Bugun, 29-aprel kuni bo‘lib o‘tgan Oliy Majlis Senatining oltinchi yalpi majlisida senator Azamat Ziyo qonun faqat davlat tilida yaʼni o‘zbek tilida qabul qilinishi kerakligi haqida ogohlantirish bilan chiqdi.
Majlisda “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonuni muhokama qilindi. Qonun yuzasidan Senatning byudjet va iqtisodiy masalalar qo‘mitasi raisi — Erkin Gadoyev maʼruza qildi.
Qabul qilinayotgan qonunning o‘zbek tilidagi va rus tilidagi versiyasiga ham o‘zgartirish va qo‘shimcha kiritish ko‘zda tutilgan. Bunga senator Ziyo Azamat Xamid o‘g‘li eʼtiroz bildirdi. Uning taʼkidlashicha, tartibga ko‘ra, qonun faqat o‘zbek tilida qabul qilinishi kerak, keyinchalik boshqa tillarga tarjima qilinishi mumkin. Senator Erkin Gadoyev bunga qo‘shilmasligini aytib, buni qonun avval ikkita tilda qabul qilingani bilan izohladi.
Azamat Ziyo:
— Bizni “Davlat tili to‘g‘risida”gi va “Normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risida”gi qonunlarimizga ko‘ra, qabul qilinayotgan qonunlar o‘zbek tilida qabul qilinadi. Zarurat tug‘ilganida boshqa tillarda tarjimasi berilishi mumkin. Lekin qonunni davlat tilida qabul qilamiz, boshqa tilda emas.
Hozir qabul qilinayotgan qonunning 2-moddani ikkinchi qismiga qarasangiz, 23-pozitsiyada ruscha matn: falon-falon deb yozyapti — ruscha matn ketyapti. Men buni to‘g‘ri, deb bilmayman. Bu noto‘g‘ri, qonunga zid. Qonunni ruscha qabul qilmaymiz.
Erkin Gadoyev:
— Bu amaldagi qonun bo‘lgani uchun faqatgina rus tilidagi matnga tegishli o‘zgartirish ko‘zda tutilyapti.
Azamat Ziyo:
— Yo‘q, biz boshqa tildagi qonunni umuman qabul qilmaymiz. “Normativ-huquqiy hujjatlar to‘g‘risida”gi qonunning 33-moddasiga ko‘ra, agar tarjimada davlat tilida yozilgan matn bilan tafovut bo‘ladigan bo‘lsa, davlat tilidagisi to‘g‘ri bo‘ladi, degan joyi bor. Boshqa tildagisiga hech qanday hojat yo‘q.
Erkin Gadoyev:
— To‘g‘ri aytyapsiz, lekin bu amaldagi qonun. Siz aytgan narsa yangi qonunlar uchun, davlat tilida qabul qilinyapti, keyin boshqa tillarga tarjima qilinyapti.
Azamat Ziyo:
— Biz ertaga uyalib qolamiz. Chunki “Davlat tili to‘g‘risida”gi va men hozir aytib o‘tgan boshqa qonun bor. Shuni qabul qildikmi, bo‘ldi. Tarjimaga javob bermaymiz, o‘n xil tilga tarjima qilinishi mumkin. Davlat tilidagisi birdan-bir hisoblanadi. Men sizni tushunib turibman, savolni o‘ylab berdim. Qonunni tayyorlaganlar ham aytishi mumkin, bu qonun o‘n yil avval qabul qilingan, deb. Lekin hozir qarorni biz qabul qilyapmiz, biz javob beramiz.
Erkin Gadoyev:
— Birinchi ko‘rib chiqqan “Banklarni sanatsiya qilish va tugatish to‘g‘risida”gi qonun davlat tilida qabul qilingan. Yangi normalar kiritilganidan keyin, faqat davlat tilidan tarjima qilinadi. Hozir esa amaldagi qonunga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilyapti. Shuning uchun ham o‘zbek tilidagi, ham rus tilidagi matnlarga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilyapti. Amaldagi qonun bo‘lgani uchun.
Azamat Ziyo:
— Men sizga takror atayapman “Normativ-huquqiy hujjatlar” to‘g‘risidagi qonunining 33-moddasida aytib qo‘yibdi: davlat tilida yozilgan matn bilan tafovut bo‘ladigan bo‘lsa, davlat tilidagisi to‘g‘ri bo‘ladi. Lekin siz hozir aytayotganingiz tarjima. Meni vazifam uyalib qolmaslik uchun aytib qo‘yish. Bu eʼlon qilinayotganida jamoatchilik tomonidan savol qo‘yilishi mumkin.
Erkin Gadoyev:
— Rahmat, fikrlaringizni Qonunchilik Palatasiga ham yetkazamiz. Lekin hozirgi sharoitda siz aytayotgan narsaki, yangi qabul qilinayotgan qonunlar davlat tilida qabul qilinadi, keyin tarjima qilinadi. Bu amaldagi qonun bo‘lgani uchun shu tartibda kiritilmoqda.
Senat raisi Tanzila Norboyeva senator Erkin Gadoyevning fikri to‘g‘ri ekanini aytib, muhokamaga yakun yasadi:
— Hozir aytilgan narsa, Azamat Xamidovich, ikkita tildagi matnga o‘zgartirish kiryapti. Qonun avval ikkita tilda qabul qilingan. Bu noto‘g‘ri emas. Qonunlar hozir davlat tilida, avvallari rus tilida yozilar edi. Keyin o‘zbek tiliga tarjima qilinardi. Hozir unday emas, birdaniga o‘zbek tilida qonunlar yozilmoqda. Shuning uchun avval ikkita tilda bo‘lgani uchun rus tilidagi matnga ham o‘zgartirish kiritilishi kerak.
Izoh (0)