O‘zbek-xitoy vaksinasining 2 va 3-dozasi bilan emlash vaqtincha to‘xtatildi. Maqsad — “emlash jarayonini to‘g‘ri rejalashtirib olish”

O‘zbekiston Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi xizmati 7-avgust kuni Qoraqalpog‘iston Respublikasi, shahar va viloyatlar Sog‘liqni saqlash boshqarmalari va hududiy sanitariya-epidemiologiya xizmatlarga 9-avgustdan boshlab aholini faqat ZF-UZ-VAC-2001 o‘zbek-xitoy vaksinasi bilan emlash haqida ko‘rsatma xati chiqardi. Xat Sog‘liqni saqlash vazirligining immunizatsiya ishlari bo‘yicha rahbari Dilorom Tursunova nomidan chiqarilgan.

Xatda 9-avgustdan boshlab hamma emlash punktlarida zaxiradagi ZF-UZ-VAC-2001 o‘zbek-xitoy vaksinasini faqat 1-doza bilan emlashga ishlatish, alohida ko‘rsatma bo‘lgunga qadar aholini ZF-UZ-VAC-2001 vaksinasining 2-doza va 3-dozalari bilan emlashni vaqtincha (bir hafta davomida) to‘xtatish, zaxiradagi ZF-UZ-VAC-2001 vaksinasini aholini 1-doza bilan emlash uchun to‘g‘ri rejalashtirib ishlatish haqida ko‘rsatma berilgan.

Respublika sanitariya-epidemiologiya xizmati matbuot kotibi Muhammadjon Bozorov “Daryo” muxbiri bilan suhbatda ko‘rsatma xatining haqiqiyligini tasdiqladi. “Buni to‘g‘ri qabul qilish kerak. Aholini reja bilan emlamasak, ertaga jarayonni o‘zimiz ham tartibga sololmay qolishimiz mumkin. Shuni inobatga olib, jarayonni rejaga tushirib olmoqchimiz, bu yerda boshqa masala yo‘q”, — dedi tashkilot vakili.

SSV immunizatsiya ishlari bo‘yicha rahbari Dilorom Tursunov ham ko‘rilayotgan ushbu vaqtincha choradan ko‘zlangan maqsad “hisob-kitoblarni to‘g‘rilab olish” ekanini ta’kidladi. “Jumladan, vaksinaning 2 va 3-dozasini olishi ko‘zda tutilgan fuqarolarning barini saralab olish uchun bir hafta muhlat berdik. Tahlillar shuni ko‘rsatmoqdaki, birinchi emlash raqamlari juda katta, ammo ikkinchi emlash sur’ati birinchisidan uch barobar past. Shu bois ham biz hamma raqamlarni to‘g‘rilab, jarayonni to‘g‘ri rejalashtirib olishimiz kerak”, — dedi u “Daryo”ga bergan izohida.

SSV ma’lumotlariga ko‘ra, 7-avgust holatiga O‘zbekistonda koronavirusga qarshi jami 10 025 266 doza vaksina qo‘llanilgan — 1-bosqichda emlanganlar soni 6 829 079 nafarni tashkil etmoqda. Shundan 2 308 175 kishi — birinchi bosqichda emlanganlarning 33 foizi — keyinchalik (ZF-UZ-VAC-2001, “Sputnik V” yoki AstraZeneca vaksinasining) 2-dozasi bilan emlangan. Ikkinchi bosqichdan o‘tgan 2,3 million kishi orasidan 887 972 nafari esa yakunda (ZF-UZ-VAC-2001 vaksinasining) 3-dozasini qabul qilgan.

Qayd etish joiz, ZF-UZ-VAC-2001 O‘zbekistonda eng ko‘p qo‘llanilayotgan vaksina hisoblanadi. SSV ma’lumotlariga ko‘ra, 2—6-avgust kunlari O‘zbekistonda 1 544 882 vaksina qo‘llanilgan bo‘lsa, shuning 52 foizi o‘zbek-xitoy vaksinasidir. Yana bir raqam — 2-avgust butun O‘zbekiston bo‘yicha jami 243 493 kishi birinchi marta koronavirusga qarshi emlangan, ularning 87 foizi aynan ZF-UZ-VAC-2001 vaksinasini qabul qilgan.

Vaksina yetmay qolishi mumkin

O‘zbekistonga hozirgacha jami 14 580 060 doza vaksina (370 ming doza “Sputnik V”, 710 ming doza AstraZeneca, 10,5 million doza ZF-UZ-VAC-2001, 3 million 60 doza Moderna) olib kelingan bo‘lib, hozirgacha uning salkam 69 foizi qo‘llanib bo‘lingan, 7-avgust holatiga ko‘ra zaxirada 4 554 794 vaksina qolgan. Ularning qanchasi o‘zbek-xitoy vaksinasi-yu, qanchasi Moderna ekani haqida ochiq va aniq ma’lumotlar yo‘q, faqat taxminiy hisob-kitob qilish mumkin.

Xususan, SSV ma’lumotlariga ko‘ra 2—6-avgust kunlari qo‘llanilgan 1 544 882 dona vaksinaning 731 967 dozasi AQShdan keltirilgan Moderna’dir. Agar ushbu vaksinani qo‘llash aynan 2-avgustdan boshlangan deb hisoblansa ham (aslida uni qo‘llash 31-iyuldan boshlangan), 7-avgust holatiga ko‘ra zaxirada qolgan 4 554 834 doza vaksinaning 2 268 033 dozasi (yoki 49,79 foizi) Moderna, qolgan 2 286 801 dozasi esa ZF-UZ-VAC-2001, “Sputnik V” va Hindistondan keltirilgan yoki Ozarbayjon sovg‘a qilgan AstraZeneca, deb taxmin qilish mumkin.

Shu bilan birga, so‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, nafaqat AstraZeneca vaksinasi, balki Rossiyada ishlab chiqarilgan “Sputnik V” vaksinasi ham deyarli qolmagan (qayd etish joiz, “Daryo”ning “Sputnik V” bilan emlangan bir qator xodimlari ham hozirda ikkinchi doza vaksinasini kutmoqda). SSV vakili Dilorom Tursunova “Sputnik V” bilan emlash jarayonlari haqiqatan ham to‘xtab qolganini tasdiqlab, “lekin tez orada ikkinchi komponent olib kelinishi”ni ma’lum qilgan edi.

Sog‘liqni saqlash vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistongacha hozirgacha “Sputnik V” vaksinasining 230 ming doza 1-komponenti, 140 ming doza (birinchisidan 90 ming kam) 2-komponenti — jami 370 ming doza keltirilgan. Shundan 212 818 ta holatda birinchi doza ishlatilgan, keyinchalik 128 442 kishi 2-dozani qabul qilgan (jami 341 260 doza ishlatilgan). Vazirlik ma’lumotlariga ko‘ra, “Sputnik V”ning 90 ming dozalik 2-komponenti yaqin kunlarda O‘zbekistonga keltirilishi kutilmoqda.