Ukrainadagi urush va safarbarlik rossiyaliklarning AQSHga noqonuniy emigratsiyasini avj oldirib yubordi, bunday katta ko‘lamga amerikalik bojxonachilar hali duch kelmagan edi, deb yozadi The Moscow Times.
Mahalliy hukumat ma’lumotlariga ko‘ra, 2022-moliya yili davomida AQSHning janubiy chegarasida 21 763 nafar Rossiya fuqarosi qo‘lga olingan.
Ikki yil ichida Rossiya pasporti bilan AQSHning Meksika bilan chegarasini noqononiy kesib o‘tish chog‘ida ushlanganlar soni 47 marta yoki 4600 foizga oshib ketgan. Oktabr oyining o‘zida noqonuniy muhojirlar bilan ishlash tizimiga qariyb 4 ming nafar rossiyalik kelib tushgan. Taqqoslash uchun, 2020-yilda ularning soni jami 467 kishini tashkil qilgan.
Amerika qonunlarida AQSH hududiga kelganlar uchun boshpana huquqi kafolatlangan bo‘lsa-da, buning uchun o‘z mamlakatida irqi, millati, siyosiy qarashlari yoki qaysidir ijtimoiy guruhga oidligi bo‘yicha ta’qib qilinayotgani yuzasidan dalil-isbot talab etiladi.
Noqonuniy muhojirlarning ko‘pchiligi qo‘lga olinganidan so‘ng ozod etiladi, keyinroq esa ular boshpana haqidagi ariza bilan sudga murojaat qilishi mumkin bo‘ladi. Biroq minglab odamlar vaqtinchalik yashash markazlariga joylashtiriladi, u yerda esa advokatlarni topish va dalillar yig‘ish qiyinroq bo‘ladi.
Emigratsiya bo‘yicha san-fransiskolik advokat Svetlana Kaff rossiyaliklarning ko‘pchiligi shunday holatga tushayotganini aytdi. “Boshqa mamlakatlardan kelgan odamlar bilan taqqoslaganda, rossiyaliklar ko‘proq shunday markazlarga yuborilmoqda”, — dedi u.
Rossiya fuqarolari uchun AQSHga qonuniy yo‘l bilan ketish deyarli imkonsiz bo‘lib qolgan: diplomatlari mamlakatdan chiqarib yuborilgach, Amerika elchixonasi vizalar berishni to‘xtatib qo‘ydi. Konsullik xizmatlari Varshavadagi elchixonaga ko‘chirildi, biroq Polsha Rossiya fuqarolariga, hatto Shengen vizasi sohiblariga ham mamlakatga kirishni taqiqlaganidan keyin u ham imkonsiz bo‘lib qoldi.
Rossiya Federal xavfsizlik xizmati ma’lumotlariga ko‘ra, 2022-yilning aprel—iyun oylarida bor-yo‘g‘i 39 kishi Rossiyadan AQSHga qonuniy ravishda ketgan. Bir yil avvalgi ko‘rsatkich esa taxminan 900 marta kattaroq bo‘lib, 36,7 ming kishini tashkil qilgan edi.
Eslatib o‘tamiz, 21-sentabr kuni Rossiyada qisman safarbarlik e’lon qilinganidan keyin, mamlakatni tark etuvchi odamlar soni keskin o‘sdi. Quruqlikdagi chegaralarda katta-katta navbatlar yuzaga keldi, eng yaqin vizasiz mamlakatlarga aviareyslar uchun chiptalar sotilib ketdi.
Avvalroq Oq uy safarbarlikdan qochayotgan Rossiya fuqarolari AQSHda boshpana uchun ariza berishi mumkinligini e’lon qilgandi.