• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12653.48
    • RUB159.75
    • EUR14871.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +26°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Maslahatlar Salomatlik

    “O‘tirib ishlash Alsgeymer kasalligiga chalinish ehtimolini oshiradi” — olimlar

    Dasturchilar va ofis xodimlariga ogohlantirish: uzoq vaqt o‘tirish miyani haqiqatdan ham shikastlaydi. Hatto muntazam jismoniy faollik bilan shug‘ullanadigan odamlarda ham, sport kam harakatli turmush tarzining zararini to‘liq bartaraf eta olmaydi.

    Foto: Hi-tech.mail.ru

    Amerika Xotira va Alsgeymer kasalligi markazi mutaxassislari 404 nafar keksa odamni 7 yil davomida kuzatib, ularga jismoniy faollikni nazorat qilish uchun maxsus “aqlli” soatlar taqdi. Bundan tashqari, ishtirokchilar muntazam ravishda miya MRT tekshiruvidan o‘tib, xotira va tafakkur testlarini topshirdi. Ishtirokchilar kuniga o‘rtacha taxminan 13 soatni o‘tirib yoki yotib o‘tkazgan. Natijalar shuni ko‘rsatdiki, harakatsiz holatda uzoqroq qolganlarda epizodik xotira yomonlashgan, miyaning maʼlum qismlari hajmi kamaygan, shuningdek, Alsgeymer kasalligining dastlabki bosqichlariga xos o‘zgarishlar paydo bo‘lgan.

    Foto: Hi-tech.mail.ru

    Bu bog‘liqlik, ayniqsa, kasallikka irsiy moyilligi bo‘lgan odamlarda — APOE-ε4 geni tashuvchilarida yaqqol namoyon bo‘ldi. Shunday qilib, uzoq vaqt o‘tirish haqiqatan ham genetik omillar va yosh bilan bir qatorda kognitiv qobiliyatlarning pasayishi uchun mustaqil xavf omili bo‘lishi mumkin.

    Olimlar hozircha o‘tirgan holda hayot kechirish nima uchun aynan neyrodegenerativ kasalliklar rivojlanishini tezlashtirishi mumkinligi haqida aniq javob bermayapti. Biroq buning bir nechta ishonchli biologik izohlari mavjud.

    Xususan, uzoq vaqt harakatsiz qolish moddalar almashinuvi buzilishi, miyaga qon oqimi kamayishi, yallig‘lanish jarayonlarini kuchaytirishi va sinaptik plastiklik deb ataladigan, yaʼni neyronlarning moslashuvchanlik va yangi aloqalarni shakllantirish qobiliyatini zaiflashtirishiga olib kelishi mumkin. Bu omillarning barchasi miya to‘qimalarida degenerativ o‘zgarishlarga sabab bo‘lishi ehtimoli bor.

    Foto: Hi-tech.mail.ru

    Qizig‘i shundaki, hatto yuqori jismoniy faollik ham kam harakatli turmush tarzining salbiy taʼsirini bartaraf eta olmadi.

    Tadqiqot muallifi Marissa Gognyaning taʼkidlashicha, kuniga yarim soatlik mashqlar, hatto ular juda shiddatli bo‘lsa ham, 15-16 soatlik o‘tirishni qoplamaydi. Bu jismoniy faollik va kundalik umumiy harakatni farqlash muhimligini ko‘rsatadi: inson muntazam ravishda sport bilan shug‘ullanishi mumkin, ammo qolgan vaqtda asosan harakatsiz qolsa, bunday turmush tarzi baribir miya uchun xavf tug‘diradi.

    Mutaxassislar kun davomida imkon qadar ko‘proq faol bo‘lish yo‘llarini topishni tavsiya etadi. Faollikni eng oddiy harakatlar yordamida qo‘llab-quvvatlash mumkin:

    • Har 30 daqiqada stoldan turib, yengil badantarbiya qilish.
    • Telefonda gaplashayotganda yurish.
    • O‘tirib ham, tik turib ham ishlash mumkin bo‘lgan transformatsiyalanadigan ish stoliga ega bo‘lish.
    • Lift o‘rniga zinapoyadan foydalanish.
    • Kirish joyidan uzoqroqqa avtomobilni qo‘yish, kerakli bekatdan bitta oldingi bekatda tushib, qolgan masofani piyoda bosib o‘tish.
    • Stol atrofida o‘tirgan holda jismoniy mashqlarni bajarish.

    Olimlar taʼkidlaganidek, har bir qadam muhim. Eng asosiysi, faqat vaqti-vaqti bilan sport bilan shug‘ullanish emas, balki stol atrofida harakatsiz o‘tirish vaqtini iloji boricha qisqartirishdir.

    13 iyun, 12:55   Izoh (0)   1181
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Salomatlik#Kamharakatlilik#Alsgeymer#Kasallik#Tadqiqotlar#Olimlar

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekistonda “Salomatlik sari qadam kuni” ommaviy tadbirlari o‘tkazildi

    23.03.2019, 14:50

    O‘zbekistonda “Salomatlik startlari” tadbirlari tashkil etildi (foto)

    11.05.2019, 14:20

    SSV: Kuniga 10 ming qadam yurilsa, xastalik shuncha ortda qoladi

    03.08.2019, 15:48

    Qonni tozalashga yordam beruvchi mahsulot hamda tabiiy ichimliklar

    12.08.2020, 18:59

    Bolalarda ortiqcha vazn paydo bo‘lishining sabablari nima?

