• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Bashar Asad rejimi qulash arafasida. Suriyani qanday taqdir kutmoqda?

    Suriya qurolli muxolifat guruhlari tomonidan kutilmaganda boshlangan hujum 2020-yildan buyon nisbatan barqaror bo‘lib kelgan frontni parchalab tashladi. Bir hafta ichida mamlakatning shimoliy poytaxti Halab va undan 100 km janubda joylashgan Hama isyonchilar nazoratiga o‘tdi. Ular Asad rejimi uchun Idlibga qisib borilgan muxolifatga qarshi platsdarm vazifasini bajarib kelayotgandi. Shu bois yirik miqdordagi qurol-yarog‘ hamda harbiy bazalar mazkur hududlarga joylashtirilgandi. Chekinish vaqti ularning aksariyati tashlab ketildi.

    Isyonchilar Suriya armiyasi tashlab ketgan tanklarni qo‘lga kiritdi
    Foto: Army Recognition

    Koalitsiyaga birlashgan isyonchilarining asosiy qismi “Hay’at Tahrir al-Shom” terrorchi ekstremistik harakatiga mansub. 2016-yili aloqalarini uzgunga qadar u “Al-Qoida” terrorchilik tashkilotining Suriyadagi bo‘limi hisoblanardi. Shunga qaramay, harakat nomi BMT, AQSh, Turkiya va Rossiya, Eron kabi davlatlarning “qora ro‘yxati”da saqlanadi.

    Navbatdagi g‘alabadan so‘ng “Hay’at Tahrir al-Shom” harakati yetakchisi Abu Muhammad al-Julani videomurojaat yo‘llab, isyonchilar Hama shahriga “40 yildan beri mavjud yarani davolash” uchun kirganini va “qasos olinmasligini” aytdi. Bundan tashqari, u Iroq hukumatiga murojaat qilib, “Al-Hashd al-Shaabi” kabi shia jangari harakatlarining mojaroga aralashib ketishiga yo‘l qo‘ymaslikka chaqirdi.

    Abu Muhammad al-Julani isyonchilar nazoratiga o‘tgan Halab markazida

    Hama nimasi bilan muhim?

    Shahar Halabdan poytaxt Damashqqa olib boruvchi M5 avtomagistralidagi muhim strategik hududdir. U yana bir yirik shahar Xomsdan atigi 70 km masofada joylashgan. Hamada Suriya harbiy aviatsiyasi va havo hujumidan mudofaa qo‘shinlarining qimmatli aktivlari mavjud edi. Hukumat kuchlari hududni tashlab qochar ekan, qiruvchi samolyotlar hamda zenit-raketa tizimlari isyonchilar nazoratiga o‘tdi.

    Hama yaqinidagi harbiy bazada joylashgan S-75 havo mudofaa tizimi isyonchilar nazoratiga o‘tdi

    Qolaversa, muxolifat uchun shaharning tarixiy ahamiyati ham bor. Bunga 1982-yili bo‘lib o‘tgan qonli voqealar sabab. U tarixga “Hama qirg‘ini” nomi bilan kirgan. O‘shanda Bashar Asadning otasi Hafiz Asad “Musulmon Birodarlar” harakati isyonini vahshiylik bilan bostirishga qaror qilgandi. Uning ko‘rsatmasiga binoan hukumat kuchlari shaharni o‘rab olib, og‘ir artilleriya va tanklardan bombardimon qildi. Askarlar uyma-uy yurib, tinch aholini o‘ldirdi. Halok bo‘lganlar soni haqida aniq ma‘lumot yo‘q. Turli manbalar 10 000 dan 40 000 gacha bo‘lgan raqamlarni keltiradi.

    "Hama qirg‘ini" asoratlari. 1982-yil.

    Ikki olov qarshisida qolgan Rossiya

    Hama va Xoms shaharlarining isyonchilar nazoratiga o‘tishi Bashar Asad rejimini muhim aerodromlar, shuningdek bir necha qiruvchi samolyotlardan mahrum qildi. Bu esa muxolifatga qarshi havo zarbalari intensivligini pasaytirib yubordi. Suriyadagi aktivlarining yirik qismini Ukrainaga ko‘chirgan Rossiya ham xuddi shunday holatda. Ya’ni hozirda mavjud kontingent shiddat bilan ilgarilab kelayotgan isyonchilarni to‘xtatishga yetarli emas.

    Bu esa Rossiyaning Yaqin Sharqdagi yagona harbiy dengiz bazasi joylashgan Tartus port shahrini xavf ostida qoldirdi. Boisi Xomsning qo‘ldan ketishi mazkur bazani Suriyaning Asad nazoratidagi qismlaridan uzib qo‘yadi. Bu esa Kremlni Ukrainadagi pozitsiyalarini zaiflashtirish evaziga bo‘lsa ham qo‘shimcha kuch jalb qilishga majburlashi mumkin.  

