Britaniyalik olimlar ko‘krak bezi saratonini aniqlash bo‘yicha yangi texnologiya ishlab chiqdi. Unga ko‘ra, ichiga olmos o‘rnatilgan nanodetektorlar kasallikning limfa tugunlarida qanchalik keng tarqalganini aniqroq kuzatish imkonini beradi. Bunday usul saraton davosida muhim ahamiyatga ega, chunki limfa tugunlariga o‘tgan hujayralarni vaqtida aniqlash jarrohlik amaliyotining qanchalik muvaffaqiyatli o‘tishini belgilab beradi.
Hozirgi kunga qadar shifokorlar bunday holatni aniqlash uchun radioaktiv moddalar yoki flyuoressent bo‘yoqlardan foydalangan. Ammo bunday usullar xavfli bo‘lib, bemorda allergik reaksiya chaqiradi hamda klinikalarda qat’iy xavfsizlik choralarini talab qiladi. Shu sababli mutaxassislar uzoq yillardan beri saratonni aniqlash bo‘yicha yanada ishonchli va xavfsiz usulni izlab kelayotgan edi.
Yangi texnologiya butkul boshqacha usulda ishlaydi. Tadqiqotchilar o‘simtaga hujayralar harakatini kuzatish imkonini beruvchi magnitli maxsus suyuqlikni yuboradi. U saraton hujayralari bilan birga limfa tugunlariga ko‘chadi. Shifokorlar suyuqlik tarqalish yo‘lini kuzatish uchun uchida mikroskopik hajmdagi olmos zarrasi joylashtirilgan sensorlardan foydalanadi.
Olmoslarning ichida NV-markazlar deb ataladigan mayda bo‘limlari mavjud. Ular juda sezgir bo‘lib, hatto eng kuchsiz magnit maydon o‘zgarishini ham aniqlay oladi. Shu tufayli olmosli sensor suyuqlikning qayerga harakatlanayotganini ko‘rsatadi va shifokorlarga aynan qaysi limfa tugunlarini olib tashlash kerakligini aniqlashda yordam beradi.
Uorik universitetining fizika fanlari professori Geving Morli boshchiligidagi ilmiy guruh datchik uchini atigi 10 millimetrgacha kichraytirishga muvaffaq bo‘ldi. Natijada bu texnologiya bevosita jarrohlik amaliyotlarida qo‘llash uchun yetarlicha ixcham va qulay ko‘rinishga keldi.
Tadqiqot natijalari nufuzli Physical Review Applied jurnalida e’lon qilindi. Yangi usul kelajakda saraton diagnostikasi xavfsiz bo‘lishiga, ko‘krak bezi saratonini aniqlash va davolash jarayonini osonlashtirishga yordam berishi mumkin.
Izoh (0)