Пенсионерлар қандай кредитлардан фойдаланишлари мумкин, қайси турдаги кредитлар кафилсиз берилади ва яна бошқа саволларга «Дарё» ушбу мақолада жавоб беради.
Банклар доимий даромадга эга шахслар ёки пенсионерларга кредит ажратиш бўйича қарор қабул қилишдан олдин ажратиладиган қарз маблағларининг фоизи билан биргаликда қайтарилишига ишонч ҳосил қилади.
Бунинг учун қарздор ва кафил ёки биргаликда қарз олувчи ҳақида бир қатор маълумотларни ўрганиб чиқади, хусусан:
Кредит тарихи: бунда, олдинги кредитлар бўйича тўловларнинг кечикканлиги таҳлил қилинади.
Кредит бўйича тўлов қобилияти: бунда, ўртача ойлик даромад ва унинг доимийлиги инобатга олинади
Қарз юки: бунда, жорий ва олиниши режалаштирилаётган кредит бўйича барча тўловларни қарздорнинг ўртача ойлик даромадига нисбатан фоиздаги улуши ўрганилади.
Дейлик, кредит олмоқчи бўлган инсоннинг нафақаси 1,8 млн сўмни ташкил этса, унга ҳар ой 900 минг сўм—1,2 млн сўмдан кредит тўлови ҳисобланадиган кредит суммасини олиш тавсия этилади.
Пенсионерларга ажратиладиган кредитлар бўйича қуйидаги маълумотлар муҳимдир:
Агар нафақа олувчига қисқа муддатларда ва таъминотсиз қарз миқдорлари зарур бўлса «Халқ банки»нинг таъминотсиз пенсия-овердрафт кредитидан фойдаланиши мумкин. Бунда фоиз ставкаси доимий ажратиладиган кредитлардан пастроқ бўлади.
Кредитни ажратиш шартлари:
- Кредит суммаси — нафақа/пенсия миқдорининг 50 фоизигача, аммо 735 минг сўмгача (БҲМнинг 3 баробаригача);
- Кредит муддати — 12 ой;
- Фоиз ставкаси — йиллик 14 фоиз;
- Зарур ҳужжатлар — ариза ва пенсионернинг шахсини тасдиқловчи ҳужжат нусхаси.
Агар пенсионер уйини таъмирламоқчи бўлса «Ипотекани қайта молиялаштириш компанияси» маблағлари ҳисобидан 18 ёшдан 60 ёшгача бўлган жисмоний шахсларга яшаб турган ўзига тегишли хонадонни таъмирлаш учун қуйидаги шартларда кредит ажратилади:
- Кредит суммаси — 80 млн сўмгача;
- Кредит муддати — 10 йилгача;
- Фоиз ставкаси — йиллик 17 фоиз;
- Кредит таъминоти — қарздорга тегишли, кредит ҳисобига таъмирланаётган уй-жой;
- Тўлов графиги — аннуитет усулда.
Масалан, уй-жойни таъмирлатиш мақсадида 40 млн сўм кредит олинса, ҳар ой 695 минг сўмдан тўланади.
Агар кредит тўловлари учун маблағлар етмаса, банк шерик қарздорнинг даромадларини ҳисобга олиши мумкин.
Зарур ҳужжатлар — ариза, шахсини тасдиқловчи ҳужжат нусхаси, даромадлари тўғрисида маълумотнома, мавжуд уй-жойларни таъмирлаш учун смета, пудратчи ёки қурилиш моллари сотувчиси билан тузилган шартнома
Шахсий уй-жойни таъмирлаш учун кредитлар шартномага асосан пудрат қурилиш ташкилотининг ёки қурилиш материаллари сотувчи компаниянинг ҳисобварағига пул ўтказиш йўли билан ажратилади.
Шунингдек, пенсионер тижорий кредитдан (микроқарз, истеъмол кредити, автокредит, ипотека кредити) фойдаланиши мумкин.
Бундай таклифларни, яъни пенсия ёшига тўлган фуқароларга истеъмол кредити, автокредит ва ипотека кредитларини ажратиш бўйича кўплаб хусусий банклар тақдим этишлари мумкин.
Бунда, асосий талаб қарздор ва биргаликда қарз олувчиларнинг ойлик даромадлари кредит бўйича тўловларни тўлашда етарли, қарз юки 50-70 фоиздан ошиб кетмаслиги ҳамда ижобий кредит тарихига эга бўлиши зарур.
Баъзи хусусий банклар қарз юки 50-70 фоиздан ошиб кетганда, биргаликда қарз олувчи ёки кафилнинг даромадлари бўйича ҳужжатларни талаб этиши мумкин.
Ҳар қандай кредит туридан фойдаланаётганда қарз юкини ҳаддан зиёд ошиб кетмаслигига ва ортиқча муаммоларни юзага келтирмаслигига алоҳида эътибор қаратиш лозим.
Мақолада Марказий банкнинг «Finlit.uz» сайтидаги маълумотлардан фойдаланилди
Изоҳ (0)