Qirg‘izistonda Kampirobod suv omborini himoya qilish bo‘yicha qo‘mita Shavkat Mirziyoyevga murojaat qildi

Qirg‘izistonda Kampirobod suv omborini himoya qilish bo‘yicha qo‘mita O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyevga ochiq xat bilan murojaat qildi. U mamlakatlar o‘rtasidagi bitimga aloqador, deb xabar bermoqda Kaktus.media.

“Biz, Kampirobod/Andijon suv ombori yaqinidagi qishloqlar fuqarolari va fuqarolik jamiyati manfaatlariga vakillik qiluvchi, Qirg‘izistonning taniqli va tan olingan jamoatchilik-siyosiy arboblari guruhi, Sizga prezident Sadir Japarov bilan bitimni imzolashni xalqlarimiz uchun strategik, hayoti muhim bo‘lgan ushbu suv manbai atrofidagi muammoli va bahsli masalalarga oydinlik kiritilmaguniga qadar kechiktirib turishni so‘rab murojaat qilyapmiz”, — deb yozadi qo‘mita a’zolari.

“Ikki davlat o‘rtasida chegaralarni delimitatsiya va demarkatsiya qilish bo‘yicha bahsli jihatlar borligini biz tushunamiz… ammo shuni ham sizga birldirmoqchimizki, davlatlarimiz o‘rtasida rasmiylashtirilayotgan bitimning bir qismi bo‘lgan ba’zi hujjatlar Qirg‘iziston konstitutsiyaviy me’yorlari, belgilangan qonunlari, siyosiy asoslari va demokratik yutuqlariga zid kelmoqda”, — deya ogohlantiradi qo‘mita a’zolari.

Ularning eslatishicha, Kampirobod/Andijon suv ombori bo‘yicha muhokama o‘tkazish va qaror qabul qilish uchun bor-yo‘g‘i ikkita majlis tashkil qilingan. Muhokama esa jamoatchilik uchun yopiq rejimda o‘tkazilgan, deputatlarga hujjatlar va ma’lumotlar to‘liq berilmagan.

“Fuqarolar, o‘z yerining egalari sifatida, ikki prezident tomonidan imzolanayotgan hujjatlar e’lon qilinishini talab qilishga to‘la haqli, chunki gap ikki mamlakatning uzoq muddatli manfaatlari haqida bormoqda”, — deyiladi murojaatda.

Qo‘mita a’zolari yaqinda shu masala yuzasidan Qirg‘izistonda namoyishlar bo‘lib o‘tgani va fuqarolik jamiyati vakillari, siyosatchilar, faollar, huquq himoyachilari orasida ommaviy hibsga olishlar yuz berganini eslatdi. Ular hukumatning repressiv xatti-harakatlariga norozilik bildiradi va chegaralar masalasi kelajakda yangi ziddiyatlarga yo‘l qo‘ymaslik uchun jamoatchilik bilan muhokama qilinishi va kelishilishi kerak deb hisoblaydi.

Murojaatchilar Shavkat Mirziyoyev va Sadir Japarovni Kampirobod/Andijon suv omborini birgalikda boshqarish masalasi va uning oqibatlarini hal qilishga diqqatliroq yondashishga chaqirdi, toki u o‘zaro yaqin ikki xalq o‘rtasidagi bahslar emas, balki rohat-farog‘at manbaiga aylansin, deyiladi murojaatda.

22-oktabr kuni Kampirobod suv omborini qo‘llab-quvvatlovchi qo‘mita tuzilgandi, unga faollar, siyosatchilar va parlament deputatlari kirgan. O‘sha kuniyoq prezident Sadir Japarov “Kabar” agentligiga bergan intervyusida Kampirobod bo‘yicha mitinglar ortida kimlar turgani haqida hukumat ma’lumotga ega ekanini aytgandi.

23-oktabr kuni ommaviy hibsga olishlar boshlandi. Ommaviy tartibsizliklar uyushtirishga urinishda gumonlanib, 20 dan ortiq siyosatchilar, faollar va blogerlar qo‘lga olindi. Ularning uylarida tintuvlar o‘tkazilgan. 24-oktabr kuni Bishkek sudi ularning ko‘pchiligini 2 oyga hibsga oldi.

25-oktabr kuni Bishkekda Kampirobod suv omborining berib yuborilishiga qarshi tinch namoyishlar bo‘lib o‘tdi. Marsh ishtirokchilari Ala-Too maydonigacha yurib borib, u yerda suv omborining berilishiga qarshi petitsiyani imzoladi.

Masala tarixi

Ikki davlat o‘rtasida 2021-yil mart oyida erishilgan kelishuvlarga muvofiq, bir qator chegaraoldi uchastkalari, xususan, Ungar-Too tog‘i Qirg‘izistonga o‘tadi. Ushbu hududlar evaziga O‘zbekiston Kampirobod suv omboridan foydalanish huquqini qo‘lga kiritgan. Shahrixonsoy kanali joylashgan 50 gektarlik maydon ham O‘zbekistonga o‘tgan. Qirg‘iziston buning evaziga O‘zgan tumanining chegaraoldi qismidan 50 gektar yer olgan.

O‘zbekiston nashrlari bu haqda Qirg‘iziston ommaviy axborot vositalari va qo‘shni mamlakatning Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi raisi Qamchibek Tashiyevga tayanib xabar bergan. O‘zbekiston tomoni Qirg‘iziston bilan erishilgan kelishuvlar haqida batafsil ma’lumot bermagan.

Qirg‘izistonning Qorasuv tumani Savay qishlog‘i aholisi 2021-yil 14-aprel kuni Kampirobod suv omborining 50 gektari O‘zbekistonga berilishiga qarshi muddatsiz norozilik aksiyasini boshladi. Oqsoqollar hukumatning xatti-harakatlaridan, yer almashish bo‘yicha batafsil axborot yo‘qligidan va bunda mahalliy aholi fikri inobatga olinmaganidan noroziligini bildirgan. Aholining fikricha, bu almashinuv Qirg‘iziston manfaatlariga zarar keltiradigan ko‘rinishda amalga oshirilgan.