Senatning qirq birinchi yalpi majlisida Telekommunikatsiyalar sohasida ayrim faoliyat turlarini amalga oshirganlik uchun davlat boji miqdorlari maqbullashtirilishi munosabati bilan “Davlat boji to‘g‘risida”gi qonuniga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritishga oid qonun ko‘rib chiqildi. Bu haqda parlament yuqori palatasi matbuot xizmati xabar berdi.
Qonun bilan uyali aloqa virtual operatorlari (provayderlar) faoliyatini kengaytirish maqsadida ular tomonidan radiotelefon (uyali) aloqa tarmoqlari xizmatlarini ko‘rsatishi natijasida undiriladigan davlat boji miqdorlari kamaytirilmoqda.
Ushbu sohada faoliyat yuritib kelayotgan tadbirkorlik subyektlari tomonidan bazaviy hisoblash miqdorining 25 ming baravari miqdorida davlat boji undirilishi belgilab qo‘yilmoqda. Shu bilan birga, agar uyali aloqa virtual operatori tomonidan navbatdagi yillik davlat bojini to‘lash davridan oldingi moliya yilida ko‘rsatilgan ko‘chma radiotelefon (uyali) aloqa tarmoqlari xizmatlarining qiymati bazaviy hisoblash miqdorining 1,5 million baravaridan oshgan taqdirda, ushbu uyali aloqa virtual operatori daromadining 1 foizi miqdorida qo‘shimcha davlat boji to‘lanishi belgilanmoqda.
Senatorlarning taʼkidlashicha, qonunning qabul qilinishi natijasida uyali aloqa virtual operatorlari faoliyatini kengaytirishga va ularning faoliyat ko‘rsatishi uchun adolatli raqobat muhiti yaratishga erishiladi.
Senat raisining so‘zlariga ko‘ra, ushbu qonunni ham sohadagi tadbirkorlikni yanada rivojlantirish, mavjud muammolarni yechishga qaratilgan navbatdagi qadam deb ko‘rish mumkin. Jumladan, o‘zini mustaqil aloqa tarmog‘iga ega bo‘lmagan uyali aloqa virtual operatorlarga (provayder) litsenziya berganlik uchun davlat boji miqdorini yuqoriligi mazkur sohada tadbirkorlik faoliyati bozor qoidalari asosida rivojlanishini cheklab qo‘ymoqda.
Davlat bojini sezilarli kamaytirilishi sohadagi tadbirkorlar ixtiyorida qo‘shimcha mablag‘lar qolishi bilan birga, taqdim etilayotgan imtiyozlar virtual mobil aloqa bozorining investitsiyaviy jozibadorligini oshirishga va mamlakatda yangidan-yangi xorijiy investitsiyalar kiritish orqali telekommunikatsiya tarmoqlarini modernizatsiya qilish uchun imkon beradi.
Mazkur rag‘batlantirish choralari orqali tadbirkorlik subyektlariga yengillik berilib, xususiy teleradiokanallar tashkil etilishiga va teledasturlarni sifatli kontentlar bilan to‘ldirishga erishiladi.
Tahlillarga ko‘ra, hududlardagi xususiy telekanal va radiokanallar o‘z teleradiodasturlarini efirga uzatish hamda moddiy-texnik bazalarini zamonaviy uskunalar bilan jihozlashda ayrim moliyaviy qiyinchiliklarga duch kelmoqda.
Shu bois qonun bilan teleradioeshittirishlarni tarqatish (namoyish qilish) tarmoqlarini loyihalashtirganlik, qurganlik, ulardan foydalanganlik va ularning xizmatlarini ko‘rsatganlik uchun to‘lanadigan davlat boji miqdorlari 50 foizga kamaytirilmoqda. Bunda tele va radiokanallarning moliyaviy imkoniyatlarini yaxshilashga, yaʼni 4,1 milliard so‘mga yaqin pul mablag‘larini xususiy teleradioeshittirish subyektlari faoliyatini rivojlantirishga erishiladi.
Qonun bilan davlat bojini undirishda yana bir qo‘shimcha imtiyoz berilib, unga ko‘ra, yillik undiriladigan davlat bojining miqdori teng ravishda yilning har choragida bo‘lingan holda to‘lash mexanizmi yaratilmoqda. Qizg‘in muhokamadan so‘ng qonun senatorlar tomonidan maʼqullangan.
Maʼlumot uchun, bugungi kunda O‘zbekistonda o‘z telekommunikatsiya tarmog‘iga ega 5 ta mobil aloqa bazaviy operatori xizmat ko‘rsatib kelmoqda. Radiochastota resursiga ega bo‘lmagan 1 ta virtual mobil aloqa operatori mavjud.