• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12456.25
    • RUB158.36
    • EUR14461.71
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +36°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Депутатлар суд қарори устидан кассация шикоятини келтириш ҳуқуқини чекловчи қонунларни қабул қилди. Бундан мақсад нима?

    «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун билан амалдаги 13 та қонун ҳужжатлари, шу жумладан, 10 та қонун ва 3 та кодексга ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда. «Kun.uz»нинг ёзишича, Қонунчилик палатаси қабул қилган ва маъқуллаш учун Сенатга жўнатилган бир қатор қонунлардан шуни англаш мумкинки, эндиликда шахснинг суд қарори устидан кассация шикояти келтириш ҳуқуқи чекланиши эҳтимоли бор.

    Фото: «Дарё»

    Фото: «Дарё»

    Ҳуқуқшунос Аббос Салайдинов суд қарори устидан шикоят қилишнинг амалдаги тартиби ва кассация шикоятини келтириш ҳуқуқини чекловчи қонунлар қабул қилинса қандай оқибатларга олиб келишини тушунтирди. Қуйида унинг сўзларида тўлиғича келтирилди.

    Бунинг қўрқинчли оқибати шундаки, биринчи инстанция судининг қарори қабул қилинганидан сўнг, ушбу қарор устидан белгиланган муддат ичида апелляция шикояти берилмаса, ушбу суд қарори устидан кейинчалик умуман шикоят бериб бўлмайди.

    «Ислоҳот» моҳиятини яхшилаб тушуниб олиш учун сўзимизни дастлаб суд қарори устидан шикоят қилишнинг амалдаги тартиби қандай экани билан бошласак.

    Фуқаролик процессуал кодекснинг 403-моддасига кўра, суднинг қонуний кучга кирган, апелляция тартибида кўрилмаган ҳал қилув қарори устидан, у қонуний кучга кирган кундан эътиборан 6 ой ичида кассация тартибида шикоят қилиниши ва прокурор протест келтириши мумкин.

    Шунингдек, Жиноят-процессуал кодекснинг 498-моддасида, Иқтисодий процессуал кодекснинг 282-моддасида, Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодекснинг 224-моддасида ҳам шахсларнинг кассация тартибида шикоят қилиш ҳуқуқи мустаҳкамланган бўлиб, уларнинг барчасида кассация тартибидаги шикоят апелляция тартибида кўрилмаган суд қарорлари устидан келтирилиши мумкинлиги белгиланган.

    Масалан, суддаги бир тараф ўзи қатнашган иш бўйича чиққан суд қароридан қарор қонуний кучга кирганидан кейин қайсидир ҳолатга кўра норози бўлиб қолди. Ушбу ҳолатда шахс апелляция шикояти бериш муддатини ўтказиб юборган бўлади, аммо унда юқорида айтилган процессуал кодексларда белгиланган ҳуқуқидан фойдаланган ҳолда кассация тартибида шикоят бериш ҳуқуқи мавжуд бўлади.

    Аммо фуқароларнинг бу ҳуқуқи ўтмишга айланиш арафасида турибди. Башарти Қонунчилик палатаси депутатлари қабул қилган қонунлар Сенатда ҳам шундайлигича маъқулланса ва уларни Президент имзоласа.

    18 декабрь куни бўлиб ўтиши кутилаётган Сенатнинг ўнинчи ялпи мажлисида Қонунчилик палатаси депутатлари томонидан қабул қилинган бир қатор қонунлар кўриб чиқилиши режалаштирилган. Улар орасида мавзуга алоқадор бўлган 6 та қонун билан тегишли равишда қуйидаги ҳужжатларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш назарда тутилмоқда:

    • Конституция;
    • Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекс;
    • Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодекс;
    • Жиноят-процессуал кодекси;
    • Иқтисодий процессуал кодекс;
    • Фуқаролик процессуал кодекси.
    Айтиш жоизки, ушбу қонунлар ҳақида Қонунчилик палатасидаги муҳокамалар жараёнида жамоатчиликка тузук-қуруқ маълумот ҳам берилгани йўқ.

    Жамоатчиликдаги ҳақли эътирозлардан сўнг, ўзини сайлаган халқ олдида масъулият ҳис қилган депутат Расул Кушербаев Конституцияга қандай ўзгартишлар киритилаётгани ҳақида қисқа маълумот берди.

    Аммо кодексларга ўзгартиш киритишни назарда тутувчи қонунлар ҳақида бирор ерда лом-мим дейилгани йўқ.

    Юқоридаги қонунлар номларида «суд қарорларини қайта кўришнинг процессуал тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан» деган башанг жумлалар қўлланилаётган бўлса-да, моҳиятан ушбу лойиҳалар суд қарорларини қайта кўриш институтини таъбир жоиз бўлса «ботқоққа ботириши» мумкин.

    Келинг, аниқ мисоллар билан кўриб чиқсак.

