• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +37°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    NATO yangi rahbar qidirmoqda. Stoltenbergning o‘rnini kim egallaydi?

    Shimoliy Atlantika alyansi (NATO) bosh kotibi lavozimi oktabr oyida bo‘shaydi. Amaldagi bosh kotib Yens Stoltenberg fevral oyida ushbu lavozimda ishlash shartnomasini boshqa uzaytirish niyati yo‘qligini ma’lum qildi. U 2022-yilning bahorida Rossiyaning Ukrainaga hujumi paytida NATO rahbariyatini o‘zgartirmaslik uchun muddatini cho‘zgandi.

    Foto: AP Photo

    Stoltenbergning bayonotidan keyin Bryusseldagi alyans bosh qarorgohida yana munozaralar boshlandi: kim alyansning o‘n to‘rtinchi rahbari bo‘ladi? Bu lavozimni ilk bor ayol kishi egallashini istayotganlar ham ko‘p. Alyansga a’zo 30 ga yaqin davlat elchilarining deyarli yarmi so‘zsiz o‘z nomzodini ilgari surmoqda.

    NATO bosh kotibi zimmasida qanday mas’uliyat bor?

    Yens Stoltenberg alyansni 2014-yildan beri boshqarib keladi. Uning vorisi NATOning 30 aʼzosi o‘rtasida hamjihatlikni, manfaatlar muvozanatini, umumiy kelishuvni taʼminlashda yordam berishi kerak. Bosh kotibdan diplomatik mahorat va alyansga sadoqat kutiladi.

    NATO rahbari siyosiy qarorlar qabul qilish huquqiga ega emas. U faqat Shimoliy Atlantika alyansi kengashi — ittifoqning qaror qabul qiluvchi oliy organiga rasmiy ravishda raislik qiladi. U matbuotga bayonotlar beradi va boshqa hukumatlar oldida NATOga vakillik qiladi. Unda harbiy rahbarlik qudrati bo‘lmaydi.

    Bosh kotibni tanlashda qanday mezonlar rol o‘ynaydi?

    NATO rahbari lavozimiga nomzod avval davlat yoki hukumat rahbari bo‘lgan bo‘lishi kerak. Undan ingliz tilini mukammal bilish talab qilinadi. Fransuz tilini bilish ham maqsadga muvofiq. Vashington bilan yaxshi munosabatda bo‘lishi kerak. Qo‘shma Shtatlar ittifoqning muhim a’zosi sifatida, hatto bosh kotib an’anaga muvofiq yevropalik bo‘lsa ham, yakuniy so‘zni aytishga haqli. AQSH asosan NATOning Yevropadagi Ittifoqchi Kuchlari bosh qo‘mondoni (SACEUR) lavozimini o‘zida saqlab keladi — bu alyansdagi eng yuqori ofitserlik lavozimi.

    Yangi bosh kotib barcha 30 mamlakat hukumatlarining kelishuvi bilan tasdiqlanishi kerak. Shu ma’noda, uning mintaqaviy manfaatlari, kelib chiqishi va siyosiy kun tartibi, qolaversa nomzodni ko‘rsatgan mamlakatning harbiy va diplomatik ahamiyati muhim rol o‘ynaydi. Masalan, Turkiya vakilining bu lavozimni egallashini hozircha tasavvur qilib bo‘lmaydi – bu mamlakat prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘on Shvetsiyaning alyansga qo‘shilishiga to‘sqinlik qilmoqda.

    Ariza berish tartibi qanday?

    NATO rahbari lavozimiga rasmiy ariza topshirilmaydi, rasmiy tanlov komissiyasi ham mavjud emas. Diplomatlar kelishuvga erishilgunga qadar o‘z hukumatlari nomidan yopiq yig‘ilishlarda muzokaralar olib boradi. Rasmiy ovoz berish jarayoni yo‘q. Alyansdagi davlat va hukumat rahbarlari sammitda yangi bosh kotibning ismini e’lon qiladi. NATOning navbatdagi sammiti 11-iyul kuni Vilnyusda bo‘lib o‘tishi kutilmoqda.

