• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +21°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ўзбекистон

    Депутатлар суд қарори устидан кассация шикоятини келтириш ҳуқуқини чекловчи қонунларни қабул қилди. Бундан мақсад нима?

    «Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун билан амалдаги 13 та қонун ҳужжатлари, шу жумладан, 10 та қонун ва 3 та кодексга ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда. «Kun.uz»нинг ёзишича, Қонунчилик палатаси қабул қилган ва маъқуллаш учун Сенатга жўнатилган бир қатор қонунлардан шуни англаш мумкинки, эндиликда шахснинг суд қарори устидан кассация шикояти келтириш ҳуқуқи чекланиши эҳтимоли бор.

    Фото: «Дарё»

    Фото: «Дарё»

    Ҳуқуқшунос Аббос Салайдинов суд қарори устидан шикоят қилишнинг амалдаги тартиби ва кассация шикоятини келтириш ҳуқуқини чекловчи қонунлар қабул қилинса қандай оқибатларга олиб келишини тушунтирди. Қуйида унинг сўзларида тўлиғича келтирилди.

    Бунинг қўрқинчли оқибати шундаки, биринчи инстанция судининг қарори қабул қилинганидан сўнг, ушбу қарор устидан белгиланган муддат ичида апелляция шикояти берилмаса, ушбу суд қарори устидан кейинчалик умуман шикоят бериб бўлмайди.

    «Ислоҳот» моҳиятини яхшилаб тушуниб олиш учун сўзимизни дастлаб суд қарори устидан шикоят қилишнинг амалдаги тартиби қандай экани билан бошласак.

    Фуқаролик процессуал кодекснинг 403-моддасига кўра, суднинг қонуний кучга кирган, апелляция тартибида кўрилмаган ҳал қилув қарори устидан, у қонуний кучга кирган кундан эътиборан 6 ой ичида кассация тартибида шикоят қилиниши ва прокурор протест келтириши мумкин.

    Шунингдек, Жиноят-процессуал кодекснинг 498-моддасида, Иқтисодий процессуал кодекснинг 282-моддасида, Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодекснинг 224-моддасида ҳам шахсларнинг кассация тартибида шикоят қилиш ҳуқуқи мустаҳкамланган бўлиб, уларнинг барчасида кассация тартибидаги шикоят апелляция тартибида кўрилмаган суд қарорлари устидан келтирилиши мумкинлиги белгиланган.

    Масалан, суддаги бир тараф ўзи қатнашган иш бўйича чиққан суд қароридан қарор қонуний кучга кирганидан кейин қайсидир ҳолатга кўра норози бўлиб қолди. Ушбу ҳолатда шахс апелляция шикояти бериш муддатини ўтказиб юборган бўлади, аммо унда юқорида айтилган процессуал кодексларда белгиланган ҳуқуқидан фойдаланган ҳолда кассация тартибида шикоят бериш ҳуқуқи мавжуд бўлади.

    Аммо фуқароларнинг бу ҳуқуқи ўтмишга айланиш арафасида турибди. Башарти Қонунчилик палатаси депутатлари қабул қилган қонунлар Сенатда ҳам шундайлигича маъқулланса ва уларни Президент имзоласа.

    18 декабрь куни бўлиб ўтиши кутилаётган Сенатнинг ўнинчи ялпи мажлисида Қонунчилик палатаси депутатлари томонидан қабул қилинган бир қатор қонунлар кўриб чиқилиши режалаштирилган. Улар орасида мавзуга алоқадор бўлган 6 та қонун билан тегишли равишда қуйидаги ҳужжатларга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш назарда тутилмоқда:

    • Конституция;
    • Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекс;
    • Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодекс;
    • Жиноят-процессуал кодекси;
    • Иқтисодий процессуал кодекс;
    • Фуқаролик процессуал кодекси.
    Айтиш жоизки, ушбу қонунлар ҳақида Қонунчилик палатасидаги муҳокамалар жараёнида жамоатчиликка тузук-қуруқ маълумот ҳам берилгани йўқ.

    Жамоатчиликдаги ҳақли эътирозлардан сўнг, ўзини сайлаган халқ олдида масъулият ҳис қилган депутат Расул Кушербаев Конституцияга қандай ўзгартишлар киритилаётгани ҳақида қисқа маълумот берди.

    Аммо кодексларга ўзгартиш киритишни назарда тутувчи қонунлар ҳақида бирор ерда лом-мим дейилгани йўқ.

    Юқоридаги қонунлар номларида «суд қарорларини қайта кўришнинг процессуал тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан» деган башанг жумлалар қўлланилаётган бўлса-да, моҳиятан ушбу лойиҳалар суд қарорларини қайта кўриш институтини таъбир жоиз бўлса «ботқоққа ботириши» мумкин.

    Келинг, аниқ мисоллар билан кўриб чиқсак.

