Jahon bankining ijrochi direktorlar kengashi “Elektroenergetika tarmog‘ini transformatsiya qilish va elektr energiyasini barqaror uzatish” loyihasini ma’qulladi. Bu haqda “Gazeta.uz”ga Jahon bankining O‘zbekistondagi vakolatxonasi matbuot xizmati xabar berdi.
Ushbu loyihani amalga oshirish uchun Jahon banki guruhi tarkibiga kiruvchi Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi 380 million dollar va Yashil iqlim fondi (YaIF) 43 million dollar kredit ajratadi. Ushbu moliyalashtirish O‘zbekiston hukumatiga juda past foiz stavkalarida taqdim etiladi va to‘lovning eng uzoq muddati 40 yilgacha bo‘ladi. Shuningdek, YaIF loyiha doirasidagi alohida tadbirlar uchun 4 million dollar miqdorida grant ajratadi.
O‘zbekistonda elektr energiyasiga bo‘lgan talab, mutaxassislarning fikriga ko‘ra, 2018-yildagi 61 milliard kilovatt/soatdan 2030-yilga kelib 100 milliard kilovatt/soatdan ortiqqacha o‘sishi kutilmoqda. Hozirda mamlakatda 250 ming kilometrdan ortiq elektr uzatish liniyalari va tarqatish tarmoqlari mavjud. Ularning aksariyati Sovet Ittifoqi davrida qurilgan va ularning ekspluatatsiya muddati ancha vaqt oldin tugagan.
“Eskirgan infratuzilma elektr energiyasining katta hajmda yo‘qotilishiga olib keladi, bu esa ishlab chiqarilgan elektr energiyasi umumiy hajmining, taxminan, 20 foizini tashkil etadi. Shuningdek, bu butun mamlakat bo‘ylab elektr energiyasining ko‘p uzilishlariga ham sabab bo‘lmoqda, bu esa aholining iqtisodiy faoliyati va farovonligiga zarar yetkazadi”, — deya qayd etilgan xabarda.
Elektr energiyasini uzatish tizimini monitoring qilish, boshqarish va eksplutatsiya qilish jarayonlarini takomillashtirish maqsadida loyiha doirasida zamonaviy raqamli va telekommunikatsiya texnologiyalari hamda yechimlari joriy etiladi. Ularga dispetcherlik nazorati va ma’lumotlarni yig‘ish uchun yangi dasturiy-apparat majmuasi (SCADA), shuningdek, “O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari” AJ markaziy va hududiy dispetcherlik markazlari uchun elektr energiyasini boshqarish tizimini (EMS) yaratish kiradi. Loyihalash doirasidagi chora-tadbirlar Sovet Ittifoqidan beri ishlatib kelinayotgan eskirgan tizimlarni yangilashga imkon beradi.
Loyiha doirasidagi chora-tadbirlar hukumatning elektroenergetika sohasini dekarbonizatsiyalash bo‘yicha rejalarini amalga oshirishga yordam beradi. Jumladan, loyiha 1500 megavattgacha qayta tiklanadigan manbalarni energiya tizimiga integratsiya qilishga yordam beradi. “Ushbu chora-tadbirlar atmosferaga chiqariladigan karbonat angidrid chiqindilarining yanada kamayishiga olib keladi, shuningdek, qayta tiklanuvchi energetika sohasiga qo‘shimcha xususiy investitsiyalarni jalb qilishga yordam beradi”, — deyiladi xabarda.
Shuningdek, loyiha O‘zbekistonni Afg‘oniston, Qozog‘iston va Tojikiston elektroenergetika tizimlari bilan bog‘laydigan infratuzilmalarini rekonstruksiya qilish va kengaytirish orqali Markaziy Osiyoda mintaqaviy energiya savdosini rivojlantirishga yordam beradi.
Izoh (0)