    14.06.2023, 16:40

    O‘zbekiston milliy terma jamoasi a’zolari va murabbiylarini mukofotlash to‘g‘risidagi prezident farmoni e’lon qilindi

    6 iyun, 15:25

    Ukrainalik bolalar dam olish va reabilitatsiya uchun Toshkentga keldi (foto)

    6 iyun, 17:46

    Yevropada qizamiqdan kasallanish holatlari tez sur’atda ko‘paymoqda

    9 iyun, 13:22

    Zig‘ir urug‘ining foydali tomonlari va uni qanday iste’mol qilish yaxshiroq?

    9 iyun, 15:55

    Mutaxassis eriydigan qahvaning zarari va undan kimlar voz kechishi kerakligi to‘g‘risida ogohlantirdi

    9 iyun, 17:58

    Endokrinolog holsizlik xavfli belgi bo‘lishi mumkinligi haqida ogohlantirdi

    10 iyun, 12:00

    Sarvqomatlik siri: birgina oddiy qoida ortiqcha vazndan xalos etadi

    10 iyun, 11:25

    Psixolog hayotimizni barbod qiladigan 3 ta odatni sanab o‘tdi

    10 iyun, 14:35

    Plastik idishdagi ovqat yurak kasalliklariga qanday taʼsir qiladi

    10 iyun, 21:30

    BMT hisoboti: Tug‘ilishning pasayishi yashash darajasi oshishi va kelajak tashvishi bilan bog‘liq

    10 iyun, 23:45

    Shirinlikdan o‘zni tiya olmaslik: bu orqali organizm qanday signal beradi?

    11 iyun, 13:41

    Shakar o‘rnini bosuvchi mashhur modda bosh miya tomirlarini shikastlashi aniqlandi

    11 iyun, 20:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Visa Kapitalbank bilan Xitoyga: WeChat Pay va Alipay orqali naqd pulsiz to‘lovlar – erkin, oson va xavfsiz


    Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi magistratura dasturlariga qabul jarayonlari davom etayotganini ma’lum qiladi


    “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi 2025-yilning I yarim yilligi yakunlarini eʼlon qildi


    “Biznesni rivojlantirish banki” 2025 yilda 138 mingdan ortiq fuqaro bandligini ta’minladi


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    O‘zbekistonda tibbiy sug‘urta nima uchun zarur: shifokor qarashi va Neo Insurance tajribasi


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    “Euromoney” talqinida “O‘zsanoatqurilishbank” O‘zbekistonning eng yaxshi banki deb e’tirof etildi


    Kia Sonet va ADM Global: O‘zbekiston avtomobil klasterini mahalliylashtirilishiga qariyb 260 mln AQSH dollari miqdorida sarmoya


    Mirzo Ulug‘bek tumanida joylashgan yirik ko‘chmas mulk auksionga qo‘yildi


    OKMKda yangi sulfat kislota sexi qurilmoqda


    Navoiy innovatsiyalar universiteti 2 milliard so‘mlik grant dasturini e’lon qildi 


    Yandex Music’da jazirama kayfiyat uchun maxsus “Chilla” bo‘limi paydo bo‘ldi


    Vaqt sinovidan o‘tgan tarmoq: 33-yillik faoliyat, 12 million foydalanuvchi tanlovi va mobil aloqaning yangi arxitekturasi


    Mobiuz — 8 milliondan ortiq abonentlar tanlovi 

     

    Tavsiya etamiz

    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15

    Nildan Frot daryosigacha: maxfiylikdan tobora reallikka aylanib borayotgan “Katta Isroil” konsepsiyasi

    22 iyul, 12:22

    KGB soxtalashtirgan jinoyat – SSSR parchalanishi arafasida o‘lim jazosi berilgan qariya kim edi?

    21 iyul, 21:06
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Nigeriyada gumanitar vaziyat: 6 oyda qariyb 700 bola ochlikdan halok bo‘ldi

    Dunyo | 26 iyul, 23:57

    AQSHda shtatlarga migrantlarni saqlash markazlari qurish uchun 608 mln dollar beriladi

    Dunyo | 26 iyul, 23:47

    Qatar Yevropa Ittifoqiga gaz ta’minotini to‘xtatish bilan tahdid qildi

    Dunyo | 26 iyul, 23:19

    “Qaytmas bo‘lib ketdi”. Rossiyaning yagona aviatashuvchisi sotilishi yoki utilizatsiya qilinishi mumkin

    Dunyo | 26 iyul, 23:07

    UFC on ABC 9. Abu-Dabidagi musobaqaning ilk janglarining birida o‘ziga xos natija qayd etildi

    Sport | 26 iyul, 23:06

    “Barselona” tarixidagi eng yaxshi futbolchilar reytingi tuzildi

    Sport | 26 iyul, 22:46

    Fabrika matolarga ishlatilgan suvni kanalga tashlagan — Andijondagi kanaldan nega ko‘pik oqqaniga izoh berildi

    O‘zbekiston | 26 iyul, 22:35

    AQSH Isroilni himoyalash uchun sarflagan havo mudofaa raketalarini tiklashga 1 yil va 2 mlrd dollar kerak — WSJ

    Dunyo | 26 iyul, 22:32
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.