Qirg‘iziston Prezidenti Sadir Japarov va Tojikiston Prezidenti Emomali Rahmon ikki mamlakat o‘rtasidagi Davlat chegarasi to‘g‘risidagi bitimni imzoladi. Bu haqda “Kabar” agentligi xabar bermoqda.
Tojikiston Prezidenti Imomali Rahmonning Qirg‘izistonga davlat tashrifi doirasida “Intymak Ordo” qarorgohida o‘tkazilgan tantanali tadbirda ikki mamlakat rahbarlari “Davlat chegarasi” to‘g‘risidagi bitimni imzolagan.
Marosimda Prezidentlar mamlakatlarni qadimiy tarix bog‘lab turishi, mintaqaviy va xalqaro masalalar bo‘yicha pozitsiyalarning o‘xshashligini ta’kidlagan. Shuningdek, imzolanayotgan mustahkam hujjatlar to‘plami ikki tomonlama munosabatlarda yangi sahifa ochishini bildirishgan.
Avvalroq Qirg‘iziston-Tojikiston chegarasini delimitatsiya va demarkatsiya qilish bo‘yicha hukumat delegatsiyalari hamraislari Kamchibek Tashiyev va Saymumin Yatimov to‘liq kelishuvga erishilganini ma’lum qilgan edi.
Qirg‘iziston-Tojikiston chegarasining umumiy uzunligi 1 ming 6,84 kilometrni tashkil etadi, shundan 519,9 kilometri 2011-yilgacha, 486,94 kilometri esa so‘nggi uch yil ichida aniqlangan. O‘nlab bahsli uchastkalar tufayli u yerda vaqti-vaqti bilan qurolli to‘qnashuvlar yuz berib turardi.
Ikki davlat o‘rtasidagi chegara masalasi
Tojikiston va Qirg‘iziston o‘rtasidagi umumiy chegarani belgilash bo‘yicha muzokaralar 2002-yilda boshlangan. 2022-yilgacha ular muntazam bo‘lmagan va uzoq tanaffuslar bilan o‘tkazilgan. O‘sha paytda chegaraning 972 kilometr umumiy uzunligidan tomonlar atigi 50 foizdan sal ko‘prog‘ini aniqlay olgandi.
Tojikiston-Qirg‘iziston chegarasidagi ko‘plab bahsli hududlar tufayli mahalliy aholi o‘rtasida suv, yer, yo‘llar va yaylovlardan foydalanish huquqi bo‘yicha tez-tez nizolar kelib chiqqan. So‘nggi yillarda bu mojarolarga harbiylar ham aralasha boshlagan edi.
2021-yil aprel-may va 2022-yil sentyabr oylarida chegarada ikki davlat harbiylari ishtirokida keng ko‘lamli qurolli to‘qnashuvlar yuz berdi, oqibatda o‘nlab odamlar halok bo‘ldi. 2021-yil may oyidan boshlab Tojikiston va Qirg‘iziston o‘rtasidagi chegara Qirg‘iziston tomonining qaroriga ko‘ra yopib qo‘yildi.
So‘nggi yirik mojaro tomonlarni muzokaralar jarayonini tezlashtirishga majbur qildi. 2022-yil kuzidan bugungi kunga qadar ikki davlat o‘rtasidagi chegarani delimitatsiya qilish masalalari bo‘yicha o‘nlab uchrashuvlar o‘tkazildi. Tomonlarning o‘zaro kelishuviga ko‘ra, ishchi guruhlarning yig‘ilishlari navbatma-navbat Tojikiston va Qirg‘izistonda o‘tkazildi, biroq bu uchrashuvlarning tafsilotlari oshkor etilmadi.
2022-yilning kuzida mamlakatlar o‘rtasida chegara mojarosi keskinlashgan. Tomonlar jangovar harakatlar boshlanishida bir-birlarini ayblaydi. Qirg‘iziston Tashqi ishlar vazirligi otishma natijasida 63 nafar qirg‘izistonlik halok bo‘lgani, hukumat 140 mingga yaqin kishini evakuatsiya qilganini ma’lum qilgan. Tojikiston TIV 83 nafar tojikistonlik halok bo‘lganini aytgan.
Izoh (0)