Yevropa yadro tgadqiqotlari markazi (CERN) 28-noyabr kuni Katta adron kollayderini muddatidan avval rejali to‘xtatdi, deb yozadi “Kommersant”.
“Shu yil qishda kutiladigan energiya inqirozi”ga javoban, CERN direksiyasi har yilgi an’anaviy texnik to‘xtash boshlanishini ikki hafta oldinga surishga qaror qilgani haqida sentabrdayoq ma’lum bo‘lgandi.
2022-yil boshida taqdim etilgan Katta adron kollayderiga xizmat ko‘rsatish grafigi bo‘yicha dastlab CERN rejali to‘xtashni dekabrga belgilagan. Kollayderni to‘xtatish haqida elektr energiyasi yetkazib beruvchisi — Fransiyaning Electricite de France kompaniyasi bilan kelishilgan.
Shuningdek, CERN 2023-yilda majmuadan foydalanish 20 foizga qisqartirilishini ma’lum qilgandi. Markazdagilar aytishicha, bu chora, Katta adron kollayderining to‘xtatilishi kabi, energiya iste’molini sezilarli darajada kamaytirish imkonini beradi.
Avvalroq CERN energiya tarmog‘iga yuklamalar avjiga chiqqan paytda zarralarni tezlatuvchilarning ba’zilarini o‘chirib qo‘yish bo‘yicha rejani ishlab chiqayotgani xabar berilgandi. CERN, shuningdek, zaruriyat yuzaga kelsa, Katta adron kollayderining ishini to‘xtatish imkoniyatini ham ko‘rib chiqayotgandi. 4,4 milliard dollarlik dunyodagi eng katta zarralarni tezlatuvchi — Katta adron kollayderi CERN’ning sakkizta tezlatuvchilaridan biridir.
Fransiya-Shveysariya chegarasida joylashgan CERN — Fransiyadagi eng yirik elektr energiyasi iste’molchilaridan biri. Avj nuqtada markaz qariyb 200 MVt iste’mol qiladi, bu eng yaqindagi shahar — Shveysariyaning Jenevasidagidan uch marta ko‘proq demakdir.
Katta adron kollayderi — dunyodagi eng kuchli zarra tezlatuvchi. Kollayder zarralarni yorug‘lik tezligiga yaqin ko‘rsatkichlargacha tezlatadi va ular bir-biri bilan to‘qnashadi. Uning yordamida olimlar 2012-yilda Xiggs bozonini aniqlagan. 2018-yil dekabrida kollayder ta’mirlash uchun to‘xtatib qo‘yilgandi. Shu yilning iyulida u qaytadan ishga tushirildi.
Izoh (0)