    NATOning avvalgi 13 rahbarining hammasi ham yuqoridagi talablarga javob bermagan. Misol uchun, 1988-yildan 1994-yilgacha alyansni boshqargan yagona nemis bosh kotibi Manfred Vyorner hech qachon hukumat boshlig‘i bo‘lmagan, balki Germaniya mudofaa vaziri lavozimida ishlagan. NATOning birinchi bosh kotibi britaniyalik baron Xastings Ismey faqat Hamdo‘stlik ishlari bo‘yicha vazir bo‘lgan, ammo u general edi.

    Bugungi kunda asosiy da’vogarlar kimlar?

    Ismini oshkor qilishni istamagan NATO diplomati hozir Rossiya tahdidiga uchrayotgan Boltiqbo‘yi davlatlaridan bo‘lgan ayol nomzodni qo‘llab-quvvatlashini aytdi. Gap Estoniyaning amaldagi bosh vaziri Kay Kallas yoki Litva hukumati rahbari Ingrida Shimonite haqida ketayotgan bo‘lishi mumkin. Alyansning sharqiy qanotidagi mamlakatlardan ko‘rsatilgan ayol nomzod NATOdagi harbiy ahamiyati ortib borayotgan Polsha tomonidan shubhasiz, qo‘llab-quvvatlanadi. Shuningdek, Slovakiya prezidenti Zuzana Chaputova ham tilga olinmoqda. Bu davlat Ukraina bilan bevosita chegaradosh. Uning nomzodini birdamlik harakati sifatida talqin qilish mumkin.

    Ammo NATOning janubi-sharqiy qanoti ham o‘z nomzodini ilgari surmoqda — Qora dengizda joylashgani sababli NATO uchun strategik ahamiyatga ega bo‘lgan Ruminiya prezidenti Klaus Yoxannis. Xabar qilinishicha, Italiya janubliklarning bu lavozimga da’volarini kuchaytirish uchun sobiq bosh vazir Mario Dragini NATOning yangi rahbari sifatida tavsiya qilgan. Mish-mishlarga ko‘ra, Buyuk Britaniyada ham mamlakat Brexit’dan keyin xalqaro maydonda ko‘proq ko‘rinishi uchun ushbu lavozimga nomzodlar bor. Sobiq hukumat rahbari Tereza Mey Buyuk Britaniyadan nomzod bo‘lishi mumkin. Yillar davomida Tereza Mey bilan Brexit bo‘yicha qizg‘in munozaralar olib borgan Yevropa Ittifoqining ko‘plab siyosatchilari uchun buni tasavvur qilish qiyin.

    Kanada moliya vaziri, ukrainalik muhojirlarning nabirasi Xristi Frilandda ham muayyan imkoniyatlar bor, ammo hozirgacha u “o‘yindan tashqarida” bo‘lgan. Bir necha yil oldin Rossiyaning propoganda ommaviy axborot vositalarida Frilandning bobosi Ikkinchi jahon urushi paytida natsistlar bilan aloqada bo‘lgani haqidagi ma’lumotlar tarqaldi. Mixaylo Xomiak chindan ham Krakovda ukrain tilidagi gazetaning muharriri bo‘lgan, u okkupatsion rejimga sodiq edi. Ammo Xristi Fridland bu haqiqatni hech qachon yashirmagan — aksincha u bobosi va uning gazetasi haqidagi tarixiy tadqiqotda qatnashgan. Shunday qilib, Fridlandning rus OAVlari tomonidan “fosh qilinishi” Kanadada katta janjal chiqarmadi va uning iste’fosi haqida jiddiy gap bo‘lmadi. Kanada rossiyalik diplomatlarni Frilandning obro‘siga putur yetkazishga urinishda ayblab hududidan chiqarib yubordi. Kanada Moliya vazirligi rahbarining NATO bosh kotibi lavozimiga nomzodiga kelsak, uning asosiy muammosi — yevropalik emasligi. NATOning Yevropadagi a’zolari uning nomzodini qabul qilishi dargumon. Biroq, kanadalik vazir AQSH tomonidan qo‘llab-quvvatlanayotgani haqida gaplar bor, deb yozmoqda The Washington Post nashri.

