Toshkent xalqaro investitsiya forumi doirasida “Yangi O‘zbekistonning ‘yashil’ rivojlanish modeli: atrof-muhit muammolarini hal etishda qayta tiklanadigan energiyaning o‘rni” mavzusidagi panel sessiya bo‘lib o‘tdi.
Unda qayta tiklanadigan energiya global va mintaqaviy ekologik muammolarni hal etishda qanday hissa qo‘sha olishi muhokama qilindi. Tadbirga BCG boshqaruv direktori Igor Alekseev moderatorlik qildi. Muhokamalarda Goldwind kompaniyasi boshqaruvi raisi Vu Gan, AMEA Power kompaniyasi boshqaruvi raisi Husayn Al-Novayis, EDF Renewables kompaniyasi Markaziy Osiyo bo‘yicha vitse-prezidenti Iv Barlier, ACWA Power kompaniyasining Markaziy Osiyo bo‘yicha prezidenti Abid Malik hamda Masdar kompaniyasining investitsiyalar bo‘yicha bosh direktori Rafael Barreau ishtirok etdi.
O‘zbekistonda iqtisodiy va demografik o‘sish barqaror davom etayotgan bir paytda, 2035-yilga kelib mamlakatda elektr energiyasi isteʼmoli deyarli ikki barobarga — 68 TVt soatdan 120 TVt soatga oshishi kutilmoqda. Bu ehtiyojni barqaror taʼminlash uchun elektr energiyasini ishlab chiqarish quvvati 20 GVt dan 55 GVt gacha o‘sishi rejalashtirilgan, shundan 25 GVt — qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan bo‘ladi.
Shuningdek, elektr uzatish tarmoqlari uzunligi 11 ming km dan 20 ming km gacha kengaytirilishi kutilmoqda.
“Yashil” energetikaga o‘tish faqat yirik investitsiyalar emas, balki texnologik va institutsional islohotlarni ham talab etadi. Sessiya davomida O‘zbekiston ushbu jarayonda duch kelishi mumkin bo‘lgan asosiy muammolar va ularning yechimi muhokama qilindi.
Tadbir ishtirokchilari barqaror investitsion muhitni shakllantirish omillarini muhokama qildi. Bunda aniq va uzoqni ko‘zlagan regulyatorlik siyosati, shuningdek, davlatning bozor mexanizmlarini rivojlantirishga tayyorligi alohida qayd etildi. Energiya bozorining ulgurji va chakana segmentlarini rivojlantirish, shu bilan birga, quvvat uchun to‘lov (capacity payments) tizimini joriy etish masalalari ko‘rib chiqildi. Ayni shu mexanizmlar shamol yoki quyosh energiyasi mavjud bo‘lmagan vaqtda ishlaydigan manyovrali generatsiya quvvatlari uchun sarmoya jalb etishda hal qiluvchi omil ekani taʼkidlandi.
Yig‘ilishda “yashil” energetikani boshqarish uchun zamonaviy raqamli yechimlarni joriy etish muhimligiga eʼtibor qaratildi. Xususan, dispetcherlik tizimlari hamda elektr energiyasini saqlash uchun batareya (BESS) yechimlari O‘zbekistonda qayta tiklanuvchi energiya manbalarining ulushi oshgan sari barqarorlikni taʼminlashda eng muhim vositalar sifatida tan olindi.
2035-yilga borib O‘zbekiston energetika sohasiga 50 mingdan ziyod malakali mutaxassis zarur bo‘lishi kutilmoqda. Shu bois, kasbiy tayyorgarlik dasturlarini kengaytirish, mahalliy isteʼdodlarni qo‘llab-quvvatlash muhim vazifalardan biri sifatida ko‘rsatildi.
“O‘zbekistonda qayta tiklanuvchi energiya manbalarini integratsiya qilish — bu faqatgina generatsiya va tarmoq quvvatlarini ko‘paytirish emas. Bu, shuningdek, boshqaruv tizimlari, yangi texnologiyalar va mahalliy kadrlar salohiyatini rivojlantirishni talab qiladi. Bugun O‘zbekiston energetika sohasidagi islohotlarni jadal surʼatlarda amalga oshirmoqda. Mutaxassislar taʼkidlaganidek, mamlakatda Markaziy Osiyodagi “yashil energetika” yetakchisiga aylanish uchun barcha asoslar mavjud”, dedi muhokama yakunida BCG rahbari Igor Alekseyev.
Izoh (0)