O‘zbekistonda qolipli non narxi so‘nggi bir oy ichida ikki marta qimmatlashgani va ayrim hududlarida “buxanka” narxi 2500 so‘mgacha ko‘tarilgani haqida xabar berilgan edi. O‘zbekiston Bosh prokuraturasi “buxanka” narxining oshishiga sabab bo‘layotgan omillarni tahlil qildi va mazkur sabablar yuzasidan rasmiy bayonot berdi. Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi esa birja savdolariga “qo‘yilgan un hajmi” bandi bo‘yicha tushuntirish berdi.
Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasi “O‘zbekiston Respublikasi tovar-xomashyo birjasi” AJ bilan hamkorlikda bug‘doy unini birja savdolariga qo‘yilishi ustidan muntazam monitoringni amalga oshirib kelmoqda.
Shu bilan birga, jadval asosida birja savdolariga qo‘yilishi rejalashtirilgan mahsulotlar to‘g‘risida kunlik ma’lumotlar birjaning saytida yoritib borilmoqda.
Joriy yilning 15-oktabridan 25-oktabrigacha 6 700 tonna, 28va 29-oktabr kunlari 5 801,6 tonna va 30-oktabr kuni esa 5 796,8 tonna unni birja savdolariga qo‘yish rejalashtirilgan edi. Narx oshishi tavakkalchiligini pasaytirish maqsadida, savdo o‘tkaziladigan birinchi haftada savdoga qo‘yiladigan bug‘doy unining hajmini ko‘paytirish bo‘yicha choralar ko‘rilgan.
Shunday qilib, 15—18-oktabr kunlarida jadvalga muvofiq 26,8 ming tonna un savdoga qo‘yilishi kerak edi, haqiqatda esa kunlar bo‘yicha 37,4 ming tonna bug‘doy uni sotuvga qo‘yilgan. Bundan tashqari, bug‘doy unini uzluksiz yetkazib berish maqsadida 19, 26 va 31-oktabr kunlarida birja savdolariga qo‘shimcha yana 16,4 ming tonna bug‘doy uni qo‘yilgan.
Birja savdolarining birinchi haftasida savdolarga jadvalda ko‘rsatilgan hajmdan ko‘proq un qo‘yilgani sababli, 23-oktabrdan 30-oktabrgacha “O‘zdonmahsulot” AK tomonidan birja savdolariga qo‘yilgan un hajmi kamroq bo‘lgan va ushbu to‘g‘risida “O‘zdonmahsulot” AK tomonidan qo‘mita va birja belgilangan tartibda xabardor qilingan.
Shunday qilib, oktabr oyida birja savdolariga 94,8 ming tonna bug‘doy uni qo‘yilishi kerak edi, haqiqatda esa 101,6 ming tonna un qo‘yilgan. Oktabr oyida unning o‘rtacha narxi 2 480 so‘m/kg teng bo‘lib, o‘z navbatida narxning eng past darajasi 2 402 so‘m/kg va eng yuqori darajasi 2 579 so‘m/kg bo‘lgan.
Joriy yilning 1—12-noyabr kunlarida jadvalga asosan birja savdolariga 137,7 ming tonna un qo‘yilishi ko‘zda tutilgan.
Joriy yilning 13-noyabr holatiga unning o‘rtacha narxi 2 482 so‘m/kg, uning eng past darajasi 2 431 so‘m/kg va eng yuqori darajasi 2 512 so‘m/kg tashkil qilgan.
Birja savolariga qo‘yilgan bug‘doy unini oktabr—noyabr oylaridagi narxlarini taqqoslansa, ularning past va yuqori darajalari o‘rtasidagi tafovut oktabr oyida 177 so‘m/kg va noyabr oyida 30 so‘m/kg bo‘lgan. Bundan ko‘rinib turibdiki, birja savdolari orqali sotilayotgan bug‘doy unining narxi deyarli bir xil.
Izoh (0)