    «Суд ҳужжатларини қайта кўриш институти такомиллаштирилиши муносабати билан Иқтисодий процессуал кодексга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун лойиҳасида мазкур Кодекснинг:

    • 282-моддасига биринчи инстанция томонидан чиқарилган ҳал қилув қарори устидан қарор апелляция тартибида кўриб чиқилиб, қонуний кучга кирганидан сўнг кассация шикояти (протести) бериш мумкинлиги;
    • 285-моддасига кассация шикояти (протести) апелляция инстанцияси суди қарори қабул қилинган кундан эътиборан бир йил ичида берилиши мумкинлиги ҳақидаги қоидалар киритилмоқда.
    Қонун лойиҳаси ушбу кўринишда қабул қилиниши оқибатини тасаввур қилиб кўрамиз. Айтайлик, тадбиркор иқтисодий судда судлашмоқчи. Даъво ариза судда кўрилиши учун давлат божи тўлади. Суд атайлаб ё беихтиёр ишни бир ёқлама кўриб чиқиб, тадбиркор зарарига қарор чиқарди. Тадбиркор узрсиз сабаблар билан апелляция тартибида шикоят киритиш муддатини ўтказиб юборди.

    Амалдаги қонунчилик бўйича эса тадбиркор апелляция шикояти беришга кечиккан бўлса, унда кассация шикояти бериш ҳуқуқи ҳам бор (6 ой ичида). Бу муддат оралиғида тадбиркор ишда ютиб чиқиш учун далиллар тўплаш имконига ҳам эга бўлиши мумкин.

    Башарти, қонун лойиҳаси тасдиқлангудек бўлса, мисолда айтилган тадбиркор биринчи инстанция судининг қарори устидан белгиланган муддат (30 кун) ичида апелляция шикояти бермаса, у кейинчалик умуман шикоят бера олмайди.

    Бундан ташқари, амалиётда жиноят судлари томонидан йўл қўйилган хатолар туфайли чиқарилган нотўғри ҳукмлар бир неча йил ўтиб берилган шикоят ёки протестлар асосида аниқлангани ва адолат қарор топиб, ноҳақ ҳукм қилинган шахслар оқланганига ҳам кўп гувоҳ бўлганмиз.

    Таклиф этилаётган ўзгартишлар билан суд ҳукми устидан шикоят (протест) бериш муддати 1 йилдан 20 кунга қисқартирилиши мумкин. Бу – суд томонидан ноҳақликка учраган ва келгусида учраши мумкин бўлган шахсларнинг ҳуқуқига хиёнат бўлади, деб айтсак хато бўлмайди.

    Юқоридагиларга ўхшаш мисолларни фуқаролик ва маъмурий ишлар бўйича ҳам етарлича келтириш мумкин.

    2020 йил 24 июлдаги Президент фармонида, апелляция тартибида кўриб чиқилган суд қарорларини Ўзбекистон Республикаси Олий судининг судлов ҳайъатлари томонидан кассация тартибида қайта кўриб чиқиш тартибини жорий этиш ҳақидаги кўрсатма мавжуд эди.

    Аммо, бу фармон бутун бошли назорат инстанциясини институт сифатида тугатиш эвазига фуқароларнинг одил судловга бўлган ҳуқуқларига дахл қиладиган механизмни жорий этишни назарда тутмаган эди, назаримизда.

    Суд қарорларидан шикоят қилиш институтининг бу тарзда кескин ўзгариши Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларациясига ҳам зид.

    Декларацияда шахснинг қонун билан берилган ҳуқуқлари бузилган тақдирда, ўз ҳуқуқини судлар орқали самарали таъминлаш ҳуқуқига эгалиги белгиланган.

    Шу ўринда ҳақли савол туғилади: ўзи бу қонун лойиҳасини ишлаб чиқишда айнан қайси хорижий давлатлар тажрибасига таянилган? Ёки ислоҳот қилишдан мақсад — суд қарорлари устидан бўладиган шикоятларни «чопиш» орқали судларнинг иш ҳажмини камайтириш холосми?

    Айтиш лозимки, шахсни иккинчи инстанциядаги танлов имконияти (апелляция ёки кассация танлови)дан маҳрум қилиб, иш кассация тартибида кўрилиши учун аввал апелляция «дарвозасидан» ўтилишининг мажбурий этиб белгиланиши шахсларнинг Конституция ва умумеътироф этилган халқаро нормалардаги одил судловга бўлган ҳуқуқларини чеклаб, давлатимизнинг халқаро майдондаги имижини кескин тушириб юборади.

    Қолаверса, одил судловга бўлган ҳуқуқлари чекланган халқнинг давлатга, судга бўлган ишончи пасайиб, адолатни бошқа жойдан излашига сабаб бўлади.

    Сўзимиз якунида Сенат аъзоларидан 18 декабрь куни бўладиган ялпи мажлисда қонунларни танқидий кўриб чиқишларини сўраб қоламиз. Зеро, одил судлов ҳуқуқига оид ҳар бир янги норма халқ манфаатларини тўла ифода этиши зарур.