    Stoltenbergning o‘zi qolishi ham mumkin

    NATO shtab-kvartirasida amaldagi bosh kotib o‘z bayonotiga qaramay, ishini davom ettirishi mumkinligi, chunki hozirgi eng og‘ir harbiy-siyosiy vaziyatda kadrlar masalasi bilan shug‘ullanishni istamasligi haqida mish-mishlar tarqalmoqda. Yens Stoltenberg o‘z vakolatini 2024-yilning apreligacha uzaytirishi ham mumkin. O‘sha paytda NATO 75 yoshga to‘ladi, bu Vashingtondagi sammitda nishonlanadi. Yens Stoltenberg da’vogarlik qilgan Norvegiya markaziy banki rahbari lavozimi allaqachon egallab olingani ham uning alyansda qolishiga sabab bo‘lishi mumkin.

    27.03.2023, 16:10   Izoh (0)   7415
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Bunday reaksiya Rossiya rejalariga ta’sir o‘tkaza olmaydi”. Kreml G‘arb sanksiyalariga qaramay, Belarusda yadro quroli joylashtirilishini bildirdi

    27.03.2023, 15:57

    Isroil bosh vaziri Netanyaxu norozilik namoyishlari sabab sud islohotini muzlatishga qaror qildi — OAV

    27.03.2023, 14:59

    “O‘lim junglisi”: 400 mingga yaqin muhojir halokatli yo‘l orqali Panamadan AQSHga o‘tmoqda

    27.03.2023, 13:22

    Ukrainaning qarshi hujumi Putinni muzokaralarga undashi mumkin — tahlilchilar

    27.03.2023, 11:18

    Isroil prezidenti hukumatdan ommaviy namoyishlarga sabab bo‘lgan sud islohotini to‘xtatishni so‘radi

    27.03.2023, 10:55

    Fransiya Rossiyani Belarusda yadro qurolini joylashtirish qaroridan voz kechishga chaqirdi

    27.03.2023, 10:13
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    Ipotekaga xonadon, sovg‘a sifatida esa — omborxona!

     

    Tavsiya etamiz

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12

    Patriot: Isroil voz kechgan, Ukraina esa ko‘prog‘iga ega chiqishni istayotgan yarim asrlik tizim haqida nimalar ma’lum?

    8 iyul, 20:45

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Germaniya Ukrainaga yordam berish uchun Patriot raketalari ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘ydi

    Dunyo | 13 iyul, 15:20

    AQSH Yaponiya va Avstraliyadan Xitoy—Tayvan o‘rtasidagi ehtimoliy urushda tutadigan pozitsiyasini ochiqlashni talab qilmoqda — FT

    Dunyo | 13 iyul, 14:50

    Toshkentda muddatli to‘lov asosida avtomashina sotuvchi MCHJ qasddan bankrot qilindi

    O‘zbekiston | 13 iyul, 14:25

    Eron prezidenti Isroil havo kuchlari zarbasida jarohat olgan — OAV

    Dunyo | 13 iyul, 14:00

    Yevroittifoqning Rossiyaga nisbatan sanksiyalarini bloklab turgan Slovakiya qaroridan qaytishi mumkin

    Dunyo | 13 iyul, 13:34

    Rossiya va Belarus “an’anaviy qadriyatlarga asoslangan” sun’iy intellekt yaratmoqchi

    Dunyo | 13 iyul, 12:48

    AQSH davlat departamenti islohot vaji bilan 1 350 dan ortiq xodimini ishdan bo‘shatadi — CNN

    Dunyo | 13 iyul, 11:25

    “Mutlaqo kechirilmas va keskin qoralovga loyiq” — Qo‘ng‘irotboy Sharipov OTMga kirishdagi korrupsiya haqida

    O‘zbekiston | 13 iyul, 10:54

    Rossiya mamlakatning uchinchi eng yirik oltin ishlab chiqaruvchisini milliylashtirdi

    Dunyo | 13 iyul, 10:38
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.