• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12634.34
    • RUB162.37
    • EUR14821.34
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +36°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    “Yo Ramazon” qo‘shig‘ining kelib chiqishi qanday?

    “Fikr.uz” Ramazon qo‘shiqlarining kelib chiqishi, aytilish uslublari haqida folklorshunos olim, professor Mamatqul Jo‘rayevga tayanib ma’lumot berdi.

    Foto: “Dono.uz”

    Foto: “Dono.uz”

    “An’anaga ko‘ra, ro‘za oyi Ramazonning uchinchi kunidan e’tiboran o‘g‘il bolalar iftorlikdan keyin uyma-uy yurib, “Yo ramazon” qo‘shiqlarini aytgan. Har bir hovli oldiga borganda o‘sha uy sohiblarining yaxshi sifatlarini ulug‘lovchi misralarga boy an’anaviy “Yo ramazon” kuylangan”, — deyiladi maqolada.

    Ta’kidlanishicha, o‘zbek marosim folklorining qadimiy janrlaridan biri hisoblangan “Yo ramazon” qo‘shiqlari O‘zbekistonning barcha viloyatlarida keng tarqalgan bo‘lib, xalq orasida yo ramazon, rabiman, rabigon, rayvon, ramazon, ravan, rabibon, o‘rebezon kabi nomlar bilan ataladi. Ro‘za kunlari ana shunday qo‘shiqlarni kuylovchilar ramazonchilar yoki rayvanchilar deb yuritilgan.

    “Ramazon oyida ijro etiladigan xalq qo‘shiqlari haqidagi ilk qaydlardan biri N.P.Ostroumov qalamiga mansubdir. U o‘zining 1898-yilda chop etilgan bir kichik risolasida Toshkent va Turkistonning boshqa shaharlarida ro‘za boshlanishi bilanoq bolalar qo‘shnilari, tanish-bilishlar hamda qarindosh-urug‘larining hovlisiga kirib, Ramazon oyi sharafiga qo‘shiqlar aytishini, bu odat o‘sha davrda darveshlar orasida ham mashhur bo‘lganligini qayd qilgan. Bu risolada ro‘za oyida bolalar tomonidan o‘qilgan muxammas hamda ramazoni sharif xususidagi qo‘shiq matni mavjud”, — deyiladi maqolada.

    Ma’lum bo‘lishicha, 1910-yilda “Turkiston viloyatining gazeti”da jizzaxlik Mirzo Rajab Abduljabbor o‘g‘li tomonidan yozib olingan “Yo ramazon” qo‘shig‘i e’lon qilingan. Xuddi shu yili “Srednyaya Aziya” jurnalida o‘zbek folklori namunalarini chop ettirgan N. Budzinskiy ham toshkentlik bolalardan yozib olingan “Yo ramazon” qo‘shig‘ini ommalashtirgan.

    “O‘zbek xalqining udumiga ko‘ra, ‘Yo ramazon’ aytuvchilarga qand-qurs, pul, belbog‘, qo‘y-qo‘zi, turli pishiriqlar, xullas, ko‘ngildan chiqarib biror narsa hadya etilgan. Ana shu sovg‘a-salomlarga qarab xonadon sohiblarining himmati, oliyjanobligi. saxiyligi yoki baxilligi ma’lum bo‘lgan. Aslida uy egalaridan hadya olish rayvanchilarning asosiy maqsadi emas, ular ota-bobolarning udumiga rioya qilib savob olish, asriy an’analarga umrboqiylik baxsh etish niyatida ‘Yo ramazon’ aytadi”, — deya ta’kidlanadi maqolada.

    Ro‘zani uch kun tutib keldik sizga,Ro‘zaning zakotini bering bizga.Ramazon aytgan bilan to‘yamizmi,Burungining qa’dasini qo‘yamizmi?

    Maqolada aytilishicha, “Yo ramazon” qo‘shiqlarini aytuvchilar uy egalarining oliyjanobligi, mehmondo‘stligi va serhimmatliligini ta’rif-tavsif qilib, ularga sihat-salomatlik, uzoq umr, bitmas-tuganmas boylik tilaydi. Bu qo‘shiqlarning hayotbaxshligini ko‘rsatuvchi eng muhim belgilaridan biri shundaki, ular oilaga farzand tilash, ya’ni “qo‘sh kokilli o‘g‘il” yoki “ko‘ngil guli — qiz” farzand ato etilishiga, har bir xonadondan alla sadolari yangrab turishiga bo‘lgan ezgu umid mujassamlashgan:

    Yo ramazon aytib keldik eshigingizga,Qo‘chqorday o‘g‘il bersin beshigingizga,Qo‘chqorday o‘g‘il bersa beshigingizga,Kim kelib, kim ketmaydi eshigingizga.

    Ta’kidlanganidek, “Yo ramazon” qo‘shiqlarida ajdodlar an’analariga sodiq bo‘lish, ya’ni “burungilarning qa’dasini qo‘ymaslik”, yuksak odamiylik, ota-onani qadrlash, ularning muborak xoki-poyini ko‘zga to‘tiyo qilish har bir komil farzandning burchi ekanligi kuylanadi:

    Dunyoga kelib ketgan payg‘ambarmi,Otasi, onasi to‘ygan bormi?Otangiz, onangiz aziz tuting,Har bosgan izlarini ko‘zga surting.

