• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12712.09
    • RUB162.64
    • EUR14927.81
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +37°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Maslahatlar Salomatlik

    “O‘tirib ishlash Alsgeymer kasalligiga chalinish ehtimolini oshiradi” — olimlar

    Dasturchilar va ofis xodimlariga ogohlantirish: uzoq vaqt o‘tirish miyani haqiqatdan ham shikastlaydi. Hatto muntazam jismoniy faollik bilan shug‘ullanadigan odamlarda ham, sport kam harakatli turmush tarzining zararini to‘liq bartaraf eta olmaydi.

    Foto: Hi-tech.mail.ru

    Amerika Xotira va Alsgeymer kasalligi markazi mutaxassislari 404 nafar keksa odamni 7 yil davomida kuzatib, ularga jismoniy faollikni nazorat qilish uchun maxsus “aqlli” soatlar taqdi. Bundan tashqari, ishtirokchilar muntazam ravishda miya MRT tekshiruvidan o‘tib, xotira va tafakkur testlarini topshirdi. Ishtirokchilar kuniga o‘rtacha taxminan 13 soatni o‘tirib yoki yotib o‘tkazgan. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, harakatsiz holatda uzoqroq qolganlarda epizodik xotira yomonlashgan, miyaning maʼlum qismlari hajmi kamaygan, shuningdek, Alsgeymer kasalligining dastlabki bosqichlariga xos o‘zgarishlar paydo bo‘lgan.

    Foto: Hi-tech.mail.ru

    Bu bog‘liqlik, ayniqsa, kasallikka irsiy moyilligi bo‘lgan odamlarda — APOE-ε4 geni tashuvchilarida yaqqol namoyon bo‘ldi. Shunday qilib, uzoq vaqt o‘tirish haqiqatan ham genetik omillar va yosh bilan bir qatorda kognitiv qobiliyatlarning pasayishi uchun mustaqil xavf omili bo‘lishi mumkin.

    Olimlar hozircha o‘tirgan holda hayot kechirish nima uchun aynan neyrodegenerativ kasalliklar rivojlanishini tezlashtirishi mumkinligi haqida aniq javob bermayapti. Biroq buning bir nechta ishonchli biologik izohlari mavjud.

    Xususan, uzoq vaqt harakatsiz qolish moddalar almashinuvi buzilishi, miyaga qon oqimi kamayishi, yallig‘lanish jarayonlarini kuchaytirishi va sinaptik plastiklik deb ataladigan, yaʼni neyronlarning moslashuvchanlik va yangi aloqalarni shakllantirish qobiliyatini zaiflashtirishiga olib kelishi mumkin. Bu omillarning barchasi miya to‘qimalarida degenerativ o‘zgarishlarga sabab bo‘lishi ehtimoli bor.

    Foto: Hi-tech.mail.ru

    Qizig‘i shundaki, hatto yuqori jismoniy faollik ham kam harakatli turmush tarzining salbiy taʼsirini bartaraf eta olmadi.

    Tadqiqot muallifi Marissa Gognyaning taʼkidlashicha, kuniga yarim soatlik mashqlar, hatto ular juda shiddatli bo‘lsa ham, 15-16 soatlik o‘tirishni qoplamaydi. Bu jismoniy faollik va kundalik umumiy harakatni farqlash muhimligini ko‘rsatadi: inson muntazam ravishda sport bilan shug‘ullanishi mumkin, ammo qolgan vaqtda asosan harakatsiz qolsa, bunday turmush tarzi baribir miya uchun xavf tug‘diradi.

    Mutaxassislar kun davomida imkon qadar ko‘proq faol bo‘lish yo‘llarini topishni tavsiya etadi. Faollikni eng oddiy harakatlar yordamida qo‘llab-quvvatlash mumkin:

    • Har 30 daqiqada stoldan turib, yengil badantarbiya qilish.
    • Telefonda gaplashayotganda yurish.
    • O‘tirib ham, tik turib ham ishlash mumkin bo‘lgan transformatsiyalanadigan ish stoliga ega bo‘lish.
    • Lift o‘rniga zinapoyadan foydalanish.
    • Kirish joyidan uzoqroqqa avtomobilni qo‘yish, kerakli bekatdan bitta oldingi bekatda tushib, qolgan masofani piyoda bosib o‘tish.
    • Stol atrofida o‘tirgan holda jismoniy mashqlarni bajarish.

    Olimlar taʼkidlaganidek, har bir qadam muhim. Eng asosiysi, faqat vaqti-vaqti bilan sport bilan shug‘ullanish emas, balki stol atrofida harakatsiz o‘tirish vaqtini iloji boricha qisqartirishdir.

    13 iyun, 12:55   Izoh (0)   1048
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Salomatlik#Kamharakatlilik#Alsgeymer#Kasallik#Tadqiqotlar#Olimlar

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekistonda “Salomatlik sari qadam kuni” ommaviy tadbirlari o‘tkazildi

    23.03.2019, 14:50

    O‘zbekistonda “Salomatlik startlari” tadbirlari tashkil etildi (foto)

    11.05.2019, 14:20

    SSV: Kuniga 10 ming qadam yurilsa, xastalik shuncha ortda qoladi

    03.08.2019, 15:48

    Qonni tozalashga yordam beruvchi mahsulot hamda tabiiy ichimliklar

    12.08.2020, 18:59

    Bolalarda ortiqcha vazn paydo bo‘lishining sabablari nima?