    «Суд ҳужжатларини қайта кўриш институти такомиллаштирилиши муносабати билан Иқтисодий процессуал кодексга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун лойиҳасида мазкур Кодекснинг:

    • 282-моддасига биринчи инстанция томонидан чиқарилган ҳал қилув қарори устидан қарор апелляция тартибида кўриб чиқилиб, қонуний кучга кирганидан сўнг кассация шикояти (протести) бериш мумкинлиги;
    • 285-моддасига кассация шикояти (протести) апелляция инстанцияси суди қарори қабул қилинган кундан эътиборан бир йил ичида берилиши мумкинлиги ҳақидаги қоидалар киритилмоқда.
    Қонун лойиҳаси ушбу кўринишда қабул қилиниши оқибатини тасаввур қилиб кўрамиз. Айтайлик, тадбиркор иқтисодий судда судлашмоқчи. Даъво ариза судда кўрилиши учун давлат божи тўлади. Суд атайлаб ё беихтиёр ишни бир ёқлама кўриб чиқиб, тадбиркор зарарига қарор чиқарди. Тадбиркор узрсиз сабаблар билан апелляция тартибида шикоят киритиш муддатини ўтказиб юборди.

    Амалдаги қонунчилик бўйича эса тадбиркор апелляция шикояти беришга кечиккан бўлса, унда кассация шикояти бериш ҳуқуқи ҳам бор (6 ой ичида). Бу муддат оралиғида тадбиркор ишда ютиб чиқиш учун далиллар тўплаш имконига ҳам эга бўлиши мумкин.

    Башарти, қонун лойиҳаси тасдиқлангудек бўлса, мисолда айтилган тадбиркор биринчи инстанция судининг қарори устидан белгиланган муддат (30 кун) ичида апелляция шикояти бермаса, у кейинчалик умуман шикоят бера олмайди.

    Бундан ташқари, амалиётда жиноят судлари томонидан йўл қўйилган хатолар туфайли чиқарилган нотўғри ҳукмлар бир неча йил ўтиб берилган шикоят ёки протестлар асосида аниқлангани ва адолат қарор топиб, ноҳақ ҳукм қилинган шахслар оқланганига ҳам кўп гувоҳ бўлганмиз.

    Таклиф этилаётган ўзгартишлар билан суд ҳукми устидан шикоят (протест) бериш муддати 1 йилдан 20 кунга қисқартирилиши мумкин. Бу – суд томонидан ноҳақликка учраган ва келгусида учраши мумкин бўлган шахсларнинг ҳуқуқига хиёнат бўлади, деб айтсак хато бўлмайди.

    Юқоридагиларга ўхшаш мисолларни фуқаролик ва маъмурий ишлар бўйича ҳам етарлича келтириш мумкин.

    2020 йил 24 июлдаги Президент фармонида, апелляция тартибида кўриб чиқилган суд қарорларини Ўзбекистон Республикаси Олий судининг судлов ҳайъатлари томонидан кассация тартибида қайта кўриб чиқиш тартибини жорий этиш ҳақидаги кўрсатма мавжуд эди.

    Аммо, бу фармон бутун бошли назорат инстанциясини институт сифатида тугатиш эвазига фуқароларнинг одил судловга бўлган ҳуқуқларига дахл қиладиган механизмни жорий этишни назарда тутмаган эди, назаримизда.

    Суд қарорларидан шикоят қилиш институтининг бу тарзда кескин ўзгариши Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларациясига ҳам зид.

    Декларацияда шахснинг қонун билан берилган ҳуқуқлари бузилган тақдирда, ўз ҳуқуқини судлар орқали самарали таъминлаш ҳуқуқига эгалиги белгиланган.

    Шу ўринда ҳақли савол туғилади: ўзи бу қонун лойиҳасини ишлаб чиқишда айнан қайси хорижий давлатлар тажрибасига таянилган? Ёки ислоҳот қилишдан мақсад — суд қарорлари устидан бўладиган шикоятларни «чопиш» орқали судларнинг иш ҳажмини камайтириш холосми?

    Айтиш лозимки, шахсни иккинчи инстанциядаги танлов имконияти (апелляция ёки кассация танлови)дан маҳрум қилиб, иш кассация тартибида кўрилиши учун аввал апелляция «дарвозасидан» ўтилишининг мажбурий этиб белгиланиши шахсларнинг Конституция ва умумеътироф этилган халқаро нормалардаги одил судловга бўлган ҳуқуқларини чеклаб, давлатимизнинг халқаро майдондаги имижини кескин тушириб юборади.

    Қолаверса, одил судловга бўлган ҳуқуқлари чекланган халқнинг давлатга, судга бўлган ишончи пасайиб, адолатни бошқа жойдан излашига сабаб бўлади.

    Сўзимиз якунида Сенат аъзоларидан 18 декабрь куни бўладиган ялпи мажлисда қонунларни танқидий кўриб чиқишларини сўраб қоламиз. Зеро, одил судлов ҳуқуқига оид ҳар бир янги норма халқ манфаатларини тўла ифода этиши зарур.

