• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +23°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    O‘zbekistonga venchur mablag‘lari kelib tushdi. Ilgari vaziyat qanday edi?

    Tahlilchi, R&D mutaxassisi Timurmalik Elmuradov O‘zbekistonga kelib tushayotgan venchur mablag‘larini tahlil qildi. Bu haqda IT Park xabar bermoqda.

    Foto: “Daryo”

    Aprel oyida islomiy moliya tamoyillari asosida faoliyat yurituvchi O‘zbekistonning IMAN startapi xalqaro jamg‘arma va 500 Global akseleratoridan investitsiyalarni jalb qildi.

    Ushbu kelishuv hozirda mamlakatda sodir bo‘layotgan tendensiyani yaqqol aks ettiradi — mahalliy startaplardan nihoyat venchur pullari kelib tusha boshladi.

    Ilgari qanday bo‘lgan?

    O‘zbekistonda investorlar har doim bor edi, biroq ular biznes farishtalari — tadbirkorlar bo‘lgan, agar ularga g‘oya va uning ortida turgan shaxs yoqsa, pul berishardi.

    Ko‘pincha IT bilan bog‘liq bo‘lmagan yirik kompaniyalarning egalari o‘z bizneslarini boshlashga qaror qilgan xodimlarining loyihalariga sarmoya kiritgan.

    Masalan, MyTaxi shu tarzda paydo bo‘ldi. U hozirda eng yirik taksi agregatorlaridan biriga aylandi.

    Bir qator sabablarga ko‘ra mamlakatda institutsional investorlar yo‘q edi, ularni uch qismga bo‘lish mumkin.

    Birinchidan, bozor. Aslida, u yo‘q edi, chunki startaplarga pul jalb qilish madaniyati bo‘lmagan.

    Ikkinchidan, qonunchilik. Bozorda qiziqarli startap paydo bo‘lgan va unga sarmoya kiritishga tayyor kompaniyalar bo‘lsa ham, buni qilish muammoli edi.

    Qonunchilik bazasida venchur investitsiyalar tushunchasi yo‘q edi va bir kompaniya boshqasiga investitsiya kiritish jarayonining o‘zi hech qanday tarzda tartibga solinmagan.

    Uchinchidan, investitsiya muhiti. Investitsiya muhiti yaxshi emas edi, shuning uchun xorijiy investorlar O‘zbekistonga pul tikmagan.

    Bu va boshqa to‘siqlar (sekin va qimmat internet, valyuta cheklovlari, davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanmasligi) startapchilarga mablag‘ topishni qiyinlashtirdi, bu esa loyihalarning sekin o‘sishiga va tez o‘lishiga olib keldi.

    Nimalar o‘zgardi?

    2017-yil kirib keldi. O‘zbekistonda valyutani liberallashtirish amalga oshirildi, shundan so‘ng mamlakat xalqaro biznes xaritalarida yana paydo bo‘ldi.

    Xorijiy tadbirkorlar, kompaniyalar va pullar mamlakatga kirib keldi, chunki sarmoya kiritish va foyda olish yanada qiziqarli jarayonga aylandi.

    Shu yili davlatning pozitsiyasi o‘zgardi. Agar bundan oldin internetga tahdid sifatida qarashgan bo‘lsa, endi texnologiya bilan shug‘ullanish rag‘batlantirila boshlandi.

    Birinchi qadamlardan biri, startaplarni qo‘llab-quvvatlashga ixtisoslashgan Mirzo Ulugbek Innovations Center’ning tashkil etilishi bo‘ldi. Keyinchalik ushbu ish IT Park tomonidan davom ettirildi va kengaytirildi.

    Shu bilan bir vaqtda xorijiy kompaniyalar bilan aloqalarni yo‘lga qo‘yish, O‘zbekiston nufuzini yuksaltirish, mamlakatda turmush darajasini oshirish, IT mutaxassisliklarini ommalashtirish bo‘yicha keng ko‘lamli ishlar amalga oshirildi.

    2018-yilda IT kompaniyalarni moliyalashtirish mexanizmlarini tartibga soluvchi Prezident farmoni chiqarilgandan so‘ng amalga oshirilgan qonunchilik bazasini yaratish qolgan edi.

    Shundan so‘ng xorijiy va mahalliy fondlar paydo bo‘la boshladi, akseleratorlar ochildi, birinchi bitimlar tuzildi, ammo asosiy muvaffaqiyatga bir necha yil o‘tgach erishildi.

    “Venchurli” 2022-yil

    Bozor shakllanganiga, qonunchilik bazasi paydo bo‘lganiga, investitsiya muhiti yaxshilanganiga qaramay, O‘zbekistonda hali ham kelishuvlar kam edi.

    Buni dastlabki yillar sinov va testlarga sarflangani bilan izohlash mumkin. Startaplarga MVP yaratish uchun va fondlarga yangi sharoitlarni o‘rganish uchun vaqt kerak edi.

