O‘zbekiston birinchi xonimining jiyani, dizayner va tadbirkor Diyora Usmonova qozog‘istonlik jurnalist, trevel bloger Gulzada Turlashga intervyu berdi. Suhbatda u bolalik xotiralari, tadbirkorlik faoliyati, shaxsiy hayoti va farzandlari haqidagi savollarga javob berdi.
Diyora, siz badavlat va ziyoli oilada ulg‘aygansiz. Iltimos, bolaligingiz haqida so‘zlab bersangiz.
Menimcha, ajdodlar shaxsimizni shakllantirishda muhim rol o‘ynaydi. Chunki har birimiz milliardlab genetik hujayralar yig‘indisimiz. Har bir fikrimiz, har bir xatti-harakatimiz bu ajdodlarning bizdagi aksidir. Shuning uchun men nasl-nasabimni chuqur o‘rganishga harakat qilaman.
Bilasizmi, men otam tomondan buvimga juda o‘xshayman. Bu o‘xshashlik faqat tashqi ko‘rinishda emas, balki fe’l-atvorda ham namoyon bo‘ladi.
U kuchli ayol edi. Men oiladagi ilk farzand, birinchi nabira edim. Otam esa yagona o‘g‘il edi. Shu sababli men orziqib kutilgan nabira bo‘lganman.
Onam aytishicha, ota-onam ikkisi ham oppoq, chiroyli odamlar bo‘lgan. Men esa qoracharoq, qisiq ko‘zli qizaloq bo‘lib tug‘ilganman. Oldin bizda bola tug‘ilganda uning jinsi emas, balki rangi so‘ralardi: “oqmi yoki qora?” deb. Hozir qandaydir mo‘jiza bilan oqarib qolganman (kuladi).
Ota-ona bilan munosabatlar haqida
Onam mukammallikka intiluvchi inson. U har bir ishda ideal bo‘lishni istaydi. Uning darajasiga yetish oson emas. Men esa tabiatga yaqin, xayolparast odamman. Bilasizmi, men bir narsaga qattiq ishonaman: har bir ruh bu dunyoga kelishidan avval ota-onasini tanlaydi va aynan ular orqali o‘z kamchiliklarini yengadi yoki kuchli tomonlarini rivojlantiradi.
Shuning uchun ota-onalarimizni chin yurakdan sevmog‘imiz, ular bilan iliq munosabatda bo‘lishimiz juda muhim. Ayniqsa, bu so‘zlarni onasi bilan til topisha olmayotgan qizlar uchun aytaman. Unutmang, bu dunyoda hamma narsa bizga qaytadi.
Shaxsiy kiyim brendini yaratish g‘oyasi qanday paydo bo‘lgan?
Hammasi juda oddiy va to‘satdan boshlangan. Men hech qachon ota-onamdan yoki erimdan biznes uchun pul so‘ramaganman. “Qarz” so‘zining o‘ziyoq meni tushkunlikka tushirib qo‘yadi. Hatto eng yaqinlarimdan ham hech qancha pul olishni istamaganman.
Qizim Maryam uchun tiktirgan 5-6 ta ko‘ylak bor edi. Ularni oddiygina qilib karavotimga qo‘yib, Instagram’da ko‘rsatdim. Shundan so‘ng obunachilarim buyurtma bera boshlashdi. O‘shanda na tikuvchim, na jamoam bor edi. Ammo talab bo‘lsa, taklif bo‘lishi kerak, degan qarorga keldim va biznesni boshlab yubordim.
Saida Mirziyoyeva bilan munosabatlaringiz qanday?
Biz deyarli tug‘ilganimizdan beri birgamiz. Onam uni o‘z qizidek ko‘radi. U bolaligida doim biznikida yashardi. Saida opam otalarining lavozimi doim almashardi, ular oilasi bilan ko‘chib yurardi. Opam esa doim biznikida qolardi. Maktabga, institutga kirgach ham biz bilan yashagan. U bizning uyda xuddi katta opamdek edi.
Saida opam hayotiy qadriyatlariga amal qiladigan prinsipial, qat’iyatli, tartibli inson. Uning yonida ulg‘ayganim menda shu kabi xislatlarni shakllantirdi. Aytishadi-ku, bolaga nasihat qilish shart emas, unga namuna bo‘ladigan odamni ko‘rsatish kifoya.
Keyinchalik Saida opam turmushga chiqqach, biz Moskvaga birga ko‘chib ketdik va Moskva davlat universitetida moliyaviy strategiya yo‘nalishida magistraturani birgalikda tugatdik. Hatto qiz farzandlarimizni ham bir vaqtda dunyoga keltirdik. U har doim did bilan kiyinar edi. Balki, uning mana shu estetik xislati menga dizaynerlikka qiziqishni shakllantirgandir.
