O‘zbekiston neft va gaz importi hajmini keskin oshirdi

Statistika agentligi O‘zbekistonning 2024-yil yanvar–aprel oylarida neft, gaz va elektr toki eksport-importi bo‘yicha maʼlumot berdi.

Joriy yilning dastlabki to‘rt oyida O‘zbekiston neft va neft mahsulotlaridan 179,4 million dollarlik eksportni, 788,3 mln dollarlik importni amalga oshirdi. 2023-yilning mos davrida mazkur mahsulotlar eksporti 278,3 million dollarga, importi 126,8 mln dollarga teng bo‘lgan. Bunda eksport hajmining sezilarli pasayishi, importning keskin o‘sishi kuzatilgan.

Yanvar–aprel oylarida mamlakat 52,3 million dollarlik tabiiy gaz eksportini, 462,8 million dollarlik importini amalga oshirgan. O‘tgan yilning mos davrida eksport hajmi 46 million dollar, import ko‘rsatkichi ancha past — 3 million dollarni tashkil etgan.

To‘rt oy mobaynida respublikadan avvalgi davrdan sezilarli darajada  kam — 43,8 million dollarlik elektr toki eksport qilingan. Yaʼni 2023-yilning dastlabki to‘rt oyida bu raqamlar 131 million dollar bo‘lgan. Joriy yil yanvar–aprel oylarida mamlakatga 67,8 million dollarlik elektr toki import qilingan. O‘tgan yilgi mos davrda import hajmi 139,5 dollar bo‘lgan.

Statistika agentligi maʼlumotlariga ko‘ra, hisobot davrida respublikaning tashqi savdo aylanmasi hajmi 20,9 milliard dollarga yetgan. Shundan eksport hajmi 8,5 milliard dollar, import 12,4 milliard dollarni tashkil etgan. Salbiy saldo miqdori — 3,9 milliard dollar.

Tahlil qilinishicha, O‘zbekistonning asosiy tashqi savdosi Xitoy (19 foiz), Rossiya (18,4 foiz), Qozog‘iston (5,9 foiz), Turkiya (4,4 foiz) va Koreya (3,3 foiz) mamlakatlari bilan amalga oshirilgan.

Eslatib o‘tamiz, so‘nggi yillarda mamlakatda gaz qazib olishni ko‘paytirish uchun yuzlab million dollarlik loyihalarga mablag‘lar ajratilmoqda. Ammo natija kutilganidek bo‘lmay, gaz qazish hajmi kamayib bormoqda. Oqibatda gaz importi yildan yil o‘sishda davom etyapti. Masalan, 2020-yilda 50,4 mln dollarlik, 2021-yilda 154,5 mln dollarlik, 2022-yilda 281,9 mln dollarlik gaz import qilingan. 2023-yilda esa gaz importi hajmi qolgan yillardagiga qaraganda sezilarli oshib, 694,9 mln dollarga yetgan. Bu yil import rekord yangilanishi kutilmoqda.

Maʼlumot uchun, joriy yilning yanvar–aprel oylarida ham gaz qazishda sezilarli qisqarish kuzatilib, 15,3 milliard kub metr tabiiy gaz qazib olindi. O‘tgan 2023-yilning dastlabki to‘rt oyida bu raqam 16,3 milliard kubni tashkil qilgan. Bir yillik qisqarish — 964,8 million kub metr.