Issiqlik toshmasi – mayda qizil, pushti yoki oq pufakchalar ko‘rinishida teridagi toshma bo‘lib, issliqlik almashinuvi buzilishining belgisidir.
Foto: Pinterest
Kelib chiqish sabablari
Teridagi ekkrin – ter bezlarining tiqilib qolishidan yuzaga keladi. Bolalar ham, kattalar ham bu kasallikdan aziyat chekadi, lekin issiqlik odatda
bolalar kasalligi hisoblanadi bu yangi tug‘ilgan chaqoloqlarda termoregulyatsiyaning fiziologik mexanizmlari shakllanmaganligi bilan bog‘liq.
Terlash qanchalik kuchli bo‘lsa, ushbu kasallikka chalinish xavfi shunchalik yuqori bo‘ladi. Issiq havo, yuqori namlik, sintetik matolardan noqulay yoki juda issiq kiyimlar, ortiqcha vazn — bular issiqlik toshmasini qo‘zg‘atishi mumkin bo‘lgan omillardir.
Issiqlik toshmasi turlari:
Toshma turiga qarab, issiqlikning uch turi mavjud:
- Kristalli issiqlik — ko‘pincha yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda bo‘ladi. 1-2 mm o‘lchamdagi shaffof pufakchalarning paydo bo‘lishi bilan ajralib turadi. Pufakchalar onsongina yorilib , po‘stlanish xususiyatiga ega. Bunday turda yallig‘lanish bo‘lmaydi, chunki terining yuzasida joylashganligi tufayli yo‘qoladi. Odatda toshma bosh, bo‘yin, tananing yuqori qismida toshadi. Аgar jarayon boshlangan bo‘lsa, u holda yorilgan pufakchalar qoldirgan mikroskopik yaralarga infeksiya kirib borishi mumkin, shuning uchun kasallikni rivojlanishining oldini olish tadbirlarini o‘tkazaish zarur.
- Qizil issiqlik — terining chuqur qatlamlariga ta’sir qiladi. Terida yallig‘lanish bilan birga 1-3 mm hajmdagi qizil toshma, og‘riq va qichishish bilan namoyon bo‘ladi. Bolalarda bo‘yin, qo‘ltiq yoki dumg‘aza qismida, ayniqsa, terining kiyimga ishqalanadigan qismida bo‘ladi.
- Chuqur issiqlik — odatda kattalarda oyoq, qo‘l va qorin terisi yuzasida paydo bo‘ladi. 1-3 mm o‘lchamdagi tana rangidagi pufakchalar haddan tashqari qizib ketganda yoki yuqori namlik sharoitida paydo bo‘ladi.
Davolash choralari
Аgar terida toshma bo‘lsa, albatta, dermatologga murojaat qilish zarur. Toshma nafaqat issiqlikka xos, u boshqa ko‘plab teri va yuqumli kasalliklarda yuzaga keladi va faqat malakali mutaxassis aniq tashxis qo‘yishi mumkin.
Issiqlikni davolash paytida bolani terisi uchun krem o‘rniga, ortiqcha namlikni
yutadigan va terining nafas olishiga imkon beradigan chaqoloqlar kukundan
foydalanish kerak. Cho‘milganda suviga moychechak damlamasini qo‘shish mumkin. Cho‘miltirilgandan keyin sochiq bilan artiladi va chaqaloqlar kukini sepiladi. Kukun tarkibida talk, kraxmal, rux borligi sababli terapevtik ta’sir ko‘rsatadi, infeksiya bilan yaxshi kurashadi, terining namligini normallashtiradi. Bu terini tinchlantiradi va uni tiklanishga yordam beradi.
Bolalarda issiqlik paydo bo‘lishining oldini olish uchun bir nechta oddiy qoidalarga amal qilish kifoya.
Birinchidan, bola uchun sintetik matolardan tikilgan kiyimlarni
xarid qilmaslik kerak, ular terining nafas olishiga xalaqit beradi va tirnash xususiyatiga ega.
Ikkinchidan, paxta, zig‘ir, jun kabi tabiiy matolardan tayyorlangan kiyimlar
mos keladi. Ular namlikni yaxshi shimib oladi va havo o‘tishini ta’minlaydi.
Bolalar xonasidagi haroratni +20 darajadan oshirmaslik tavsiya etiladi.
Uchinchidan, gigiyena ham muhim rol o‘ynaydi — bolani kuniga kamida bir marta, issiq kunlarda esa ikki marta cho‘miltirish kerak: ertalab va kechqurun va har safar sovun bilan cho‘miltirish tafsiya etilmaydi.
Shifokor Xurshid A’zamxo‘jayev tavsiyalari asosida tayyorlandi
