25-sentabrdan paxta terimi bo‘yicha monitoring o‘tkaziladi. Voyaga yetmaganlarning paxta terishiga yo‘l qo‘yilmaydi

O‘zbekiston kasaba uyushmalari federatsiyasida “2019-yilgi paxta yig‘im-terimi mavsumida terimchilar uchun shart-sharoit yaratish, mavsum davomida bolalar mehnati va majburiy mehnatdan foydalanmaslik yuzasidan Milliy monitoringni tashkil qilish borasida olib borilayotgan ishlar” mavzusida brifing o‘tkazildi. Bu haqda O‘zbekiston kasaba uyushmalari federatsiyasi matbuot xizmati xabar berdi.

Brifingda joriy yilda ham mazkur monitoringni o‘tkazish rejalashtirilgani, u 25-sentabrdan 31-oktabrgacha davom etishi hamda bu yilgi Milliy monitoring O‘zbekiston Prezidenti farmoni bilan tashkil etilgan Odam savdosiga va majburiy mehnatga qarshi kurashish milliy komissiyasi bilan hamkorlikda o‘tkazilishi to‘g‘risida batafsil ma’lumot berildi.

Xususan, monitoringga tarmoq va hududiy kasaba uyushmalari, Xotin-qizlar qo‘mitasi, Savdo-sanoat palatasi, Yoshlar ittifoqi va joylardagi nodavlat notijorat tashkilotlar vakillari, shuningdek, mahalliy huquq himoyachilari ham jalb etilishi bildirildi. Milliy monitoringda AQSh, Yevropa davlatlari va bir qator xalqaro kasaba uyushmalari markazlari vakillarining ishtirok etishi ham kutilayotgani ta’kidlandi.

Monitoringni sifatli o‘tkazish maqsadida O‘zbekiston kasaba uyushmalari federatsiyasi tomonidan hududiy monitoring guruhlari tuzilib, ular tarkibiga kasaba uyushmalari tashkilotlari hududiy birlashmalari xodimlari, tarmoq kasaba uyushmalari Respublika kengashlarining rahbar va mas’ul xodimlari, shuningdek, kelishilgan holda, Odam savdosiga va majburiy mehnatga qarshi kurashish hududiy komissiyalari, Xotin-qizlar qo‘mitasi, Savdo-sanoat palatasi, Yoshlar ittifoqi, O‘zbekiston nodavlat notijorat tashkilotlari milliy assotsiatsiyasining joylardagi a’zo tashkilotlari vakillari kiritildi.

Monitoring guruhlari rahbarlari kasaba uyushmalari federatsiyasi tomonidan internet tarmog‘iga ulangan planshetlar bilan ta’minlanadi hamda zaruriy tashkiliy-texnik ko‘mak ko‘rsatib boriladi.

O‘rganish jarayonida paxta terayotgan voyaga yetmagan shaxslar aniqlansa, ularni zudlik bilan daladan olib chiqish va o‘quv dargohiga yoki uyiga qaytarish choralari ko‘riladi. Bu haqda akt (dalolatnoma) tuziladi va mehnat inspeksiyasiga aybdor shaxslarga nisbatan chora ko‘rish uchun yuboriladi.

Majburiy mehnatdan foydalanish holatlari aniqlangan holda ham zudlik bilan akt tuziladi hamda mehnat inspeksiyasi chaqirilib, ularni ish joylariga qaytarish choralari ko‘riladi. Shu bilan birga mazkur vaziyatni o‘rganish uchun hududiy “Qayta aloqa mexanizmi” (MOS) vakillariga ham xabar beriladi. Eslatib o‘tish joizki, xodimlarning mehnat huquqlari buzilishini oldini olishga qaratilgan Qayta aloqa mexanizmi (MOS) O‘zbekiston kasaba uyushmalari federatsiyasi tizimida tashkil etilgan bo‘lib, mavsum davomida uzluksiz ravishda kecha-yu kunduz ishlaydi, bunda 1092 qisqa raqamli “ishonch telefonlari”, internet saytlar, Telegramm ijtimoiy tarmog‘i imkoniyatlaridan keng foydalaniladi.

Milliy monitoring davrida o‘rganish natijalarini oshkor etmaslik tamoyiliga amal qilinadi va monitoring yakunlari dekabr oyida Xalqaro mehnat tashkiloti bilan birgalikda o‘tkaziladigan davra suhbatida batafsil e’lon qilinadi. (O‘zbekiston Respublikasining “Bola huquqlari to‘g‘risida”gi va “Shaxsiy ma’lumotlar to‘g‘risida”gi Qonunlari hamda Xalqaro mehnat tashkiloti bilan kelishilgan “Monitoring uslubiyoti” talablariga muvofiq oshkor etmaslik tamoyiliga amal qilinadi).

Alohida ta’kidlanishicha:

– korxona, tashkilot va muassasalar xodimlaridan hech kimni mehnat shartnomasini bekor qilish yoki intizomiy jazo berish tahdidi ostida paxta yig‘im-terimiga jalb etish mumkin emas;

– hech bir korxona, tashkilot, muassasa rahbari xodimlarni paxta yig‘im-terimiga yuborish to‘g‘risida buyruq chiqarishi mumkin emas;

– mehnatkashlar, tadbirkorlar, dehqon bozorlarida savdo-sotiq bilan shug‘ullanuvchilar, mahallalarda istiqomat qiluvchi fuqarolardan paxta yig‘im-terimi uchun pul mablag‘lari yig‘ish qat’iyan taqiqlanadi;

– terilgan paxtaning har bir kilogrammi uchun to‘lanadigan terim pullari har besh kunda, terimchilar xohishiga ko‘ra zarurat tug‘ilganda – har kuni to‘lanishi lozim.