    14.06.2023, 16:40

    O‘zbekiston milliy terma jamoasi a’zolari va murabbiylarini mukofotlash to‘g‘risidagi prezident farmoni e’lon qilindi

    6 iyun, 15:25

    Ukrainalik bolalar dam olish va reabilitatsiya uchun Toshkentga keldi (foto)

    6 iyun, 17:46

    Yevropada qizamiqdan kasallanish holatlari tez sur’atda ko‘paymoqda

    9 iyun, 13:22

    Zig‘ir urug‘ining foydali tomonlari va uni qanday iste’mol qilish yaxshiroq?

    9 iyun, 15:55

    Mutaxassis eriydigan qahvaning zarari va undan kimlar voz kechishi kerakligi to‘g‘risida ogohlantirdi

    9 iyun, 17:58

    Endokrinolog holsizlik xavfli belgi bo‘lishi mumkinligi haqida ogohlantirdi

    10 iyun, 12:00

    Sarvqomatlik siri: birgina oddiy qoida ortiqcha vazndan xalos etadi

    10 iyun, 11:25

    Psixolog hayotimizni barbod qiladigan 3 ta odatni sanab o‘tdi

    10 iyun, 14:35

    Plastik idishdagi ovqat yurak kasalliklariga qanday taʼsir qiladi

    10 iyun, 21:30

    BMT hisoboti: Tug‘ilishning pasayishi yashash darajasi oshishi va kelajak tashvishi bilan bog‘liq

    10 iyun, 23:45

    Shirinlikdan o‘zni tiya olmaslik: bu orqali organizm qanday signal beradi?

    11 iyun, 13:41

    Shakar o‘rnini bosuvchi mashhur modda bosh miya tomirlarini shikastlashi aniqlandi

    11 iyun, 20:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Burger va lavashdan tortib kabob hamda flat-white’gacha — barchasi bir joyda!  


    Imzodan Engelberg premium romlari hashamatlikning timsolidir


    CAEx Mebel & Decor 2025 ko‘rgazmasi 13-15-sentyabr kunlari Toshkentda bo‘lib o‘tadi


    SonetUzStyle – ijodiy kontent uchun Kia Sonet sovg‘a qilamiz


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    Smart Business va UZCARD Farg‘ona tadbirkorlari uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochmoqda 


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    Farg‘ona viloyatida mo‘l hosil: fermerlar 95 sentnerdan ortiq g‘alla yetishtirdi 


    Kapitalbank Top Employers Institute talqini bo‘yicha O‘zbekistonning eng yaxshi ish beruvchisi maqomini yana bir bor tasdiqladi


    Chiroyli davlat raqami va 1 yillik transport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini majburiy sug‘urtasiga ega HAVAL


    riitm aqlli platformasi O‘zbekiston tinglovchilariga 30 million trek taklif etmoqda


    Toshkentda navbatdagi SAG XL gilam do'koni o'z ishini boshladi

     

    Tavsiya etamiz

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23

    SSSRning qo‘shni davlatga bosqini tarixi: Afg‘onistonda yodgorlik o‘rnatilgan yagona sovet askari kim edi?

    5 iyul, 15:22

    “Erishib bo‘lmaydigan ball belgilangani yo‘q” — “El-yurt umidi” jamg‘armasi ijrochi direktori

    4 iyul, 22:11

    “AQSH o‘yindan chiqmoqchi”. Ukraina Qo‘shma Shtatlar yordamisiz qayergacha bora oladi?

    4 iyul, 19:55
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    O‘zbekistonda “Surunkali qoidabuzarlar” dasturi ishga tushiriladi

    O‘zbekiston | 9 iyul, 16:37

    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda

    Reklama | 9 iyul, 16:30

    Rossiya Ukrainaga 740 dan ortiq dron va raketa uchirdi (video)

    Dunyo | 9 iyul, 16:30

    O‘zbekistonda dollar kursi uch kunlik ko‘tarilishdan so‘ng yana tushdi

    O‘zbekiston | 9 iyul, 16:20

    “Manchester Siti”ning qishda xarid qilgan futbolchisi jamoadan ketmoqchi

    Sport | 9 iyul, 16:15

    Toshkent viloyatidan poytaxtga yangi 6 ta avtobus marshruti qo‘shiladi

    O‘zbekiston | 9 iyul, 16:13

    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi

    Reklama | 9 iyul, 13:55

    Qanday qilib asal yillar davomida aynimay saqlanadi? Uning kimyoviy siri nimada?

    Layfstayl | 9 iyul, 16:10

    O‘zbekistonda yo‘llarni qurish va ta’mirlashga 61 trln so‘m ajratildi

    O‘zbekiston | 9 iyul, 15:53
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.