Davlatning tashqi bosimlarga dosh berishida parlamentning o‘rni muhim. Bu haqda siyosatshunos Hamid Sodiq YouTube’dagi “Xo‘p” podkastidagi chiqishida fikr bildirdi.
Hamid Sodiqning aytishicha, siyosiy qaror bir kishi tomonidan qabul qilinsa, hamisha zaif bo‘ladi. Shu sabab jarayonda parlament o‘rni doim muhim hisoblanadi.
“Kelgusi 5–10 yil ichida Oliy Majlis deb nomlagan va bugun komada yotgan siyosiy institutni tiriltirish kerak. Jahon chempionatiga chiqqanimiz, bokschilar 6 yoki 8 ta oltin medal olgani vaqtinchalik yutuqlar, ammo institutsional yutuqlar emas. Ha, bu islohotlarning bir ko‘rinishi bo‘lishi mumkin. Dunyodagi eng katta stadionga ega bo‘lganimiz, Toshkent sitida Markaziy Osiyoning eng katta binosini qurganimiz hech narsani belgilab bermaydi. Ko‘rib turibmizki, bosimga xalqi bilan hisoblashadigan davlatlar dosh bermoqda. Masalan, Ukraina. Rossiya avtoritarizm sabab dunyoning kamida 40 foiz energiyasini o‘zida jamlagan bo‘lsa-da siyosiy bosimlarga dosh berishi qiyin bo‘lyapti. Biz yadro quroliga ega bo‘lishimiz kerakmi yoki yo‘q degan masalalarni hamisha parlament prizmasidan o‘tkazib kelganimizdan keyingina sifatli bo‘ladi. Biz har qanday siyosiy qarorlarni qabul qilishda parlament prizmasidan o‘tkazib, uni ommaga ochiqlab kelganimizdagina u sifatli bo‘ladi. Xalq shundan keyin qabul qilinayotgan qarorlarga, qonunlarga ishona boshlaydi. Shuning uchun buning yagona institutsional yo‘li—faqatgina Oliy Majlisga qo‘rqmasdan shaffof saylovlar o‘tkazish va unga imkon berishdir”, dedi siyosatshunos.
Hamid Sodiq masalani tahlil qilarkan, parlamentning asosiy vazifasiga nima ekaniga to‘xtaldi. Mutaxassisning taʼkidlashicha, qonun qabul qilish bu Oliy Majlisning eng so‘ngi vazifasi hisoblanadi.
“Parlamentning muqaddas vazifalaridan biri hokimiyatda qabul qilinayotgan qonunlarni ommaviylashtirib berishdir. Yaʼni gap qonun yaxshi yoki yomonligida emas. Prezident apparati, Vazirlar Mahkamasi yoki Oliy Majlisning o‘zi qabul qilinayotgan siyosiy qarorlar, qonunlarni ommaga chiqarib, shaffoflashtirib berish parlamentning vazifasi. Shuning uchun Oliy Majlisda emotsiyalarga ruxsat beriladi. Masalan, Buyuk Britaniya parlamentida deputatlar bir-biri bilan qanday tortishadi. Emotsional fikrlar bildiriladi. Mayli, biroz yoqalashib ketsa ham yoki so‘kishsa ham hech muammosi yo‘q. Bu Oliy Majlisga xos xususiyat. Shuning uchun ham u dumaloq, tatami ko‘rinishida. Bahslashish uchun dumaloq joylashgan bo‘ladi. Undan qo‘rqish kerak emas. Agar qaror ommaviylashsa, unga nisbatan xalqning legitimligi oshadi. ‘Men ishtirok etdim, endi ijro etishim kerak’, degan tushuncha paydo bo‘ladi. Bundan buyog‘iga O‘zbekiston yopila olmaydi, buning iloji ham yo‘q. Oliy Majlis tirik bo‘lishi hokimiyat manfaati uchun ham yaxshi. Parlament va xalq uyg‘oq bo‘lishidan qo‘rqish kerak emas”, dedi tahlilchi.
Avvalroq Senat muxolifat huquqlarini kuchaytirishga oid qonunni maʼqullagani xabar qilingandi.
Izoh (0)