Республика ихтисослашган терапия ва тиббий реабилитация илмий-амалий тиббиёт маркази шифокори Мухторжон Илёсов хурмонинг фойдали хусусиятлари борасидаги маълумотлар билан бўлишди.
Фото: Wikipedia
Хитойлик узоқ умр кўрадиган одамлар асосан хурмо билан озиқланишар, араблар хурмони «сахро нони» деб эъзозлашар ва хурмодан 100 хилдан ортиқ таом тайёрлашар экан. Хурмо антиқа мева бўлиб кўпчилик диетологлар ширинлик ўрнида хурмони тавсия қилишади. Ундан ташқари, хурмо қадим замонлардан даво сифатида ҳам исте’мол қилинган.
Одам организмида қондаги қанд миқдорининг камайиши натижасида очлик ҳисси пайдо бўлади, хурмо егандан сўнг бу ҳис йўқолади. Рўзадорлар хурмони ифторликдан олдин еса, организмда очлик ҳисси бартараф этилади, иштаҳа ором олади ва шунинг натижасида бирдан кўп овқат еб қўйишнинг олди олинади.
Бошқа мевалардан фарқли ўлароқ, хурмода 23 хил аминокислота мавжуд.
Масалан, триптофан аминокислотаси миянинг функсионал ва руҳий ҳолатини меъёрда ушлаб туради. Тинчлантирувчи ва бироз уйқу чақирувчи хусусиятга эга. Натижада мия ҳужайралари фаолияти тезлашади, склероз олди олинади.
Глютамин аминокислотаси ошқозон кислотасини (ширасини) камайтиради.
Хурмо таркибидаги глюкоза ва фруктоза (26-55%) витамин В5 билан организмда фаол сўрилиб, очлик ҳиссини йўқотади, жисмоний қувватни оширади. Мия ва асаб тизими фаолиятини тўлиқ тиклайди.
Бошқа мевалар каби хурмо таркибида холестерин сақланмайди.
Энергетик қуввати янги пишган мевада 142-274 каллорияга тенг. Хурмо ўзида 77% гача қуруқ моддалар сақлайди ва кам каллорияли маҳсулот ҳисобланади. Шунинг учун. бошқа ширинликлар ўрнига қўрқмай истеъмол қилиш мумкин, семизликка олиб келмайди.
Олимларнинг фикрича, бир кунда 10 дона хурмо еса, одам суткалик магний, мис, олтингугурт, темир, кальцийнинг ўрни қопланади. Соддароқ қилиб айтганда, фақат хурмо ва сув билан инсон бемалол бир неча йил яшаши мумкин.
Хурмонинг хусусиятлари ва организмга таъсирини ўрганиш жараёнида қуйидаги фойдали хусусиятлари аниқланган:
- Хурмо таркибида хавфли паразитлар, бактериялар, микроблар сақланмайди;
- Хурмо таркибидаги моддалар одам организмидаги касаллик чақирувчи зарарли бактерияларни ўлдиради;
- Хурмо аёлларда бачадон қисқаришини яхшилайди ва шу туфайли туғруқлар енгил кечади;
- Иштаҳани меъёрига келтиради;
- Мушаклар функциясини яхшилайди ва тиклайди;
- Оч қоринга истеъмол қилиш организмдаги паразитларни ўлдиради.
Хурмо – бу таом, дори, ширинлик ва шарбатдир. Альбатта, одам хурмо истеъмол қилмасдан яшаши мумкин, лекин хурмо организм учун ниҳоятда фойдали.
