Doimiy ozg‘in va sog‘lom odamlarning sirlari aslida ular rioya qiladigan sog‘lom turmush tarziga bog‘liq. To‘g‘ri, bu borada genetika ham rol o‘ynashi mumkin, lekin normal vaznli insonlar quyidagi sog‘lom hayot tarzini odatga aylantirgani bois ham ortiqcha vazn muammolariga duch kelmaydi.
Ishtaha ochilganida emas, faqat och qolganida taomlanadi
Ochlik — bu tananing ovqatlanish vaqti kelgani haqidagi belgi. Agar tanangiz signallariga e’tibor berishga o‘rganmagan bo‘lsangiz va hislaringizni to‘g‘ri farqlay olmasangiz, ochlikni ishtahadan farqlash qiyin bo‘ladi.
Masalan, tasavvur qilib ko‘ring: hozir bir kosa sho‘rva va bir dona qora non bo‘lagi sizni xursand qiladimi. Agar javobingiz “ha bo‘lsa, demak ovqatlanish vaqti keldi. Agar siz biror shirinlik, kolbasa yoki chipslarni tusab tursangiz, bu holat ishtahadir, chunki siz ma’lum bir turdagi taomni istayapsiz. Agar tez-tez ishtaha nafsiga bo‘ysunsangiz, ortiqcha vazn muammolaridan hayron qolmasligingiz mumkin.
Doimo yetarli miqdorda suv ichadi
Suvsiz normal vaznni barqaror saqlashning imkoni yo‘q. Organizdagi barcha reaksiyalar eritmalar shaklida sodir bo‘ladi, shuning uchun kuniga ma’lum miqdorda, ya’ni tana vaznga nisbatan 1 kg uchun 30 ml hisobida ichish kerak. Suvni kun davomida kichik porsiyalarda ichish tavsiya etiladi. Yarim litr suvning hammasini birdaniga ichish mumkin emas.
Ovqatlanish vaqtida diqqatni faqat taomga qaratadi
Agar vaqtingiz juda tig‘iz bo‘lsa ham, barcha gadjetlarni chetga qo‘yib, yengil tamaddi uchun 10 daqiqa va to‘liq ovqatlanish uchun 20 daqiqa vaqt ajrating. Televizor ko‘rish yoki kompyuterda ishlash paytida ovqatlanayotganingizda, nima yeyayotganingizga e’tibor qaratmaysiz. Natijada to‘qlik signali miyaga kech yetib boradi va siz kunlik kaloriyaga bo‘lgan ehtiyojingizdan ancha ko‘p ovqat iste’mol qilib qo‘yishingiz mumkin.
Mazali taomlarni iste’mol qilishadi
Sog‘lom oziq-ovqatlanish tartibi deganda faqatgina bemaza taomlar nazarda tutilmaydi. Ular orasida ta’bingizga yoqadigan ko‘plab mahsulotlar bor. Masalan, siz qaynatilgan tovuq go‘shtini yoqtirmasangiz, o‘zingizni majburlab, uni yemang. Uni dimlab yoki pechda pishirish yoki kurka, quyon kabi boshqa yog‘siz go‘sht bilan almashtirish mumkin. Shuningdek, donli mahsulotlar, sabzavotlar va mevalar orasidan nafaqat foydali, balki mazali variantlarni tanlash imkoniyati bor.
Vaznni muntazam nazorat qilib borishadi
Bu odat ayniqsa vaznni normada ushlab turish uchun muhimdir. Har 1-2 haftada, ertalab och qoringa taroziga chiqing va ko‘rsatkichlarni hisoblab boring.
Kaloriyalarni vaqti-vaqti bilan hisoblab turishadi
Kaloriya hisoblash dastlab biroz vaqtni oladi. Ammo bir oydan so‘ng, bu odatga aylansa, o‘z ovqatlanish ratsioningizning energetik qiymatini taxmin qilishni o‘rganasiz. Ayniqsa, ovqatlanish rejimini o‘zgartirsangiz yoki yangi mahsulotlar qo‘shsangiz, kaloriyalarni hisoblashni unutmang. Bugungi kunda buni osonlashtirish uchun ishlab chiqilgan ko‘plab mobil ilovalar mavjud.
Qiziqarli hayot kechirishadi
Ozg‘in odamlar nafaqat jismonan, balki hayotning barcha jabhalarida faol bo‘ladi. Ular tashqi ko‘rinishlariga e’tibor qaratadi, yangi narsalarni o‘rganadi, ba’zilari esa ijod bilan shug‘ullanadi. Ularning bo‘sh vaqtlari rang-barang bo‘lgani uchun, ovqat haqida o‘ylashga vaqt topmaydi.
Rafinadlangan shakarni iste’mol qilishmaydi
Oddiy uglevodlarning kunlik normasi tabiiy mahsulotlardan, masalan, mevalar yoki sabzavotlardan olinishi kerak. Shakar molekulalari (glyukoza) tanada qo‘shimcha energiya sarflamasdan yog‘ shaklida zaxira sifatida saqlanib qolishi mumkin. Shu sababli shirin mahsulotlarni iste’mol qilish tavsiya etilmaydi.
Vitamin va qo‘shimchalar iste’mol qilishadi
Zamonaviy oziq-ovqat mahsulotlari avvalgi davrdagi mahsulotlarga qaraganda ancha kam vitamin va mikroelementlarni o‘zida saqlaydi. Mikronutriyentlar yetishmasligi tufayli metabolizm buzilishi yoki nazorat qilib bo‘lmaydigan ortiqcha ovqatlanish odati yuzaga kelishi mumkin.
Vitamin va minerallar kompleksini individual ehtiyojlaringizga ko‘ra, shifokor bilan birga tanlash tavsiya etiladi.
Yetarlicha uxlashadi
Tunda biz ovqat yemaymiz, shuning uchun bosh miya o‘z faoliyatini ta’minlash uchun glyukozani kun davomida to‘plangan yog‘lardan oladi. Agar siz biron sababga ko‘ra yetarlicha uxlamasangiz, sirkad ritmlarni buzasiz. Natijada gormonlarning tabiiy ishlab chiqarilishi va yog‘ning tunda parchalanishini sekinlashadi va tana vazn orttiradi.
Tunda organizm taxminan 30 gramm yog‘ni yoqadi. Agar siz yetarlicha uxlamasangiz, ortiqcha yog‘ bel va son sohalariga zaxira sifatida yig‘iladi.
Izoh (0)