• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +37°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo Markaziy Osiyo

    Afg‘onistondagi vaziyat Pokistonning Markaziy Osiyo bilan savdosiga to‘sqinlik qilmoqda

    Pokiston bosh vaziri Shahboz Sharif hukumat rahbari etib qayta saylanganidan so‘ng ilk xorijiy tashrifi uchun Tojikistonni tanladi. 2-iyul kuni u Tojikiston prezidenti Emomali Rahmon bilan Dushanbeda muzokaralar o‘tkazadi, so‘ngra Ostonadagi SHHT sammitiga u bilan birga boradi.

    Foto: “ankasam.org”

    Tojikiston rahbari va Shahboz Sharif ikki yil avval Rahmonning Pokistonga tashrifi chog‘ida erishilgan kelishuvlar ijrosini muhokama qilishi kutilmoqda.

    Islomobod CASA-1000 energetika loyihasining tezroq ishga tushirilishidan, shuningdek, transport va xavfsizlik sohasidagi hamkorlikni kengaytirishdan manfaatdor. Tojikiston esa Pokistonning Karachi va Gvadar portlariga chiqishga intiladi.

    2022-yil dekabr oyida Emomali Rahmon Islomobodga tashrif buyurgan va u yerda Shahboz Sharif bilan muzokaralar yakunida 8 ta hujjat imzolangandi. 

    Foto: Tojikiston prezidenti matbuot xizmati
    “Gap shundaki, Tojikistonning razvedka xizmatlari Afg‘onistondagi turli harbiylashtirilgan guruhlarni qo‘llab-quvvatlagan Pokiston bilan tarixan munosabatlari iliq bo‘lmagan. Biroq vaqt o‘zgarmoqda. Qolaversa, Pokiston bugungi kunda Xitoy bilan iqtisodiy va siyosiy jihatdan yaqindan hamkorlik qilayotganiga ahamiyat berish kerak. Xuddi shunday tarzda Xitoy va Dushanbe bilan faol hamkorlik amalga oshmoqda”, — dedi Rossiya Fanlar akademiyasining Sharqshunoslik instituti ilmiy xodimi, jamoatchilik diplomatiyasi va jahon siyosatini tahlil qilish markazi rahbari Aleksandr Vorobyov.

    Mutaxassisning fikricha, Sharifning tashrifi faktining o‘zi Yevrosiyo makonidagi davlatlararo munosabatlardagi taraqqiyot namunasi bo‘lib xizmat qiladi va ikki tomonlama iqtisodiy aloqalarni faollashtirish Tojikiston iqtisodiyotiga Pokistondan kiritilayotgan sarmoyalarni ko‘paytirishga xizmat qilishi mumkin. 

    “Ikkala davlat ham SHHTga aʼzo bo‘lib, terrorchilarning yashirin faoliyati bilan bog‘liq muammolarni boshdan kechirmoqda”.

    Ekspertning so‘zlariga ko‘ra, rasmiylar Termiz—Mozori Sharif—Kobul—Peshovar transafg‘on temiryo‘lini yaratish loyihasini faol ilgari surayotgan Tojikiston va O‘zbekiston o‘rtasidagi munosabatlarni yaxshilash Tojikistonning tashqi dunyo bilan transport aloqasini yaxshilashga, Janubiy Osiyoga chiqish imkoniyatiga yordam beradi.

    Tojikistondan dengizga eng qisqa yo‘l Afg‘oniston orqali Pokistonga o‘tadi. Masalan, Dushanbedan Karachi portiga yoki Gvadar portiga taxminan 2720 kilometr, Hormuz bo‘g‘ozidagi Eron Bandar Abbos portiga esa 3400 kilometr.
    Foto: Pakistan Today

    Tojikistonni Pokistondan Vaxon yo‘lagi ajratib turadi, u Afg‘onistonning Xitoygacha cho‘zilgan tor yo‘lagidir. Shimolda Pomir tog‘lari va janubda Qoraqum tizmasi o‘rtasida joylashgan bu yo‘lak taxminan 350 kilometr.

    Shu bois Afg‘onistonda barqarorlik va xavfsizlikni ta’minlash muhim. Pokiston, ekspertlarning fikricha, Markaziy Osiyo davlatlari uchun transport markaziga aylana oladi.

    Biroq Islomobodni Markaziy Osiyo energiya manbalari ko‘proq qiziqtiradi, Pokiston esa bu resurslarga yetarlicha ega emas. Ularga kirish uchun Pokiston hukumati mintaqada Gvadar va Karachi portlari orqali Jahon okeaniga chiqish imkonini beruvchi bir qancha yirik tranzit loyihalarini ilgari surmoqda. Bu mintaqa davlatlari uchun global bozorlarga chiqish va keng savdo imkoniyatlarini ochib beradi.

    Ammo 2023-yil fevralida Pokiston tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari bo‘lib ishlagan Hina Rabboniy Xar aytganidek, Afg‘onistondagi vaziyat Pokistonning Markaziy Osiyo bilan munosabatlarida o‘z salohiyatini ro‘yobga chiqarishiga to‘sqinlik qilmoqda.