     

    Rossiyaning "Velikiy Ustyug" raketa tashuvchi korveti hamda "Varshavyanka" loyihasidagi ikkita dizel suv osti kemalari Tartus portida 
    Foto: Aleksandr Zemlianichenko/AP

    Suriyacha blitskrig

    Muxolifat Halab sharini egallash uchun ikki kun sarfladi. Dastlabki kungi tartibsizliklardan so‘ng palapartish chekingan Suriya armiyasi Hama shahrida qayta tartiblanib, madad qabul qilib oldi. Shunga qaramay, ular ikkinchi shaharni ham qisqa vaqtda tashlab qochdi. Suriya mudofaa vaziri buni “vaqtinchalik taktik chora” deb izohlagan bo‘lsa-da, amalda hukumat hujum sur’atiga mutanosib javob qaytara olmayapti.

    Rossiya harbiy kontingenti isyonchilar hujumini sekinlashtirish uchun M5 avtomagistralining Hama-Xoms yo‘lidan o‘tgan qismidagi Rastan ko‘prigiga zarba berdi. Shunga qaramay, muxolifat kuchlari Xoms markazidan atigi 3 km masofada joylashgan Ter Maela hududiga yetib borgani xabar qilinmoqda. Bu Damashq yo‘lidagi yagona to‘siq hisoblanadi. Agar Xomsda Halab va Hama shaharlarining taqdiri takrorlansa, poytaxt mudofaasi nihoyatda zaiflashib qoladi.

    Izoh: Yashil rangda isyonchilar nazoratiga o‘tgan hududlar ko‘rsatiladi.

    Asad Rejimi qulaydimi?

    Voqealar ko’p jihatdan 2021-yilgi Afg’onistonni eslatib yuboradi. AQSh o‘z harbiy kontingentini mamlakatdan tezroq olib chiqishga harakat qilar ekan, NATO instruktorlari tomonidan o‘qitilgan hukumat kuchlari jiddiy qarshilik ko‘rsata olmadi. Hayotini xavf ostiga qo‘yishni istamagan askarlar pozitsiyalarini tashlab qochishdi. Tolibon shahar va qishloqlarni birma-bir qo‘lga kiritayotgan bir vaqtda rasmiy Qobul va ittifoqchilari havo zarbalari bilan kifoyalandi. 

    Biroq Suriya Eron va Rossiya uchun favqulodda muhim ahamiyatga ega. Tehron mojaro boshidan beri mamlakatga 30 milliard dollardan ortiq mablag‘ sarfladi. Bu pullar Asad rejimini qutqarish uchun harbiy yordam, shuningdek boshqa infratuzilma loyihalari uchun sarmoya ko‘rinishida kirib keldi.

    Bashar Asad rejimi Moskva uchun Yaqin Sharqdagi geosiyosiy ta‘sirini ushlab turishda muhim rol o’ynaydi. Mintaqaning Rossiya harbiy hozirligi mavjud yagona davlati Suriya hisoblanadi. Isyonchilar hujumi Damashqning har ikki ittifoqchisi ham o‘z muammolari bilan o‘ralashib qolgan vaqtga to‘g‘ri keldi.

    Biroq Putin, agar vaziyat taqozo qilsa, taktik chekinishlarga qo‘l urishdan tortinmaydi. Kerakli kuch to‘plangach, yo‘qotilgan hududlarni qaytarish mumkinligiga ishongani bois anchayin sovuqqonlik bilan harakat qiladi. Bunga Kursk misolida guvoh bo‘ldik.

    Lekin voqealar rivoji haddan ziyod tezlashib ketdi. Qurolli muxolifat allaqachon Xoms shahrining shimoliy etagida turibdi. Undan so‘ng Damashq yo‘li ochiladi. Mazkur ikki shahar orasida mustahkam mudofaa istehkomi vazifasini bajaradigan yirik aholi maskanlari mavjud emas. Bashar Asad rejimining taqdiri uning ittifoqchilari qachon va qanday ko‘lamda harbiy yordam ko‘rsatishiga bog‘liq bo‘lib qoldi.                  

    “Hay’at Tahrir al-Shom” ekstremistik guruhi jahonning bir qator mamlakatlari tomonidan “terrorchilik tashkiloti” deb topilgan. 
    06.12.2024, 15:38   Izoh (0)   10395
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Suriya#Rossiya#Eron#Turkiya

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi

     

    Tavsiya etamiz

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Apple uch milliard dona iPhone sotdi

    Dunyo | 1 avgust, 23:45

    Eronning “Istiqlol” klubi Rustam Ashurmatov bilan shartnomani bekor qilishi mumkin

    Sport | 1 avgust, 23:30

    “AQSH G‘azo sektoridagi ocharchilikka qarshi kurashish rejasi ustida ishlamoqda” — Tramp

    Dunyo | 1 avgust, 23:25

    “Isroilning G‘azodagi harakatlari yahudiy qadriyatlariga zid” — niderlandiyalik ravvin

    Dunyo | 1 avgust, 23:10

    AQSHdagi muzey ekspozitsiyadan Trampning impichmentlari haqidagi ma’lumotni olib tashladi

    Dunyo | 1 avgust, 23:00

    Xitoyda odamlar anomal issiqdan metroda o‘tirib saqlanmoqda

    Dunyo | 1 avgust, 22:40

    Chet ellarda og‘ir sharoitda qolgan o‘zbekistonliklarni vatanga qaytarish aksiyasiga start berildi

    O‘zbekiston | 1 avgust, 22:14
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.