“Ijtimoiy fikr” jamoatchilik fikrini o‘rganish markazi tomonidan “O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi — 2016” mavzuidagi ijtimoiy so‘rovning ikkinchi bosqichi o‘tkazildi. Bu haqda “Daryo”ga markaz mutasaddilari ma’lum qildi.
Tadqiqotning birinchi bosqichida fuqarolarning elektoral kayfiyatidagi o‘zgarishlar, ularning saylov kampaniyasidan xabardorligi o‘rganilgandi. So‘rovning ikkinchi bosqichi shu yilning 2—10-noyabr kunlari, ya’ni saylovoldi tayyorgarlik tadbirlari qizg‘in pallaga kirgan paytda o‘tkazildi. Jami so‘rovda 2200 nafar kishi qatnashdi. Ularning 50,9 foizi shahar, 49,1 foizi qishloq aholisidir. Respondentlarning 49,5 foizi erkaklar, 50,5 foizi ayollar. Ijtimoiy tadqiqot mamlakatning barcha hududida tasodifiy-ehtimoliy usulni qo‘llagan holda tashkil etildi. So‘rovda qatnashganlarning mutlaq katta qismi — 97,5 foizi shu yilning 4-dekabr kuni bo‘lib o‘tadigan saylovda albatta ishtirok etishini ma’lum qilgan. So‘rovning birinchi bosqichida bu ko‘rsatkich 95 foizni tashkil etgan edi.
Jamoatchilik fikrini o‘rganish mamlakat aholisining bo‘lajak saylov haqida xabardorlik darajasi jadal oshib borayotganini ko‘rsatdi. Masalan, respondentlarning 87,3 foizi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Konstitutsiya, “O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi to‘g‘risida”gi Qonunga muvofiq, umumiy, teng va to‘g‘ridan-to‘g‘ri saylov huquqi asosida yashirin ovoz berish orqali besh yil muddatga saylanishini biladi. So‘rovning birinchi bosqichida xabardorlik darajasi 85,2 foizni tashkil qilgan edi.
Ijtimoiy tadqiqot tahlillari saylov kampaniyasi haqida fuqarolar xabardorligi yuksak darajada ekanligini ko‘rsatdi. Bunday natijalarga konstitutsiyaviy organ maqomiga ega bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi tomonidan keng miqyosli tushuntirish-targ‘ibot tadbirlari amalga oshirilgani, shuningdek, saylov jarayoni ochiqligi va oshkoraligini ta’minlash, O‘zbekiston hamda xorijdagi OAVlarda izchil axborot berib borilishi orqali erishildi.
So‘rov shuni ko‘rsatdiki, fuqarolarning mutlaq katta qismi uchun OAV mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy hayotidagi voqealar haqidagi axborotlarning asosiy manbai hisoblanadi. So‘rovda qatnashganlarning 69,9 foizi saylov kampaniyasini doimo, 28 foizi esa imkon boricha kuzatib bormoqda. So‘rovning birinchi bosqichida bu ko‘rsatkichlar tegishlicha 68,1 va 22,3 foizni tashkil qilgandi. Ijtimoiy tadqiqot saylov kampaniyasi qizg‘in pallaga kirishi bilan televideniye, radio va matbuotning ommabopligi oshib borayotganini ko‘rsatdi. So‘rovda ishtirok etganlarning salmoqli qismi televideniyeni saylov kampaniyasi haqida tezkor, batafsil va qulay vaqtda axborot berish manbai sifatida e’tirof qilgan. Ular markaziy OAV saylovga tayyorgarlik ko‘rish va uning huquqiy asoslarini, shuningdek, nomzodlarning saylovoldi dasturlarini yoritishda tezkorlik va hozirjavobligi bilan ajralib turishini qayd etgan.
Qatnashchilarning fikricha, OAV saylov jarayonining ochiqligi va oshkoraligini ta’minlamoqda. Ularning saylov kampaniyasiga oid xolis va ishonchli axborotlarini ijobiy baholangan.
Tadqiqotda Prezidentlikka nomzodlarning shaxsiy fazilatlari bo‘yicha jamoatchilik fikri bilan ham qiziqildi. Ikki bosqichdagi tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentligiga nomzodlar qanday shaxsiy fazilatlarga ega bo‘lishi kerak”, degan savolga so‘rovda ishtirok etgan o‘zbekistonliklar “Yuksak zakovat, mustahkam iroda, halollik va tartiblilikni o‘zida jo etgan bo‘lishi kerak”, deb javob bergan. Nomzodlarning ustuvor fazilatlari sifatida davlat darajasida fikrlay olishi, siyosiy rahbarlik tajribasi, yuksak malaka, boshqaruvning zamonaviy ko‘nikmalaridan xabardorligi, bilimli, demokratik tamoyillar, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga sodiqligi, aholining turli ijtimoiy qatlamlari orzu-umidlarini hamda manfaatlarini hisobga olish istagi va intilishi, faol fuqarolik nuqtai nazariga ega bo‘lishi ko‘rsatib o‘tilgan.
So‘rov fuqarolar kayfiyati saylov arafasida ijobiy va ezgu umidlar bilan yo‘g‘rilganini ko‘rsatdi. Chunki tadqiqotda qatnashganlarning 96,7 foizi Prezident saylovi muhim ahamiyatga ega ekanligi va ularning hayotida g‘oyat katta o‘rin tutishini ma’lum qilgan.
Diqqat, diqqat! “Daryo”ning Telegram’dagi rasmiy kanali — “Toshqin ‘Daryo’”ga obuna bo‘lib, yangiliklardan ovozli ko‘rinishda bahramand bo‘lishingiz mumkin.
Izoh (0)