигантлар соясида қолмай, 2019/20 йилги мавсумда Суперлига чемпиони бўлган кам сонли жамоалардан бири. Ўша даврда клуб таркибида Демба Ба, Гаэл Клихи, Эдин Виша каби таниқли футболчилар бўлган. Ҳатто улар “Манчестер Юнайтед”ни Чемпионлар Лигаси гуруҳ босқичида 2:1 ҳисобида мағлуб этишни ҳам уддалашди.
Аммо бу ютуқдан сўнг жамоанинг ўйини пасайган. Кейинги мавсумда клуб 12-ўринга тушиб кетди. Сўнгги йилларда эса 4–5-ўринлар билан чекланиб келади, бироқ Конференциялар Лигаси йўлланмасини ҳар мавсум қўлга киритмоқда.
“Башакшеҳир” Файзуллаев учун трамплин бўла оладими?
Керимов: Файзуллаев учун бошқа таклифларни кутишдан кўра, шу трансферга рози бўлиш фойдалироқ эди. Клуб таклифи молиявий жиҳатдан ҳам унга, ҳам “ЦСКА”га манфаатли. Истанбул — маданий жиҳатдан Ўзбекистонга яқин шаҳар. Шу боис у ерга туркий давлат вакиллари — Зайнутдинов, Шомуродов каби футболчилар келишмоқда.
Атан Чағдаш — туркиялик “Мареска”
“Башакшеҳир” бош мураббийи — 45 ёшли Атан Чағдаш. У илгари “Базел” ва “Бешиктош”да ўйнаган, 2016 йилдан мураббийлик фаолиятини бошлаган. У юқори прессинг, тўп назоратига асосланган ва тезкор ҳужумларга урғу берадиган замонавий футбол тарафдоридир.
Керимов: Чағдаш Энсо Мареска ишқибози. У қўл остида Файзуллаев анча тажриба тўплайди. Агар “Аланаяспор”да ишлаган йилларини эсласак, унинг жамоаси майдонда тўпни назорат қилиш бўйича рекорд ўрнатган эди. Бу мураббий қўл остида Файзуллаев кўп нарсани ўрганади
Клубдаги асосий муаммо — ҳимоя
Ўтган мавсумда “Башакшеҳир” 36 ўйинда 56 та гол ўтказиб юборди. Бу кучли саккизликдаги энг ёмон натижа. Сабаби — мураббий танлаган тизимда захира варианти йўқ. Рақибга прессинг қилишда хатолик юз берса, бутун ҳимоя сочилиб кетади.
Клубнинг ҳужумдаги салоҳияти кучли, бироқ ҳимоядаги хатолар сабабли кўп муаммога дуч келмоқда. Айниқса, қарши ҳужумлар ва ҳимояда қўйилган “автобус”лар пайти жамоа ўйинларида муаммо пайдо бўлади, — дея тушунтиради Керимов.
Файзуллаев — тарихдаги энг қиммат харид
“Башакшеҳир”нинг трансфер сиёсати анча консерватив: клуб одатда футболчиларни бепул ёки арзон нархда олиб, юқори нархда сотишни афзал кўради. Мисол учун, Кшиштоф Пёнтек 10 миллион еврога Қатар клубига сотилди. Ирфон Каҳвежи, Ндайишимие каби ўйинчилар ортидан ҳам яхши фойда кўрилган.
Файзуллаев учун тўланган 7,5 миллион евро — клуб тарихидаги рекорд. Бу ёш ва истиқболли футболчи учун қилинаётган сармоя бўлиши билан бирга, кейинчалик янада қимматга сотишни мўлжалламоқда.
Бу клубда молиявий муаммолар йўқ. Улар шунчаки эҳтиёткорлик билан ҳаракат қилишади. Файзуллаев — келажакка қилинган сармоя сифатида қаралаётган футболчи, — дейди Керимов.
“Башакшеҳир” — юлдузларсиз юлдуз жамоа
Бугунги кунда клуб таркибида юлдуз футболчилар деярли йўқ. Аммо сифатли ва тажрибали ўйинчилар бор: ҳимоячи Леон Дуарте (“Милан”да ўйнаган), Онур Булут, Мигел Крешпу, Бераҳт Оздемир, Юсуф Сари, Дейви Зелк ва бошқалар.
Дарвозабон Муҳаммет Шенгезер — Туркиядаги энг яхши “оёқда ўйнайдиган” посбонлардан бири. У Конференциялар Лигасида иккита ассист муаллифига айлангани бунга мисол бўла олади.
Бугунги ҳолатда “Башакшеҳир” трансфер қиймати бўйича “Галатасарой” ва “Фенербаҳче”дан анча орқада — уларнинг бюджетлари, таркиби ва имкониятлари билан рақобат қилиш деярли имконсиз. Аммо бу жамоа Файзуллаев каби ёш футболчилар учун — трамплин бўла олади.
Файзуллаев бу клуб Туркия футболи юлдузига айланиши мумкин. У ерда доимий ўйин амалиёти, еврокубоклар ва мураббийнинг ёндашуви уни бошқа даражага олиб чиқ олади, — дейди Элвин Керимов.
Изоҳ (0)