Kuz nafaqat sap-sariq barglari bilan ko‘zni qamashtiruvchi fasl, balki gripp davri hamdir. Oktyabr oyida esa an’anaviy ravishda unga qarshi emlash mavsumi boshlanadi. Agar emlash kerakmi yoki yo‘q degan tanlovga duch kelsangiz “Lisa.ru” nashri taqdim etgan batafsil faktlar to‘g‘ri qaror qabul qilishga yordam beradi.
So‘nggi bir necha yil ichida gripp virusi inson xotirasidan koronavirus tomonidan deyarli chiqarib yuborildi. Ammo umuman olganda, bu hali ham eng jiddiy sog‘liqni saqlash muammolaridan biri bo‘lib qolmoqda. Kasallik mavsumi kuzda boshlanadi va maygacha davom etishi mumkin.
Grippga qarshi emlash virusga va u keltirib chiqaradigan asoratlarga qarshi eng yaxshi himoya hisoblanadi.
Yillik grippga qarshi emlash quyidagilarga yordam beradi:
Infeksiyani oldini olish. Emlash grippga chalinish xavfini 40-60 foizga kamaytirishi mumkin.
Simptomlarni kamaytiradi. Agar grippga duchor bo‘lsangiz, ehtimol emlanmagandek yomon yoki uzoq vaqt kasal bo‘lmaysiz.
Asoratlardan himoya qiladi. Kasalxonaga yotish yoki hatto o‘limga olib keladigan gripp bilan bog‘liq kasalliklarni rivojlanish xavfi kamroq bo‘ladi.
Boshqalarning salomatligini asrash mumkin. Grippning yuqumli ekani ma’lum. Shuningdek, bu vaqtda kasallik chaqaloq, qariya, immuniteti zaif odamlarga yuqishi mumkin. Kimlargadir ma’lum holatlar tufayli emlash mumkin emas. Shunday vaqtda emlangan insonlar kasallik tarqatuvchi manba hisoblanmaydi.
Vaksina ishlab chiqish
Har yili grippga qarshi emlash virusologlarning kelgusi mavsumda tarqalishi kutilayotgan o‘ziga xos shtammlarga qarshi kurashish uchun yangilanadi.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining Global javob berish tizimining bir qismi sifatida butun dunyo bo‘ylab 144 milliy kasalliklarni nazorat qilish markazlari yil davomida gripp virusi nazoratini olib boradi. Yiliga ikki marta ushbu markazlarning yetakchi olimlaridan iborat qo‘mita ma’lumotlarni tahlil qiladi va hozir qaysi shtammlar muhim bo‘lishini aniqlaydi. Ularning tavsiyalari quyidagilarga asoslanadi:
- Qanday gripp viruslari odamlarda kasallikni keltirib chiqaradi?
- Ushbu viruslar qanchalik tez tarqaladi?
- Ularga qarshi oldingi mavsumdagi vaksina qanchalik samarali?
- Vaksina boshqa tegishli viruslarga qarshi o‘zaro himoyani ta’minlay oladimi?
Emlash kasallikdan to‘liq himoya qilmaydi, ammo juda muhim
Odamlar emlashdan bosh tortishining birinchi va eng keng tarqalgan sababi bu vaksina har doim ham ish bermasligiga ishonishdir. Umuman olganda, bu haqiqat. Haqiqatan ham hech qanday vaksina har qanday kasallik uchun 100 foiz samarali emas.
Grippga qarshi emlash grippga chalinish xavfini 60 foizgacha kamaytirishi mumkin. Agar emlanmasangiz, grippga chalinish ehtimoli ancha yuqori. Ushbu mavsumdagi vaksinalarga shtammlarni kiritish bo‘yicha tavsiyalar mart oyida berilgan va gripp mavsumi hali to‘liq avj olgani yo‘q, shuning uchun ularning qanchalik samarali bo‘lishi noma’lum. Ammo bu emlashdan bosh tortish uchun sabab emas.
Bundan tashqari, vaksina nafaqat kasallikdan, balki, eng muhimi, grippning o‘zidan ancha xavfli bo‘lgan asoratlardan ham himoya qiladi.
Izoh (0)