«Дарё» мухбири ер майдони олиб қўйилган фермер муаммосини ўрганди
Қашқадарё вилояти Косон туманида яшовчи фуқаро Миробид Холиқов «Дарё» интернет нашрига мурожаат қилди. Фуқаро ўз мурожаатида уни туман ҳокимлиги фермерликдан ноҳақ маҳрум этганини баён қилган эди. «Дарё» мухбири Баҳриддин Эсонов фуқаро мурожаатини ўрганди.
Мурожаатда кўрсатилган манзил бўйича Чироқчи туманининг «Чорвадор» ҳудудига қараб йўл оламиз. Туманнинг эътиборталаб жиҳатларидан бири, ҳудудий жиҳатидан Андижон вилояти билан баҳслашиши ва одатда излаб борган манзилингизни осонликча тополмаслигингизда. Мўлжал сўрасангиз, чапга қараб «қўйворасиз» дейишади.
Яхшиям бизда мурожаатчининг телефон рақами бор. Бироқ бу жойларда бир алоқа бўлмай қолади ёки омадингиз келиб улансангиз ҳам суҳбатдошнинг гапини тушуна олмайсиз, вакуумга тушиб қолгандек. Охир оқибат, Аваз Охун айтганидек телефонни осмонга отиб, «смс»лашиб топиб борасиз-да. (Алам қиладигани, унгача 50 чақирим ўтиб кетган бўласиз)
Миробид Холиқов Косон туманининг Пистали қишлоғидан. У бугун талабгор бўлаётган ер, Косон тумани билан Чироқчининг чегарасида, халқ тили билан айтганда «Камчаткада». Илгари бу ҳудудда етиштирилган ҳосил Косон туманига топширилган. Эндиликда Чироқчига тобе.
Якка оёқ йўл бўйлаб, можароли бўлиб турган фермер ерига етиб борамиз.
Миробид Холиқов ўз хатида «Чорвадор» ҳудудида 2003 йилдан буён фермер бўлиб ишлаб келаётгани, шу вақт оралиғида лалми майдонни ўзлаштириб, пахта ва ғалла етиштириш учун канал, электр линияси, трансформатор, сув насослари ўрнатганини баён қилган. 4 апрель куни Ўзбекистон Президентининг виртуал қабулхонасига ҳам ҳуқуқлари тикланишини сўраб мурожаат этган.
Ҳозир бу ерда янги фермер хўжалиги тузилган. Фермер Раҳмиддин Хушмуродов 7,5 гектар майдонда ғалла парваришламоқда. 7,5 гектарда чигит экишга киришган.
Биз етиб келганимизда айни пайтдаги «ер эгаси» ва собиқ фермернинг ҳеч бир зиддиятларсиз, самимий суҳбатлашиб турганига гувоҳ бўламиз. (Бир жойнинг одамларида.)
Можаро эса бошқа томонда. Аслида, «фермерлигимдан ноҳақ маҳрум этишди» дея даъво қилаётган Миробид Ҳолиқов отаси Муҳаммади Ҳолиқов номидан иш кўрмоқчи. Кўпни кўрган Муҳаммади ака эса босиқликни қўлдан бермайди.
Косон туманининг «Пистали» қишлоғини бир ариқ билан ажратиб турувчи «Чорвадор»нинг 200 гектар майдони 1991 йилда қўриқ ердан ўзлаштирилган. Бу вақтда эса чўлқуварликка даъвогар бўлаётган Миробод Ҳолиқов 5 ёшда бўлган.
Дарвоқе, мурожаатни холис ўрганиш мақсадида, Чироқчи тумани ҳокимлигига ҳам мурожаат этгандик. Туман ҳокимлиги мутасаддилари собиқ «Муҳаммади Ҳолиқов» фермер хўжалиги билан тузилган шартномани бекор қилишга сабаб бўлган омиллар билан келган.
Унга кўра Муҳаммади Ҳолиқов фермер хўжалиги аъзолари мунтазам пахта ва ғалла етиштириш бўйича режани бажармай келган. Жумладан, 2014 йилда пахта етиштириш бўйича режавий кўрсаткич 53,2 фоизга, 2015 йилда 56,7 фоизга, 2016 йилда 46 фоизга бажарилган холос. Пахтачиликдан натижа олинмагач, 2017 йилда фермер хўжалигининг бор майдонига ғалла экиш учун қарор чиқарилган. 2017 баракали йилда давлатга дон сотиш кўрсаткичи ҳам 50 фоиздан ошмагач, туман раҳбарларининг тоқати тоқ бўлди.
Муҳаммади Ҳолиқов фермер хўжалигининг туман агрокимё филиалидан 21 миллион 802 минг, ёқилғи мойлаш материалларидан 21 миллион 164 минг сўм қарз. Хўжаликнинг иқтисодий аҳволини шу ҳолга келтиришга улгурган одамга ер ажратиш мумкинми?
Натижада, фермер хўжалиги тасарруфидаги 30 гектар ерни Чироқчи тумани захирасига қайтариш ва кейинчалик тендер танлови ўтказиб, янги фермер хўжалигини ташкил этишга қарор қилинди. 2018 йил 16 мартда ўтган танловда тендер комиссиясининг хулосаси билан ушбу ер Раҳмиддин Хушмуродов номидаги фермер хўжалигига берилди.
Ҳолиқов ўз аризасида «Президентимиз энди ишлаган одамга ер берамиз» деган гапларига алоҳида урғу беради. Шу ўринда савол, ерни кимга берган маъқул?