    18.12.2020, 15:25   Изоҳ (0)   43590
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Тошкентда мустақилликнинг 30 йиллиги муносабати билан «Истиқлол» мажмуаси барпо этилади

    18.12.2020, 15:01

    Андижон, Сурхондарё ва Хоразм соғлиқни сақлаш бошқармаси раҳбарлари ўзгарди

    18.12.2020, 14:30

    Монополияга қарши курашиш қўмитаси талабаларга коронавирусга қарши дориларнинг фақат Dori-Darmon АК томонидан етказиб берилишида қонун бузилиш ҳолатини аниқламади

    18.12.2020, 13:49

    Нукусда жамоат ишлари учун ойлик ололмаган аёлларнинг пуллари 18 декабрь куни тўлиқ тўлаб берилади — Меҳнат вазирлиги

    18.12.2020, 13:24

    Ўзбекистон ҳукумати Coca-Cola’даги давлат улушини ошкора сотув жараёни орқали сотади

    18.12.2020, 13:12

    «Абу Сахий»да 25 ёшли йигит акасини пичоқлаб ўлдирди (видео)

    18.12.2020, 12:40
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    American University of Technology (AUT)  28 июнь - Очиқ эшиклар кунига таклиф этади


    Савдо, финтех ва “яшил” лойиҳалар: Octobank Хитой билан ҳамкорликни қандай йўлга қўймоқда


    Тошкент ва Бангкок ўртасида тўғридан-тўғри авиақатнов: Centrum Air янги халқаро йўналишни ишга туширади 


    “Wyndham Garden Чарвак” курорт мажмуаси қурилиши қандай кечаётганини кўрсатди


    “S&P” Ўзбекистон Миллий Банкининг рейтинг прогнозини “ижобий”га кўтарди 


    Click & Смарт Business (собиқ УЗКАССА): бизнес муваффақияти ва мижозлар қулайлиги учун ҳамкорлик


    Ўзбекистон терма жамоасининг дунёдаги энг йирик спорт тадбирига чиқиши Kia брендининг мавқеини янада мустаҳкамлашга хизмат қилади 


    Оқтепа Лаваш “Калмар ўйини” асосида Далгона Боксини чиқарди


    Тошкент шаҳар ҳокимлиги кўмагида 2025 йил 2-4 октябрь кунлари CAEx HoReCa & UzFPT кўргазмаси бўлиб ўтади


    "Эcо Expo Central Асиа 2025" доирасида халқаро экологик ташаббуслар бирлашмоқда


    Анорбанк ва Beelab Ўзбекистон рақамли банкинг бозорида ҳамкорлик ўрнатди


    Маркет Yandex Go Самарқандда ишга тушди


    Paynet хизматлари энди Kapitalbank банкоматларида мавжуд


    BYD Astana Motors расмий дилерлик тармоғи Тошкентдаги барча бешта дилерлик марказида "Бест Буй Дай" тадбирини ўтказади


    “Микрокредитбанк” АТБ IX Германия-Ўзбекистон бизнес форуми доирасида ОДДО БҲФ банк билан 50 миллион долларлик шартнома имзолади

     

    Тавсия этамиз

    “Трампнинг Титаниги тўхтайди” — Эрон элчиси

    25 июн, 13:39

    АҚШнинг Яқин Шарқдаги ҳарбий базалари сони нечта ва қаерда жойлашган?

    24 июн, 19:05

    Вашингтон Теҳронга қарши ҳарбий кампаниядан Хитой ва Россияни жиловлашда фойдаланмоқчими? Минтақамизни нималар кутади?

    19 июн, 22:05

    Челябинскка қулаган метеорит — 540 килоли осмон жисми қандай топилган эди?

    19 июн, 13:31
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Отаси томондан Ўзбекистонга олиб келиниб, онаси билан мулоқот қилдирилмаган 3 ёшли қиз Россияга қайтарилди

    Ўзбекистон | 25 июн, 20:25

    Трамп Украинада назорат йўқолганини таъкидлади

    Дунё | 25 июн, 20:15

    Эмомали Раҳмон Тожикистон президентлигига қандай келган?

    Дунё | 25 июн, 20:05

    Тошкентда кўплаб автобус йўналишларининг қатнов йўли вақтинча ўзгартирилди

    Ўзбекистон | 25 июн, 19:50

    Исроилга мойиллик кўрсатишни истамаган номзод Нью Йорк мэри бўлиши мумкин

    Дунё | 25 июн, 19:40

    Сенат мухолифат ҳуқуқларини кучайтиришга оид қонунни маъқуллади

    Ўзбекистон | 25 июн, 19:30

    “Ҳукумат молиявий секторда асосий рол ўйнаётгани ёмон”. ХВЖ Ўзбекистон иқтисодий сиёсатини таҳлил қилди

    Иқтисодиёт | 25 июн, 19:20

    Қуёш, денгиз ва эркинлик: саёҳат қилишни орзу қилувчилар учун ажойиб фильмлар

    Кино | 25 июн, 19:10

    Андижонда 2,5 гектар ерни турар жой тоифасига ўзгартириб бериш учун 44 минг доллар талаб қилган шахс ушланди

    Ўзбекистон | 25 июн, 19:01

    Қора кийимда келиш тавсия этилади: ҳайвонот боғининг ўзига хос сирлари

    Лайфстайл | 25 июн, 18:50
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.