• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12586.41
    • RUB160.42
    • EUR14758.82
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +23°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Buxorolik Amir Sulton – Yildirim Boyazidning kuyovi

    O‘zA filologiya fanlari nomzodi Abdumurod Tilavovning buxorolik Amir Sulton haqidagi maqolasini chop etdi. Quyida maqola e’tiboringizga havola etiladi.

    Foto: Getty Images

    Foto: Getty Images

    Amir Sulton Usmonlilar davrida yashagan, tafsir, hadis, kalom olimi va mutasavvufdir. Ismi Muhammad bin Ali al-Husayniy al-Buxoriy bo‘lib, laqabi Shamsiddindir. Hijriy 770-(milodiy 1368) yilda Buxoroda tug‘ildi. Hijriy 833-(milodiy 1430) yilda Bursada vafot etdi. Qabri Bursadagi uning nomi bilan ataluvchi jome masjidi yonidadir. Sayyid (ya’ni payg‘ambarimiz avlodidan) bo‘lib, nasl-nasabi Hazrati Husaynga borib taqaladi.

    Buxoroda voyaga yetgan Amir Sulton ilm talabida Makka va Madinaga boradi. Haj vazifasini ado etganidan so‘ng niyati Madinaga joylashish edi. Biroq u yerda ko‘rgan bir tush sababli fikrini o‘zgartiradi va Turkiyaning Bursa shahriga yo‘l oladi.

    Buxoroda tug‘ilgani uchun unga “Muhammad Buxoriy”, Sayyid (ya’ni Payg‘ambarimiz avlodidan) bo‘lgani uchun “Amir Buxoriy”, Yildirim Boyazidxonga kuyov bo‘lganidan keyin esa unga “Amir Sulton” nasablari berilgan.

    Bursada Shamsiddin Fanoriy degan ulug‘ zotdan dars oldi. Shamsiddin Fanoriy unga tabarruk dasxati bilan vasiqa – shahodatnoma yozib berdi.

    Eng avvalo, Sulton Boyazidxon va bursaliklarning hurmat-ehtiromiga sazovor bo‘ldi, mehrini qozondi. Amir Sultonni juda sevgan va hurmat qilgan Sulton Boyazidxon bu sevgisining alomati o‘laroq unga qizini nikohlab berdi. Sulton Boyazid xonga Abbosiy xalifasi tomonidan “Sultoni iqlimi Rum” unvoni berilganida Amir Sulton xonga bu sharafli unvonning ramzi bo‘lgan qilichni tantanali ravishda topshirgandi. O‘z davrining ulug‘ valiylaridan sanalgan Amir Sulton “Karomatlar Sultoni” deya ham esga olinadi.

    Zamonasining Usmonli sultonlari bu zotga hurmat ko‘rsatishar, safarga chiqishlaridan oldin huzuriga kelib duolarini olishardi. Amir Sulton o‘z faoliyati davomida din, millat, Vatan ravnaqi yo‘lida ulkan xizmatlar qildi. Vafotidan keyin ham ma’naviy yordamlari, kashf-u karomatlariga sarhadlardagi g‘oziylar guvoh bo‘lgani bot-bot aytiladi.

    Amir Sulton hazratlari qanchalik urinmasin, Temur – Yildirim to‘qnashuvini to‘xtatolmadi. Ikki musulmon turk qo‘shinining o‘zaro jang qilishini hech xohlamagan Amir Sulton oqibat nima bo‘lishini juda yaxshi bilar edi. Anqara jangi boshlanishiga juda oz vaqt qolganida ahli ayoli Hindi Xotunning iltimosi; Alloh taoloning izn-irodasi bilan bir zumda sarhadga bordi. U yerda Sulton Boyazidxon bilan ko‘rishib, gaplashishiga qaramay, podshohni jang qilish niyatidan voz kechtira olmadi. Amir Sulton ogohlantirgani kabi, jang Yildirim Boyazidning zarariga yakun topdi.

    Amir Sulton Bursaga kelganida Yildirim Boyazidxon Mojar (Vengriya) qo‘shiniga qarshi jang qilardi. Dushman qo‘shini Usmonli lashkarlariga kuchli zarba va talofat yetkazardi. Bu asnoda bir yosh yigit yaradorlarning yarasini bog‘lar, ba’zan esa qo‘llarini ochib, duo qilardi. Bilagidan yaralangan Boyazidxonning bu yigitga nisbatan qalbida bir yaqinlik, iliqlik paydo bo‘ldi. Yoniga borib “Mening ham bilagimda yara bor”, deyishi bilan bu yigit cho‘ntagidan bir dastro‘mol olib: “Sulton hazratlari, ijozatingiz bilan yarangizni bu dastro‘mol bilan bog‘layin”, deydi.

    Tong otgach, Amir Sulton bog‘lagan barcha yaralar bitgani, askarlar sog‘ayib oyoqqa turganlarini Yildirim Boyazidxonga xabar berishdi. Yildirim Boyazid ham qiziqib o‘z yarasini ochar ekan, bilagidagi dastro‘mol ayoli fotihalangan payti unga hadya etgan dastro‘mol ekanini ko‘rdi.

    Kecha oqshom askarlarning yaralarini bog‘lagan yigitni huzuriga olib kelishlarini buyurdi. Biroq u fidokorni topolmadi. (U Buxorodan kelgan Amir Sulton edi).

