SpaceX асосчиси ва Twitter эгаси Илон Маск Пентагон расмийларига Россия президенти Владимир Путин билан шахсан гаплашганини айтди. Бу ҳақда Тhе New Yorker нашри хабар берди.
Хабарга кўра, Илон Маск АҚШ хавфсизлиги ва фаровонлиги учун ажралмас шахс бўлиб бормоқда, бу эса Оқ уй ва Пентагонни тобора хавотирга солмоқда. Жумладан, миллиардер Украинага қарши ҳужумдан кейин Путин билан гаплашгани маълум бўлди.
Хусусан, Маск 2022 йил октябрь ойида АҚШ мудофаа вазирининг ўша пайтдаги ўринбосари Колин Кал билан телефон суҳбатида Путин билан алоқаларини эслатиб ўтган. Кал ва Маск ўртасидаги суҳбат Украина ҳарбийлари Starlink терминаллари тақдим этган алоқа узилишига дуч келганидан кейин бўлган.
Starlink Украинага рус босқинининг бошланишидан кўп ўтмай жойлаштирилди. Ундан фойдаланиш қисман Ғарб давлатлари ва SpaceX’нинг ўзи томонидан тўланади.
Украина расмийлари Кремлнинг инфратузилмага қилган киберҳужумларидан кейин Starlink терминалларидан фойдаланишга қарор қилган.
Starlink’ни Украинага олиб келишда иштирок этган уч кишининг сўзларига кўра, дастлаб улар Маскнинг сунъий йўлдош алоқалари устидан шахсий назорати қанчалик юқорилиги ҳақида ўйламаган.
Тhе New Yorker таъкидлашича, 2022 йилнинг кузига келиб, Маск ўз технологияси уруш учун қўлланилаётганидан тобора кўпроқ ташвишлана бошлади.
Сентябрь ойида Колорадо штатининг Аспен шаҳрида бўлиб ўтган анжуманда Маск “ҳатто Владимир Путинни қўллаб-қувватлашини билдиргандек бўлди”. У саҳнада шундай деди:
“Биз музокара қилишимиз керак. Путин тинчликни хоҳлайди, у билан тинчлик музокаралари олиб боришимиз керак”, — дея Маскнинг сўзларини келтирган Linkedln асосчиси Рид Хоффман.
Бир ҳафта ўтгач, Маск ўзининг “тинчлик режаси”ни тақдим этган. Миллиардер Қрим Россия назорати остида қолиши ва Украинанинг босиб олинган ҳудудларида янги сайлов ўтказилишини тахмин қилган. Октябрь ойида Украина жанубида жанг қилаётган украин қўшинлари Starlink алоқаси узилишига дуч келган.
“Биз фронт чизиғига жуда яқин эдик. Ўша чегарани кесиб ўтдик ва Starlink ишламай қолди. Алоқа узилди, ҳарбий бўлинма изоляция қилинди. Ҳужум қилаётган пайт, айниқса, командирлар, доимо батальонлардан маълумотга муҳтож бўлади. Қўмондонлар ўзларини хавф остига қўйиб, радиоалоқа зонасида бўлиш учун жанг майдонига бориши керак эди”, — деди украиналик ҳарбийлардан бири
АҚШ Мудофаа вазирлигининг юқори мартабали мулозимининг айтишича, вазирлик муаммони қандай ҳал қилиш бўйича бир неча учрашувлар ўтказган. Пентагон Маск шартномани бузган пайтда унга даъво қила олмас эди. Шундай қилиб, Пентагон SpaceX билан шартнома имзолашга қарор қилган.
“Бундай музокаралар Пентагоннинг харидлар бўлими томонидан олиб борилади, бироқ Маск шунчаки сотувчига айланмади”, — дейилади хабарда.
Шу сабабли Маск билан телефонда гаплашганда, мудофаа вазири ўринбосари Колин Кал “ҳурмат” кўрсатган, Маскка Украинани қўллаб-қувватлагани учун миннатдорлик билдирган, миллиардернинг юқори харажатларини тан олган ва шартномани ишлаб чиқиш учун камида бир неча ҳафта талаб қилган.
“Менинг хулосам шуки, Маск Starlink Украина армиясига ёрдам сифатида қаралаётганидан асабийлаша бошлаган ва Россия хавотирларини юмшатиш йўлини излаган. Пентагон расмийларини хавотирга солиб, Маск Путин билан шахсан гаплашганини айтган”
Манбалардан бирига кўра, тадбиркор ўзининг “тинчлик режаси”ни Twitter’да ёзишдан бир неча ҳафта олдин худди шундай баёнот билан чиққан. Кремль билан маслаҳатлашувлар мунтазам бўлиб келгани айтилмоқда.
2022 йил октябрь ойида Vitse нашри Маскнинг Путин билан суҳбати ҳақида хабар берганидан сўнг, миллиардер Путин билан бир марта гаплашганини ва бу 18 ой олдин, яъни Россия босқинидан олдин бўлганини айтган.
Пентагоннинг юқори мартабали амалдори билан телефон қўнғироғида Маск Starlink фаолияти харитаси орқали бутун уруш қандай кечаётганини кўришини айтган.
“Путин билан ажойиб суҳбат бўлди” , — деган миллиардер.
Маск Калга Россия президенти билан суҳбат унинг тинч мақсадларда ишлаб чиққан технологияси урушда фойдаланилаётгани ҳақида ўйлашга мажбур қилганини айтган.
Мудофаа вазири ўринбосари билан 15 дақиқалик суҳбатдан сўнг Маск Пентагонга кўпроқ вақт беришга рози бўлган. Жамоатчиликнинг норозилиги юзага келганда, миллиардер Starlink хизматини тугатиш ҳақидаги таҳдидларини ҳам қайтариб олган.
“Гарчи Starlink ҳали ҳам пул йўқотаётган ва бошқа компаниялар солиқ тўловчилардан миллиардлаб доллар олаётган бўлса-да, Украина ҳукуматини текин молиялашда давом этамиз”, — деган Маск
2023 йил июнь ойи бошида Пентагон SpaceX билан Украина учун Starlink сунъий йўлдош алоқа тизими терминалларини сотиб олиш ва уларнинг ишлашини таъминлаш бўйича шартнома имзолагани маълум бўлган.
Изоҳ (0)