    2022-yilda ushbu ikki parallellik nihoyat o‘zaro kesishib o‘tdi. 12 oy ichida institutsional investorlar 20 dan ortiq startaplarni moliyalashtirdi, bu mutlaq rekord bo‘ldi.

    Pul jalb qilgan loyihalar orasida Jett, ArzonApteka, Sello, Allgood, Multicard, Ox Resto, Sug‘urta Bozor, Yoto, Multibank, Pro Tok mavjud.

    Agar sohalar nuqtai nazaridan qarasangiz, biznesni avtomatlashtirish bo‘yicha ko‘plab tizimlarni (restoranlar, do‘konlar), turli bozorlarni (taʼlim, oziq-ovqat) va fintech (to‘lovlar, e-com, fond bozori) ni ko‘rishingiz mumkin.

    Mablag‘lar odatda dastlabki bosqichlarda investitsiya qilinadi. Pul evaziga ular kompaniyaning bahosi va sarmoya miqdoriga qarab 5 foizdan 25 foizgacha bo‘lgan ulushni so‘rashadi.

    Investitsiyalar miqdori nisbatan kichik (50 ming dollar va undan ko‘p), ammo bu bozor hali rivojlanmaganligi sababli, pul hali ham juda qimmat turadi.

    O‘zbekistonda investitsiya madaniyati endigina shakllanayotganiga qaramay, 2023-yilga kelib mamlakatda 10 ta venchur fondi mavjud edi:

    • Semurg Ventures
    • Altergate
    • Uzcard Ventures
    • UzVC
    • RB ASIA
    • YELLOWROCKETS.VC
    • Sturgeon Capital
    • Fort Ross Ventures
    • Aloqa Ventures
    • MOST Ventures

    Bular asosan xorijda joylashgan xususiy kompaniyalar va davlat tashkilotlarining loyihalari.

    Startaplarni moliyalashtirishdan tashqari, fondlar hali ham bozorni rivojlantirishda ishtirok etmoqda.

    Masalan, 2022-yilda IT Park, Aloqabank va Aloqaventures korporativ akseleratorni ishga tushirdilar.

    Umuman olganda, bu IT-tadbirkorlikni rivojlantirish dasturi, yangi xizmatlar va mahsulotlarni sinovdan o‘tkazish uchun platformadir.

    Shu va boshqa tashabbuslar juda ahamiyatli, chunki venchur faqat ekotizim mavjud bo‘lganda muvaffaqiyatli bo‘lishi mumkin.

    2022-yilda O‘zbekiston hozir bunga har qachongidan ham yaqinroq ekanini ko‘rsatdi.

    17.05.2023, 16:10   Izoh (0)   6680
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekistonliklar naqd puldan voz kechishga tayyormi?

    11.05.2023, 22:55

    O‘zbekistonda kobrend bank kartalari: ular aslida nima va odatiy kartalardan farqi qanday?

    08.05.2023, 19:49

    “Fransiya O‘zbekistonga yadro reaktorlarini taklif qilishi mumkin” — Olive Besht

    06.05.2023, 14:28

    Rossiya sanksiyalar oqibatida oltinni umuman boshqa davlatlarga sota boshladi

    03.05.2023, 12:47

    O‘zbekiston iqtisodiyotiga nima bo‘ladi? Prognozlar e’lon qilindi

    02.05.2023, 19:10

    Rossiya O‘zbekistonga JSTga kirishda yordam berishga tayyorligini bildirdi. Tashkilotga a’zo bo‘lish nima uchun muhim?

    02.05.2023, 16:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    Sistit — bu uyat emas!


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    HAMAS garovdagilarni ozod qilish uchun shart qo‘ydi

    Dunyo | 1 iyun, 23:35

    Rossiya Kubogi. “SSKA” superfinalda “Rostov”ni yengib, bosh sovringa ega chiqdi, Fayzullayev zaxiradan maydonga tushdi

    Sport | 1 iyun, 22:48

    Turkiyada Ukraina va Rossiya muzokaralarining 2-raundi bo‘lib o‘tadi

    Dunyo | 1 iyun, 22:45

    Futbol tarixidagi eng kuchli 10 ta futbol akademiyasi nomi e’lon qilindi

    Sport | 1 iyun, 21:47

    Isroil tanklari G‘azoda ovqat kutayotganlarga o‘t ochib, 32 kishini o‘ldirdi

    Dunyo | 1 iyun, 21:45

    “Daryo” videoreportaji: Namanganda 500 ta dron ishtirokidagi shou

    O‘zbekiston | 1 iyun, 21:00

    Qozog‘iston armiyaning tayyorgarligini tekshirish uchun mashqlar o‘tkazadi

    Qozog‘iston | 1 iyun, 20:40

    Mayda oylik inflyatsiya keskin oshdi. Qaysi hududlarda narxlar tez o‘smoqda?

    Iqtisodiyot | 1 iyun, 20:13
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.