    Shu asnoda Yildirim Boyazidning qizi tushida Janobi Payg‘ambarimizni ko‘radi. Rasuli akram alayhissalom unga: “Farzandim Muhammad Buxoriyga turmushga chiq, zinhor so‘zimni rad etma”, deya marhamat qiladi. Pokiza ruhli, odob va hayo sohibasi bo‘lgan Hindi Fotima Sulton bu tushni hech kimga aytolmadi. Ittifoqo ertasi kuni Rasuli akram alayhissalomni yana tushida ko‘radi. Sarvari olam unga: “Agar oxiratda senga shafoatchi bo‘lishimni istasang, Muhammad Buxoriyga turmushga chiq”, deydilar. Holbuki, o‘sha kunlari Hindi Fotima Sulton bilan Rumeli Beklar begi Sulaymon Podshoning turmush qurayotgani gapirilayotgan edi.

    Hindi Sulton bu chorasizlikdan qiynalib, duolar qildi. “Qiziq, Amir Buxoriy bu hodisalardan xabardormikan?..” der edi. Kim orqali va qanday xabar yuborishni o‘yladi. Nihoyat, o‘zi kabi boadab va bohayo xizmatkoriga tushini aytib berdi va bu haqda borib Amir Sultonga gapirishini aytdi. Xizmatkor kelib, bu borada Amir Sultonga xabar yetkazganida u: “Bu hol bizga ham ma’lumdir. Bu nikoh Allohning xohish-irodasi... Vaziyatni Hindi Sultonga yetkazing...”, – dedi. Shundan so‘ng Amir Sulton sovchilar yuborib sulton qizining qo‘lini so‘radi...

    Amir Sulton Buxoriy hazratlari quyidagi mazmundagi she’rni bot-bot o‘qir ekanlar:

    Agar ko‘ngling men-la bo‘lsa,

    Yamanda bo‘lsang-da, yonimdasan.

    Agar ko‘ngling men-la bo‘lmasa,

    Yonimda bo‘lsang-da, uzoqdasan.

     

    Tingla, Haq na xush so‘yladi,

    “Zabur”da Dovudga aytdi:

    “Dushman bo‘l avval nafs balosiga,

    Undan Menga ergashmoq-la qutulgaysan”.

     

    Kel, sen ham dushman bo‘l nafsingga,

    Zoye ayla uni har ne tilarsa.

    Darhol tashlagin riyoni,

    O‘zingga rahbar qil avliyoni.

     

    Agar anglasang, shudir senga yo‘l,

    Nafsing yomonligidan xalos bo‘l.

    Nafsing murodidan uzoq tur,

    Ergashma shaytonga, undan yiroq yur.

    27.04.2018, 15:23   Izoh (0)   51655
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Sog‘liqni saqlash vazirligi O‘zbekistonda qizlarning bokiraligi yoppasiga tekshirilayotgani haqidagi xabarlarni inkor etdi

    27.04.2018, 15:11

    Buxoroda dala shiyponida fohishaxona tashkil qilgan 60 yoshli erkakka nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atildi  

    27.04.2018, 14:27

    Shavkat Mirziyoyev Niderlandiya qirolini milliy bayram – Qirol kuni bilan muborakbod etdi

    27.04.2018, 14:23

    Markaziy bank: Intеrnеtda tarqalgan 100 ming so‘mlik kupyura surati haqiqiy emas

    27.04.2018, 13:54

    O‘zbekistonga xorijdan qancha miqdorda alkogolli ichimlik olib kirish mumkin?

    27.04.2018, 13:32

    Shoir Muhammad Ismoil Anvar qorini duo qilishga chaqirdi

    27.04.2018, 13:32
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    Anorbank va Beelab O‘zbekiston raqamli banking bozorida hamkorlik o‘rnatdi


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    Toshkent shahar hokimligi ko‘magida 2025-yil 2-4-oktyabr kunlari CAEx HoReCa & UzFPT ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Toshkentda 13 yoshli bola 3 yashar ukasini sho‘xligi uchun OLX’da sotuvga qo‘ydi (foto)

    O‘zbekiston | 26 iyun, 23:45

    Toshkentda uyida 1,5 mlrd so‘mlik sintetik giyohvand vositalarni saqlayotgan fuqaro ushlandi

    O‘zbekiston | 26 iyun, 23:20

    “Daryo” dayjesti: 26-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 26 iyun, 23:01

    Fitch xalqaro reyting agentligi O‘zbekiston kredit reytingini “BB-” dan “BB” darajasiga oshirdi

    O‘zbekiston | 26 iyun, 22:45

    Markaziy Afrikada transformator portlashi oqibatida 29 nafar o‘quvchi halok bo‘ldi

    Dunyo | 26 iyun, 22:30

    Shavkat Mirziyoyev Belarusga yetib bordi

    O‘zbekiston | 26 iyun, 22:22

    Sirdaryoda noqonuniy baliq ovlanishi oqibatida qariyb yarim mlrd so‘m zarar yetkazildi

    O‘zbekiston | 26 iyun, 22:10

    Superliga. “Andijon” kambek qilib, “Xorazm”ni mag‘lub etdi

    Sport | 26 iyun, 22:10

    Tramp Netanyaxuga qarshi ishni darhol to‘xtatishni talab qildi

    Dunyo | 26 iyun, 21:55
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.