Dunyoda oltin narxi yangi rekord o‘rnatdi

Oltin narxi atigi 30 kun ichida 5 dollardan oshdi. Chikago tovar birjasida 13-sentyabr kuni bo‘lib o‘tgan so‘nggi savdolarda esa oltin bir troya unsiya uchun 2581,9 dollarga yoki grammi uchun 83 dollargacha qimmatlashdi. 

Yil boshidan buyon oltin narxi 23 foizga o‘sdi. Bunga bir necha sabablar bor. Birinchidan, AQSH Federal zaxira tizimi asosiy foiz stavkasini pasaytira boshlashi mumkinligi haqidagi kutilmalar kuchaymoqda. Ikkinchidan, Yaqin Sharq va Ukrainadagi mojarolar oxiri ko‘rinmayapti. Uchinchidan, ko‘plab mamlakatlar markaziy banklari so‘nggi 5 yil davomida oltinni ishonchli himoya aktivlari sifatida shiddat bilan xarid qilmoqda.

AQSH Federal zaxira tizimi 15 oy davomida foiz stavkalarini 5,25-5,5 foiz darajasida ushlab turibdi. Bozorning asosiy ishtirokchilari 18-sentyabrdan boshlab AQSH foiz stavkasining 25 punktga pasayishini kutmoqda. An’anaga ko‘ra, stavkaning bunday pasayishi oltinning qimmatlashishi uchun barcha sharoitlarni yaratadi.

Bank of America mutaxassislari yaqin bir yarim yil ichida bir troya unsiya oltin narxi 3 ming dollargacha oshishini kutmoqda. 

Agar AQSHda stavkalar sezilarli darajada pasaysa va eng yirik investorlar tomonidan talab oshsa, bu sodir bo‘ladi.

Albatta, geosiyosat oltinning narxini belgilaydigan asosiy omil bo‘lgan va shunday bo‘lib qoladi. Ukraina va Yaqin Sharqdagi eskalatsiyaga AQSH hamda Xitoy o‘rtasidagi keskinlik ham qo‘shilishi mumkin, ayniqsa, Amerika Xitoydan tovarlarga yangi savdo bojlarini joriy qila boshlasa.

Qozog‘istonlik iqtisodchi Galimjon Aytqazinning so‘zlariga ko‘ra, investorlar tomonidan asosan himoya aktivi sifatida baholanayotgan oltinning narxi hozirgi geosiyosiy keskinlik va jahon iqtisodiyotining sekinlashish xavfi tufayli oshib bormoqda.

“Ko‘plab yirik markaziy banklar xatarlardan himoyalanish va o‘z oltin-valyuta zaxiralarini ko‘paytirish maqsadida zaxiralariga tobora ko‘proq oltin sotib olmoqda. Darvoqe, Qozog‘iston benefitsiarlardan biriga aylandi, chunki bizning mamlakatimiz, so‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, oltin-valyuta zaxiralarining 55 foizi monetar oltinida saqlanadi”, dedi iqtisodchi.

AQSH dollari yildan yilga zaiflashib bormoqda va oltin butun dunyo uchun o‘ziga xos “davlatdan tashqari valyuta”ga aylandi.