Men uni ichki olamigacha yaxshi bilaman. Shu sababli unga liboslar yaratish men uchun oson: bu orqali o‘zimni emas, uning ichki kuchini, ayollik nafosatini ko‘rsatishga harakat qilaman, chunki u nafaqat nafis, balki matonatli va olijanob ayoldir.
Saida Mirziyoyeva sizning liboslaringizga qanday munosabatda bo‘ladi?
Saida opam hech qachon: “Yo‘q, bu menga yoqmadi”, deb aytmagan. Doim: “Diyora nima desa, shunga roziman”, degan. Bu esa men uchun qulaylik beradi. Ammo birinchi xonim uchun libos yaratish juda mas’uliyatli vazifa. U mukammallikni qadrlaydigan ayol.
Uning yonida eng chiroyli libosda bo‘lsangiz ham o‘zingizni yetarli darajada saranjom emasdek his qilasiz. U shunchalik estetik, toza, chiroyli insonki, hatto libosning ichki choklari ham mukammal bo‘lishi kerak. U har bir mayda detaldagi xatoni darrov payqaydi. Shu sababli men uning liboslari eng sifatli bo‘lishiga harakat qilaman.
Birinchi turmush o‘rtog‘ingiz vafot etgach, hozirgi umr yo‘ldoshingiz bilan tanishgansiz. Bunday go‘zal ayolning qalbini u qanday zabt etgan?
Aslida bu savolni boshqacha berish kerak: men qanday qilib uning qalbini zabt eta oldim? Chunki bu oson bo‘lmagan. U kelishgan, muvaffaqiyatli, boy, o‘ziga ishongan va mas’uliyatli erkak. Umuman olganda, turmush o‘rtog‘im men yoshligimda niyat qilgan erkak obraziga to‘la mos. Qanday tanishganim haqidagi hikoyani esa ko‘p marta aytib berganman.
Men u bilan uchrashib tushundimki, bu inson o‘ta nozik qalbli, didli, har bir detaldan tortib kiyinishgacha nafislikni qadrlaydigan, ilmli va saxiy kishi ekan. Ammo atrofdagilar buni tushunmadi. Jamiyat bizni bir-biriga mutlaqo mos kelmaydigan odamlar deb bildi. Ko‘pchilik hayratda edi, hatto norozilik bildirganlar ham bo‘ldi.
Bu ikki qalbning, ikki taqdirning uchrashuvi edi. Biz bir necha bor ajrashishga ham urinib ko‘rdik, lekin bir kun ham chiday olmadik. Odamlar gapiraveradi. Biroq har qanday yangilik uch kundan ortiq yashamaydi. Agar atrofdagilar aytgan gaplarga quloq solib, ajrashganimizda hayotimiz hozirgidek bo‘lmas edi.
Hayot bir marta beriladi. U men bilan baxtli, men esa u bilan. Menimcha, hayotdagi eng muhim narsa bu o‘z odamingni topish va uni baxtli qilish istagidir.
Siz to‘rt farzandning onasisiz. Katta qizingiz Maryamni Instagram’da deyarli ko‘rsatmaysiz. Nega?
Chunki u buni o‘zi istamaydi. Qizimning Instagram akkauntimga kirish huquqi bor. Agar biror stories yoqmasa, uni o‘chiradi. Qizim juda chiroyli, aqlli va har tomonlama iste’dodli qiz, lekin ommaga ko‘rinishni xohlamaydi. Unda shunday xarakter borki, “xohlamayman” desa, tamom. Bu ish bo‘lmaydi.
Hayotimda ikki marta og‘ir fojia yuz bergan. Birinchisi — Bobur akaning halok bo‘lgani, ikkinchisi — qizim Maryamning egardan yiqilishi edi. U ot minayotgan paytda qulab tushgan. Menga telefonda shunchaki “bolangiz yiqilib tushdi” deyishgan, so‘ng esimda, uydan shoshilinch tarzda chiqib ketgandim. Keyin qo‘ng‘iroq qilishdi: “Uni yaqin atrofdagi tibbiy markazga olib ketdik”, deb. Men avtomobilimda ketdim, yo‘lda boshqa tez yordam mashinasini chaqirdik, Maryamni o‘sha mashinaga o‘tkazdik va kasalxonaga olib bordik. KT, MRT kabi hamma tekshiruvlardan o‘tkazildi.
Shunda shifokor umurtqa sinishi, bosh miya ochiq jarohati, bosh suyagi asosining sinishi deya tashxis qo‘ydi. O‘sha vaqt oyog‘im ostidagi yer qulab tushgandek bo‘lgan edi. Maryam qimirlay olmasdi, suyak sinishi tufayli harakat qilish taqiqlangandi. Shifokorlarning “quloqlari kar bo‘lishi mumkin, miyaga havo kirgan” degan so‘zlari meni batamom qo‘rqitib yuborgan edi.