    18.12.2020, 15:25   Изоҳ (0)   43541
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Тошкентда мустақилликнинг 30 йиллиги муносабати билан «Истиқлол» мажмуаси барпо этилади

    18.12.2020, 15:01

    Андижон, Сурхондарё ва Хоразм соғлиқни сақлаш бошқармаси раҳбарлари ўзгарди

    18.12.2020, 14:30

    Монополияга қарши курашиш қўмитаси талабаларга коронавирусга қарши дориларнинг фақат Dori-Darmon АК томонидан етказиб берилишида қонун бузилиш ҳолатини аниқламади

    18.12.2020, 13:49

    Нукусда жамоат ишлари учун ойлик ололмаган аёлларнинг пуллари 18 декабрь куни тўлиқ тўлаб берилади — Меҳнат вазирлиги

    18.12.2020, 13:24

    Ўзбекистон ҳукумати Coca-Cola’даги давлат улушини ошкора сотув жараёни орқали сотади

    18.12.2020, 13:12

    «Абу Сахий»да 25 ёшли йигит акасини пичоқлаб ўлдирди (видео)

    18.12.2020, 12:40
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Chery газга ўтмоқда: кафолат тўлиқ сақланиб қолинади, ўрнатиш эса 31 майгача бепул! 


    Centrum Air янги Airbus A320neo — авиапаркидаги тўққизинчи самолётни қабул қилиб олди 


    Систит — бу уят эмас!


    Абадий ишончлилик ва хавфсизлик: GWM соҳанинг янги стандартларини жорий этмоқда


    “Ўзбекинвест” IUA аъзосига айланди ва Лондоннинг глобал суғурта бозорида ўз мавқеини мустаҳкамлади


    “Akkermann цемент” халқаро форуми: қурилиш материаллари соҳасидаги муаммолар кенг таҳлил қилинди


    “Бизнесни ривожлантириш банки” бизнес учун қулай инновацион банк бўлишга интилмоқда


    ANORBANK ва БС/2 Ўзбекистонда банкларда ўз-ўзига хизмат кўрсатиш тармоғини кенгайтирмоқда


    Octobank банкоматларни BS/2 билан бирга “ақллироқ” қилади


    Сўзлар аҳамиятга эга: TBC Bank 8 март табрикларини пулларга айлантириб, аёллар тадбиркорлигини қўллаб-қувватлади


    Ипотека Банк OTP Group ўзини ўзи банд қилганларга янги ипотека дастурини ишга туширди: ҳужжатларсиз, асаббузарликсиз, самарали натижалар билан


    2025 йилнинг 5 ойи давомида Mobiuz минглаб таянч станцияларини ишга туширди ва техник инфратузилмани замонавийлаштирди


    МКБАНК халқаро молия бозорида: Қозоғистон банкларидан 15 миллион доллар жалб қилинди


    InfinBANK Visa Direct орқали халқаро пул ўтказмаларига қўйилган лимитларни оширди 


    UZTELECOM 10 Гбит/с тезликдаги уй интернетини фойдаланувчиларга тақдим этди

     

    Тавсия этамиз

    Ҳитлердан сўнг энг машҳур нацист – дорга осилган Риббентропнинг аянчли тақдири

    31 май, 19:25

    “Икки хонали уй учун 715 млн сўмдан”. “Дарё”даги мақоладан сўнг пойтахт ҳокимлиги уйсиз қолган аҳолига хонадон сотиб олиш учун маблағ ажратди

    28 май, 21:15

    Будапешт фасадлари: санъат кўчада яшайди (фото)

    27 май, 10:00

    Гестапо ва КГБ хизматида бўлган бухоролик “штирлиц”

    26 май, 19:00
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Нигерияда сув тошқинларидан ҳалок бўлганлар 151 кишига етди

    Дунё | 1 июн, 00:10

    БМТ ядро агентлиги: Эрон уран захираларини кўпайтирмоқда

    Дунё | 31 май, 23:50

    Жиззахда 667 млн сўмлик заргарлик буюмларининг ноқонуний савдосига чек қўйилди

    Ўзбекистон | 31 май, 23:35

    Келгуси ҳафта аввалида ҳаво ҳарорати 40 даражагача кўтарилади

    Ўзбекистон | 31 май, 23:10

    Ёмғир сувини электр энергиясига айлантириш йўли топилди

    Дунё | 31 май, 22:55

    Болалар омбудсмани Magic City’да суицид саҳнаси намойиш этилгани юзасидан изоҳ берди

    Ўзбекистон | 31 май, 22:35

    Наманган ва Тошкентда ярим млрд сўмлик газ ва “свет”дан ноқонуний фойдаланилди

    Ўзбекистон | 31 май, 22:15

    Майк Тайсон рақибининг оёғини тишлаб олган, WBC президентига тупурган ва журналистни ҳақорат қилган матбуот анжумани ҳақида

    Бокс | 31 май, 22:01
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.