Aholi orasida kasallikning tarqalishi immunitetga ega kishilar ulushi yetarli darajada ko‘p bo‘lgan taqdirda to‘xtashi haqidagi tushuncha virusning odamlar orasida erkin aylanib yurishiga emas, balki ommaviy emlashga asoslangan. Bu haqda Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti rahbari Tedros Gebreyesus brifing chog‘ida aytib o‘tdi, deb yozadi “RBK”.
Jamoaviy immunitet g‘oyasi shundan iboratki, aholi orasida yetarlicha ko‘p sonli odamlar immunitet orttirgan bo‘lsa, infeksiya tarqalish kanallaridan mahrum bo‘ladi. Shu sababli kasallikning avj olishi to‘xtaydi. Masalan, qizamiqqa qarshi jamoaviy immunitet hosil qilish uchun antitanachalar aholining 95 foizida, poliomiyelitga qarshi esa — 80 foizida ishlab chiqarilishi talab etiladi.
Mutaxassislar fikricha, COVID-19 koronavirusining tarqalish koeffitsiyenti cheklov choralari mavjud bo‘lmagan holatda 2,5—3 ni tashkil qiladi. Shu tariqa, agar tarqalish koeffitsiyenti 2,5 ga teng bo‘lsa, ushbu formulaga muvofiq, jamoaviy immunitet ishlab chiqarilishi uchun aholining 60 foizi kasal bo‘lib o‘tishi kerak.
Gebreyesus ta’kidlashicha, ushbu konsepsiya ko‘pchilikda vaksina yordamida immunitetni hosil qilishga asoslangan. Virusning erkin tarqalishiga yo‘l qo‘yib berilsa, jamoaviy immunitetga erishish mumkinligi haqidagi g‘oya axloqqa va ilmiy yondashuvga ziddir, deb hisoblaydi JSST rahbari.
“Tarixda hali hech qachon jamoaviy immunitet pandemiya uyoqda tursin, birorta kasallikning ham avj olishiga qarshi kurash strategiyasi sifatida qo‘llanilmagan. Bu ham ilmiy yondashuv jihatidan, ham axloqiy jihatdan muammolidir”, — dedi JSST rahbari.
Bundan tashqari, Gebreyesus eslatishicha, shifokorlarda hozircha COVID-19’ga nisbatan immunitet haqida unchalik ko‘p ma’lumot yo‘q. Masalan, kasal bo‘lib o‘tgan odamda immunitet qancha vaqt saqlanishi hozircha aniq emas. Bundan tashqari, hatto hozir ko‘pchilik mamlakatlarda jamoaviy immunitet darajasiga yetishgacha ancha bor — o‘rtacha olganda kasal bo‘lib o‘tganlar ulushi 10 foizdan kamroqni tashkil etadi.
Eslatib o‘tamiz, Niderlandiyada koronavirusni qayta yuqtirib olgan ayol vafot etdi, bu COVID-19 bilan qayta kasallanish oqibatida yuzaga kelgan dunyodagi birinchi o‘limdir.
Izoh (0)