    Xonadon egasi ko‘nglidan chiqargan narsasini hadya etgach, bolalar uy sohiblarini alqab, an’anaviy Ramazon olqishini ijro etgan:

    So‘m-so‘m tillo, so‘m tillo,Suvga solsa botmasin.Xudo bergan keng davlat,Tepkilasa ketmasin.

    Eslatib o‘tamiz, avvalroq “Islom.uz” sayti ma’muriyati mushtariylardan birining savoliga javob sifatida bolalarni Ramazon qo‘shiqlarini aytishdan qaytarishni tavsiya etgan edi.

    28.06.2016, 10:51   Izoh (0)   30439
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Toshkentdagi Mega Planet savdo-ko‘ngilochar markazida yong‘in chiqdi (foto va video)

    28.06.2016, 10:45

    Sifati saqlangan “O‘ZIMIZNIKI” nomli sutni har kuni iste’mol qilish uchun 10 ta sabab

    28.06.2016, 10:16

    O‘zbekistonda Rossiya rublining so‘mga nisbatan rasmiy kursi bir haftada 1 tiyinga oshdi

    28.06.2016, 01:59

    Toshkentda 29-iyun kuni havo harorati +37 darajagacha ko‘tariladi

    28.06.2016, 01:32

    Putindan uzr so‘ragan Erdo‘g‘on, doping sabab Olimpiada yo‘llanmasidan mahrum bo‘lgan o‘zbekistonlik atlet, Messining ko‘z yoshlari va kunning boshqa muhim yangili...

    27.06.2016, 20:15

    “Toshkent” markaziy seysmostansiyasi: Qirg‘izistondagi 26-iyungi zilzilaning 150 tagacha aftershoklari qayd etildi

    27.06.2016, 17:18
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Ipak Yo‘li Bankdan Tradeloan: xalqaro bitimlarni moliyalashtirish


    BI Sad’O Business loyihasida ochiq eshiklar kuni bo‘lib o‘tdi va CHILLA aksiyasi boshlandi


    O‘zbekiston Milliy banki xalqaro kapital bozorida 400 mln AQSH dollarlik obligatsiyalarni muvaffaqiyatli joylashtirdi


    Beeline Uzbekistan hududlarda raqamli rivojlanishni jadallashtirmoqda


    riitm aqlli platformasi O‘zbekiston tinglovchilariga 30 million trek taklif etmoqda


    Neo Insurance — sug‘urta bozoridagi raqamli o‘zgarishlarning 2 yillik natijasi 


    InfinBANK’dan VISA kartasi endi Swoo Pay ilovasida


    Chiqim va kirim: nazorat sari ilk qadam


    Turizmdagi trendlar 2025: Xitoyda Markaziy Osiyoga – Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘izistonga qiziqish o‘smoqda


    “KAFOLAT sug‘urta kompaniyasi” AJning moliyaviy barqarorlik reytingi “Fitch Ratings” tomonidan “Ijobiy” prognozi bilan “B+” darajasida tasdiqlandi


    Centrum Air 25-iyuldan Toshkent — Seul to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarini boshlaydi 


    Central Asian University RUR va THE Impact Rankings 2025 xalqaro reytinglarida o‘z mavqeini mustahkamlamoqda


    Kia O‘zbekiston bozorini egallamoqda: 2025-yilning birinchi yarmida rekord darajadagi sotuvlar


    Ichkaridan nazar: Imzo fabrikasi qanday ishlaydi?


    O‘zbekistonda yangilangan HAVAL H6 rasman ishga tushirildi

     

    Tavsiya etamiz

    Kreml soyasidagi jumboqlar: sirli ravishda vafot etgan rossiyalik tadbirkor va amaldorlar

    10 iyul, 20:40

    Isroilning G‘azodagi qirg‘ini yagona emas: Insoniyat tarixidagi eng yirik genotsidlar qanday sodir bo‘lgandi?

    10 iyul, 19:12

    Patriot: Isroil voz kechgan, Ukraina esa ko‘prog‘iga ega chiqishni istayotgan yarim asrlik tizim haqida nimalar ma’lum?

    8 iyul, 20:45

    “O‘lim sharbati”: SSSRda Stalindan so‘ng ikkinchi qudratli shaxs nomi berilgan qurol qanday paydo bo‘lgandi?

    6 iyul, 15:23
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    “Yuventus” Sanchoni o‘z safiga qo‘shib olishi mumkin

    Sport | 12 iyul, 16:02

    Chinozda o‘z opasini o‘ldirib, 7 kun gilam ichida saqlagan ukaga hukm o‘qildi

    O‘zbekiston | 12 iyul, 16:00

    Lego “Transformerlar”dagi Saundveyv deseptikon ko‘rinishidagi yangi konstruktorni taqdim etdi

    Qo‘ziqorin | 12 iyul, 15:20

    Messi Levandovski bilan o‘rtasidagi mojaroga oydinlik kiritdi

    Sport | 12 iyul, 14:45

    Kanadalik olimlar saraton to‘qimasini 3D printerda chop etdi

    Ilm-fan | 12 iyul, 14:30

    Toshkentda 7 bola uydagi hovuzda cho‘kib, ikki nafari halok bo‘ldi

    O‘zbekiston | 12 iyul, 14:05

    “Kalmar o‘yini” yulduzi Xo Son Txe rus tilida kuyladi

    Layfstayl | 12 iyul, 13:40
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.