Men tiz cho‘kib: “Ey Xudo, qanday holatda bo‘lsa ham, faqat qizim yashasin, men bilan qolsa bas” deb ibodat qildim. Tongda shifokor keldi va “Miyada havo yo‘q, quloqdagi qon to‘xtagan, hammasi yaxshi bo‘ladi”, deb aytishdi.
Keyingi kuni xorijiy shifokorlar jamoasi uchib kelib, Maryamni operatsiya qilishdi. Umurtqaga maxsus implant o‘rnatildi. To‘rt soatdan so‘ng u yura boshladi. Bu chinakam mo‘jiza edi.
Yillar o‘tib, qizimni hadeb koyisam, “Sochingni to‘g‘ri tara, orqangni tik tut...” desam, shu payt kasalxonadagi voqea esimga tushadi. Axir men bir paytlar Allohdan: “Qanday ahvolda bo‘lsa ham faqat tirik qolsin,” deb so‘ragan edim. Shunda qizimdan ortiqcha narsa talab qilishdan o‘zimni tiyaman.
Siz ikki nafar farzandni asrab olgansiz. Bu qarorga qanday keldingiz?
Odamlar doim so‘rashadi: “Bunga qanday jur’at qildingiz?” Men bu savolga aniq javob bera olmayman. Axir faqat ikki nafar bolani qaramog‘imga oldim. Yana qanchadan-qancha mehrga zor bolalar bor! Osiyo o‘sha bolalar uyida qolganida qanday yashardi? Qolgan yuzlab bolalar taqdiri nima bo‘ladi? Shu haqda o‘ylayveraman.
Menda mablag‘ bor, kuch bor ekan, nima uchun insonlarga yordam bermasligim kerak? Balki, bu ichimdagi aybdorlik hissi yoki ortiqcha ne’matlarim uchun o‘zimni noqulay his qilishimdir. Bu mas’uliyatni hamma ham ko‘tara olmaydi. Farzand asrab olish nafaqat g‘amxo‘rlik, balki ulkan javobgarlikdir.
Men hech qachon bu bolalar menga minnatdor bo‘lishi kerak deb o‘ylamayman. Men ularni Alloh rizoligi uchun asrab oldim. Bu ishim savob olish emas, jannatdan umidvor bo‘lish evaziga emas. Bu chin dildan Allohga bo‘lgan muhabbatning ifodasi. Men har bir ezgu ishni, har bir qadamimni Allohga bo‘lgan minnatdorlik sifatida bajaraman.
Farzand asrab olish tajribasi haqida batafsil aytib bersangiz. Yaqinlaringiz, turmush o‘rtog‘ingiz bu qarorni qanday qabul qildi?
Men bu haqda avval ham gapirganman. Oyshani birinchi marta olib ketganimda, niyatim shunchaki uni o‘yinchoqlar do‘koniga olib kirish edi. Ich-ichimdan, yuragimda butun umr farzand asrab olish istagi yashab kelgan. Ehtimol, bolaligimda bu istak menga buvim aytib bergan voqealardan paydo bo‘lgandir: urush davrida O‘zbekiston boshqa yurtdan kelgan bolalarni hech qachon yetimxonalarga topshirmagan, o‘zbeklar ularning barchasini o‘z bag‘riga olgan. Birorta ham bola mehrsiz qolmagan. Har bir bolaga mehr va g‘amxo‘rlik ko‘rsatilgan. Shu sababli hozirgacha O‘zbekistonda turli millat vakillari yashaydi.
Menimcha, o‘sha hikoyalar ongimda chuqur iz qoldirgan. Asrab olingan bolalarim ham o‘zbek emas. Masalan, Oysha rus-tatar qizi, Osiyo esa ukrain va turk millatiga mansub. Ammo bu muhim emas. Muhimi yurakdagi mehrdir.
Ko‘plab yosh qizlar bu suhbatni tomosha qiladi. Ularga qanday maslahat bergan bo‘lardingiz?
18 yoshli o‘zimga “Ko‘proq o‘zingga ishon!”, deb aytgan bo‘lardim.
Men har doim o‘zimni yetarlicha yaxshi, bilimli yoki chiroyli deb bilmaganman. Biror ishni boshlashga ham, fikrimni aytishga ham ikkilanganman. Bundan tashqari, yaqinlaringiz bilan mustahkam aloqalar o‘rnatish juda muhim. Ota-onaga mehr, qarindoshlarga e’tibor men uchun bu dunyodagi eng qimmatli tuyg‘ulardir.
Agar biz butun e’tiborimizni tashqi go‘zallik, boylik, hashamatli hayotga intilishga qaratsak, Xudodan uzoqlashgan bo‘lamiz. Hayotda qoladigan yagona narsa bu yaqinlar bilan iliq munosabatlar va ichki osoyishtalikdir. Kitob o‘qimasangiz ham, kurslarga bormasangiz ham, agar qalbingizda sokinlik bo‘lsa, demak, siz kerakli joydasiz.
Izoh (0)