Суткалаб навбат, пул сўрашлар, имтиёзли ўтиш: Навоий чегара божхона постидан репортаж

Кеча, 2025 йилнинг 4 июнь куни ижтимоий тармоқлар, шунингдек, “Газета” нашрида ҳам Қозоғистоннинг Ўзбекистон билан чегарасида юзлаб автомобиллар тўпланиб қолгани, ҳайдовчилар ҳукуматдан ёрдам сўраётгани хабар қилинди. Нашр журналисти билан суҳбатда бўлган ҳайдовчилар Ўзбекистонга келиш учун бир суткадан ортиқ навбатда тураётгани, Қозоғистон томонидаги номаълум шахслар ҳайдовчилардан пул талаб қилаётганини ҳикоя қилиб берганди.

“Дарё” журналисти ҳам вазиятни ўрганиш мақсадида Навоий чегара божхона пости (халқ тилидаги “Қоплонбек” пости)да бўлиб, чегарадан ўтган ҳайдовчилар ва йўловчиларни суҳбатга тортди.

Бугун соат 9:00 да (4 июнь санаси назарда тутилмоқда — таҳририят изоҳи) чегарага келдим. 10 минг рубль сўрашди. Бердим ва соат 14:00 да Ўзбекистонга кирдим. Ичкарида жудаям машина кўп эди. Шу сабаб кутиб ўтиришни истамадим, дейди исми сир қолишини сўраган суҳбатдош.

Яна бир суҳбатдош чегарадан тезроқ ўтиш учун Қозоғистон томондан эканини айтган фуқаро кийимидаги шахсга 15 минг рубль берганини, шу сабаб қийналмасдан тезроқ ўтишга муваффақ бўлганини айтмоқда.

Ичкарида 3 та катта “стоянка” бор. Барчаси машиналар билан тўлган. Унча машинадан ўтиб, навбат тегишини куцам, икки сутка қолишимга тўғри келар эди. Шу сабаб 15 минг рубль бериб, тезроқ ўтишга мажбур бўлдим. Қолаверса, пул сўраб, ҳайдовчилардан манфаат кўраётганлар атайлаб сунъий тирбандликни юзага келтиради. Ҳайдовчилар бундай пайтда пул беришга мажбур бўлади, дейди у.

Россиядан Ўзбекистонга қайтаётган сурхондарёлик суҳбатдошнинг айтишича, уларни олиб келаётган автомобиль икки суткадан бери (3—4 июнь кунлари назарда тутилмоқда — таҳририят изоҳи) чегарадан ўтолгани йўқ.

Мен 10 дақиқада ўтдим. Пиёдалар учун ҳеч қандай муаммо йўқ. Аммо бизни Россиядан олиб келаётган машина икки суткадан бери чегарада қоляпти. Ҳалигача ўтолмади. Биз эса чегарадан ўцак-да, уйга кетолмай ўтирибмиз. Агар чегарада шундай вазият эканини билганимизда, “Қоплонбек” постигача машина гаплашиб, буёғига яна бошқа машинада кетар эдик, дейди суҳбатдош.

“Дарё” журналисти билан суҳбатлашган ҳайдовчининг айтишича, у 18 соатда чегарада ўтган.

Тўғри, пул сўрашяпти. Аммо мен нега уларга пул беришим керак? Ҳеч кимга бир сўм ҳам бермай, 18 соат деганда навбатдан ўтиб, Ўзбекистонга кирдим. Ичкари жудаям тартибсиз ва ҳеч ким назорат қилмаяпти. Шу сабаб икки суткадан бери навбат кутиб ётган ҳайдовчилар ҳам бор, дейди у.

Яна бир йўловчи уларни Ўзбекистонга олиб келаётган ҳайдовчи эса 30 минг рубль пул беришга ҳам тайёр бўлиб, навбатда турмаслик учун навбатсиз чегарадан ўтказиб қўядиган одам излаганини, аммо имконини қилолмаганини айтмоқда.

Ҳайдовчимиз 30 минг рубль беришга ҳам тайёрман, фақат чегарада кўп қолиб кетмай, тезроқ уйга қайтишимиз керак, деб навбатсиз ўтказадиган одам излади. Тополмадим, деб қайтди. Икки сутка деганда зўрға чегарадан ўтдик, дейди исмини сир тутган йўловчи.

Яна бир ҳайдовчи машинада фарзандининг тоби қочиб қолганини, иссиғи чиқиб, безовта бўлгани учун навбатсиз киритишганини, бироқ бунинг учун ҳам олти соатдан ортиқ вақт сарфлаганини ҳикоя қилиб берди.

Фарзандимизнинг бетоблиги, иссиғи чиқаётганини айтиб, масъуллардан ёрдам сўрадик. Имтиёзли равишда ўтдик. Аммо бунга ҳам олти соат вақт кетди, дейди у.

Журналистга 3 июнь кундаги ҳолат ҳақида гапириб берган йўловчининг атйишича, 4 июнда вазият анча яхшиланган.

Катталар келишди, шекилли, бугун, 4 июнь куни вазият анча яхшиланди. Кеча бу ерлардан юриб бўлмасди. Ичкарида машиналар кўплиги ва уларнинг чиқишдаги тирбандлиги бўлса, ташқарида ўша машиналарни кутаётган йўловчиларнинг тирбандлиги юзага келганди, дейди суҳбатдош.

Божхона қўмитаси ахборот хизматининг ёзишича, кўрилган чоралар натижасида 4 июнь куни соат 20:25 да “Навоий” чегара божхона постида тирбандлик тўлиқ бартараф этилган.

Қўмита масъулларининг ёзишича, 4 июнь куни “Навоий” чегара божхона постида Ўзбекистон ва Қозоғистон божхона хизматлари масъулларининг сайёр учрашуви бўлиб ўтган.

Томонлар асосий эътиборни шу кунларда ўзбек-қозоқ чегара ўтказиш пунктларида кузатилаётган енгил автотранспорт воситалари тирбандлигини тезкор бартараф этишга қаратишди. Минтақа давлатлари ўртасида дўстлик, яхши қўшничилик, стратегик ҳамкорлик ва ташқи савдо алоқаларининг кенгайиши натижасида сўнгги беш йилда иккала давлат ўртасида ҳаракатланаётган автотранспорт воситалари ҳамда йўловчилар сони икки баробарга ошган, дейилади қўмита ахборот хизмати тарқатган маълумотда.

Қўмитанинг маълумот беришича, “Навоий” чегара божхона пости орқали суткасига 40 минг нафарга яқин фуқаролар ва 2 мингга яқин енгил автотранспорт воситалари ҳаракатланмоқда.

Томонлар тирбандликни тезкорлик билан бартараф этиш мақсадида қўшимча куч ва воситаларни сафарбар этишга келишиб олишди. Шунингдек, “Навоий” чегара божхона постида чиқиш йўналишида енгил автомобиллар ҳаракати камлиги сабабли ушбу йўналиш орқали Ўзбекистонга киришдаги енгил автомобилларнинг (реверсив) ҳаракати йўлга қўйилди. Кўрилган чоралар натижасида 4 июнь соат 20:25 ҳолатига кўра, ҳозирда мазкур постда тирбандлик тўлиқ бартараф этилди, дейди масъуллар.