Дунёда миллионлаб инсонлар севадиган қаҳва ҳақида турли-туман фикрлар мавжуд: баъзилар уни тетиклантирувчи, ҳатто оғриқни камайтирувчи табиий восита деб билади, бошқалар эса юрак-қон томир тизимига зарар етказувчи хавфли стимулятор деб ҳисоблайди.
Қуйида қаҳвани соғлиққа зарар етказмасдан қандай истеъмол қилиш кераклиги ва ушбу ичимликнинг ҳақиқий фойдали хусусиятлари ҳақида сўз боради.
Қаҳва ҳақиқатда фойдалими?
Қаҳва — табиий, хушбўй ва мазали ичимлик. Уни уйғониш, кун давомида тетик юриш учун ичиш мумкин. Бироқ меъёрни билиш ва организмни тинглаш ҳам муҳим.
Қаҳвадаги кофеин кучли табиий стимулятор бўлиб, у тана аъзолари фаолиятини жонлантиради, ҳушёрликни оширади ва тетиклик беради. Шунингдек, қаҳва таркибида антиоксидантлар ва яллиғланишни камайтирувчи бошқа фойдали моддаларнинг мавжудлиги ҳам исботланган.
Жон Ҳопкинс университети тиббиёт мактаби олимлари фикрича, қаҳва айрим жиддий касалликларни, масалан, қандли диабет, Альцгеймер , Паркинсон ва юрак-қон томир тизими муаммоларини олдини олишда ёрдам бериши мумкин.
Оддий қора қаҳва ҳам, декофеинланган (кофеинсиз) қаҳва ҳам жигар фаолиятини қўллаб-қувватлайди ҳамда токсинларни зарарсизлантирувчи ферментлар ишлаб чиқарилишини фаоллаштиради. Айниқса, узоқ қовурилган кучли қаҳва турлари баъзи саратон турларининг ривожланиш хавфини камайтириши тасдиқланган.
Қаҳвани тўғри ичиш қоидалари
Асрлар давомида қаҳва турли халқларнинг овқатланиш маданиятида муҳим ўрин эгаллаб келмоқда. Уни тайёрлаш усуллари ва сифати муҳим бўлиши билан бирга, уни қандай ҳолатда, қай тартибда ичиш ҳам муҳим.
Масалан, мувозанатли овқатланиш ва тана вазнини меъёрда ушлашга одатланган шахсларда қаҳва истеъмоли ушбу натижа таъсирини оширади. Аммо бирдан ортиқ финжон қаҳва доим ҳам фойдали бўлмайди.
Шунингдек, қаҳвага нима қўшаётганингизга ҳам эътибор бериш керак. Масалан, сут, шакар, сироп, сунъий ширин таъм берувчилар қаҳванинг фойдасини камайтириши мумкин. Уларнинг ўрнига долчин, кардамон, ванилин ёки какао қўшиб кўринг, шунда қаҳва янада бой таъмга эга бўлади ва шакарсиз ҳам ширин бўлади.
Қаҳва ичиш меъёри борми?
Олимлар кунига 1–2 финжон қаҳва юрак-қон томир тизимига ортиқча юк тушмаслиги учун фойдали деб ҳисоблашади. Аммо баъзи одамлар 3-4 финжонгача ичиб ҳам ўзини яхши ҳис қилиши мумкин. Чунки ҳар биримизнинг организмимиз индивидуал. Бу норма инсоннинг соғлиғи, ёши, касалликлари, турмуш тарзига қараб ўзгаради.
Умумий тавсия: агар сизда қаҳвага аллергия бўлмаса, кунига 400 мг кофеингача (тахминан 3–5 финжон) ичиш мумкин. Ҳомиладор аёллар ва эмизикли оналар эса шифокор билан маслаҳатлашган ҳолда қаҳва миқдорини белгилаши керак.
Қаҳва оғриқни камайтириши ростми?
Ҳа, кофеин табиий оғриқ қолдирувчи восита бўлиши мумкин. У кўплаб дориларнинг таркибида учрайди ва ибупрофен каби аналгетикларнинг таъсирини кучайтиради. Баъзиларга бир финжон қаҳва бош оғриғи ёки мушак оғриғини камайтиришда вақтинча ёрдам беради.
2023 йилда нашр этилган халқаро тадқиқотларга кўра, кунига 2-3 финжон қаҳва ичадиган инсонларда юрак касалликлари хавфи 15–20% га паст бўлган. Аммо меъёрдан ошириб юбориш юрак уришини тезлаштириши ёки уйқу бузилишига сабаб бўлади.
Изоҳ (0)