    Xususan, Tojikiston va Qirg‘izistondan Afg‘oniston va Pokistonga elektr energiyasini uzatish bo‘yicha Markaziy Osiyo—Janubiy Osiyo—1000 (CASA-1000) loyihasi tugallanmagancha qolmoqda.

    Jahon banki (JB) “Tolibon” hokimiyat tepasiga kelganidan keyin loyihani moliyalashtirishni to‘xtatgan. Loyihaning barcha ishtirokchilari murojaatidan so‘ng, Jahon bankining moliyaviy ko‘magida CASA-1000 ni amalga oshirish 2024-yil may oyida qayta tiklandi.

    World Bank resumes $1.2bn CASA-1000 project — Daryo News

    So‘nggi yillarda Tojikiston va Qirg‘izistonning o‘zi ham qo‘shimcha kilovattga muhtoj bo‘lgani sababli qurilishni yakunlash muddati hanuzgacha ma’lum qilinmayapti.

    Elektr energiyasining 70 foizini Tojikiston, 30 foizini Qirg‘iziston yetkazib berishi taxmin qilingandi. Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov va hukumat rahbari Oqilbek Japarov dunyo bo‘ylab sayohat qilib, Qambarota GES-1 ga sarmoya kiritishni taklif qilmoqda.

    Tojikistonda ham xuddi shunday vaziyat. Mamlakat yetarlicha quvvatga ega emas. Rog‘un GES bo‘yicha hisob-kitoblar bo‘lgan, biroq stansiya haligacha qurib bitkazilmagan. Pokiston Markaziy Osiyo elektr energiyasisiz qolish xavfi ostida.

    Shunga qaramay, Pokistonning Markaziy Osiyo davlatlari bilan hamkorligi faqat rivojlanadi. Islomobod mintaqa davlatlari bilan savdo-sotiqni rivojlantirishdan manfaatdor, ularning har biri bilan qo‘shma iqtisodiy komissiyalar tuzilgan.

    Masalan, Pokistonning Tojikiston bilan tovar ayirboshlash hajmi 2022-yilga nisbatan 1,6 barobar oshib, 52,7 milliard dollarni tashkil etdi.

    “Islomobod uchun butun Markaziy Osiyo qiziqish ortib borayotgan hudud hisoblanadi, bu yerda iqtisodiy, diniy va mafkuraviy motivatsiya hamda Markaziy Osiyo davlatlarida ham o‘z manfaatlarini ilgari surayotgan Hindiston bilan raqobat bor.

    Agar Markaziy Osiyo va Janubiy Osiyo o‘rtasidagi transport aloqalari yangi bosqichga chiqsa, savdo-iqtisodiy aloqalar yaxshilansa, bundan Markaziy Osiyo davlatlari ham, Pokiston ham naf ko‘radi.

    “Ammo shuni tushunish kerakki, Pokiston postsovet mamlakatlari uchun iqtisodiy aloqalar borasida ancha qiyin hamkor: qonunchilikdagi jiddiy tafovutlar, aholining ko‘pchiligining qashshoqligi va zaif rivojlangan energetika infratuzilmasi o‘z ta’sirini o‘tkazmoqda”, — dedi Aleksandr Vorobyov.
    28.06.2024, 14:36   Izoh (0)   4618
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Yirik davlatlar qiziqayotgan loyiha: Transafg‘on koridorining geosiyosiy o‘lchovlari 

    16.03.2024, 20:01

    O‘zbekiston va Qozog‘iston O‘rta koridordan qanday foyda olishi mumkin?

    18.04.2024, 13:29

    Chobahor porti: Hindistonning Markaziy Osiyoga kirish eshigiga nazar

    15.06.2024, 08:40

    Islom moliyasi Markaziy Osiyo mamlakatlariga 2 mlrd dollar olib keladi — YTB

    28.06.2024, 13:15

    Bayden va Tramp o‘rtasidagi teledebatning birinchi raundi bo‘lib o‘tdi

    28.06.2024, 10:20
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi

     

    Tavsiya etamiz

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    AQSH Falastin rasmiylariga mamlakatga kirishni taqiqladi

    Dunyo | 1 avgust, 13:47

    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi

    Reklama | 1 avgust, 13:33

    Yamal 10-raqamni olgani haqida fikr bildirdi

    Sport | 1 avgust, 13:44

    Hukumat Chorvoqdagi Sea Breeze oldiga bir qancha shartlar qo‘ydi

    O‘zbekiston | 1 avgust, 13:27

    O‘zbekiston korrupsiyaga qarshi kurashga oid xalqaro shartnomaga qo‘shildi

    O‘zbekiston | 1 avgust, 12:55

    O‘zbekistonda dam olish kunlari harorat 32 darajagacha tushadi

    O‘zbekiston | 1 avgust, 12:45

    JCH—2026 oldidan AQSH Braziliya fuqarolari uchun viza berishni cheklaydi

    Dunyo | 1 avgust, 12:38
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.