O‘zbekiston terma jamoasi 2026-yil AQSH, Meksika va Kanada maydonlarida bo‘lib o‘tadigan Jahon chempionati uchun yo‘llanmani qo‘lga kiritdi. Temur Kapadze boshchiligidagi jamoa A guruhida 21 ochko to‘plab, mundial chiptasiga ega chiqdi.

Endi ko‘pchilikda savollar paydo bo‘lishi tabiiy. JCHga chiqdik, bu biz uchun qanday ijobiy va salbiy tomonlarga ega? Aslida, mundial ishtirokchisi bo‘lish nafaqat mamlakat imidjini oshiradi, balki O‘zbekiston futboli va butun mamlakat uchun iqtisodiy hamda rivojlanish imkoniyatlarini kengaytiradi.

2026-yilgi FIFA Jahon chempionati tarixdagi eng yirik futbol musobaqasi bo‘lishi kutilmoqda. Ushbu turnir uchun FIFA tomonidan ajratilgan jami mukofot fondi 896 million dollarga yaqinlashadi — bu esa 2022-yilgi 440 million dollardan ikki baravar ko‘pdir. Turnirda ishtirok etadigan jamoalar sonining 32 tadan 48 taga oshirilishi ham mukofot puli tizimida o‘zgarishlar va yangi imkoniyatlar yaratadi. Shuningdek, FIFA 2022-yil Qatarda bo‘lib o‘tgan mundialdan so‘ng salkam 4 milliard dollar zaxiraga ega bo‘lgan.

Mukofot pullarining oshishi

2022-yil ishtirokchi jamoalarga FIFA tomonidan berilgan mukofot pullari tarixdagi eng yuqori miqdor hisoblanadi. 2026-yilda esa ushbu raqamlar kamida 30-40% ga oshishi taxmin qilinmoqda. Bunda FIFAning televideniye va homiylik shartnomalaridan tushgan daromadlarning o‘sishi asosiy rol o‘ynaydi.

2022-yilgi Jahon chempionatida jamoalar olgan mukofot pullari quyidagicha:

• G‘olib jamoa — 42 million dollar
• Finalchi — 30 million dollar
• Uchinchi va to‘rtinchi o‘rin egalari — 27 million va 25 million dollar
• Chorak finalchilar — 17 million dollar
• Guruhdan chiqmagan jamoalar — 9 million dollar

2026-yilda bu raqamlar yanada oshishi kutilmoqda. Har to‘rt yilda bir marta bo‘ladigan turnirning mukofot pullari yil sayin oshib borayotganini ko‘rish mumkin. Masalan, 1982-yilgi turnirda jami 20 million dollar mukofot puli ajratilgan bo‘lib, g‘olib Italiya jamoasi finalda G‘arbiy Germaniyani 3:1 hisobida mag‘lub etib, 2,2 million dollar olgan edi.

Keyingi yillarda mukofot puli asta-sekin oshib bordi:

• 1986-yil Meksika — 2,8 million,
• 1990-yil Italiya — 3,5 million,
• 1994-yil AQSh — 4 million,
• 1998-yil Fransiya — 6 million,
• 2002-yil Janubiy Koreya va Yaponiya — 8 million dollar.

2006-yil Germaniyada bo‘lib o‘tgan turnirda esa g‘olib Italiya jamoasi 20 million dollar olib, katta sakrashni amalga oshirgan.

FIFA 2010-yil Janubiy Afrikada bo‘lib o‘tgan musobaqaga jami 420 million dollar pul ajratgan bo‘lib, chempionlikni qo‘lga kiritgan Ispaniya terma jamoasi 30 million dollar mukofot puli olgan. 2014-yil Braziliyadagi turnirga 576 million dollar ajratilgan — g‘olib jamoaga 35 million dollar, 2018-yil Rossiyadagi Jahon chempionatida esa umumiy 791 million dollar ajratilib, g‘olib Fransiya terma jamoasi 38 million dollar mukofot puli olgan.

O‘zbekiston terma jamoasi qancha pul ishlab olishi mumkin?

O‘zbekiston terma jamoasining 2026-yilgi Jahon chempionatida qatnashishi va muvaffaqiyat qozonishi mamlakat uchun katta iqtisodiy imkoniyatlarni yaratadi. Jamoaning erishgan natijalariga qarab, quyidagi mukofotlar kutish mumkin:

• Guruh bosqichida ishtirok etgan jamoa: taxminan 9-12 million dollar
• Guruh bosqichidan chiqib, 17-32-o‘rinlar orasida bo‘lsa: 12-15 million dollar
• Guruhdan chiqib, 9-16-o‘rinlarni egallasa: 15-20 million dollar
• Chorak finalga chiqsa: 20-30 million dollar
• Yarim final va undan yuqori o‘rinlarda bo‘lsa: 30 million dollardan ortiq mukofot

Tassavvur qiling, O‘zbekiston terma jamoasi Jahon chempionati finaliga qadar yetib borib, g‘oliblikni qo‘lga kiritdi. U holda quyidagi summalarni qo‘lga kiritish mumkin:

Misol sifatida O‘zbekiston:

• Guruhda qatnashish: 10 million dollar
• Guruhdan chiqish: +15 million dollar
• Jami: 25 million dollar
• Chorak finalga chiqish: +20 million dollar
• Jami: 45 million dollar
• Yarim finalga chiqish: +30 million dollar
• Jami: 75 million dollar
• Finalga chiqish (2-o‘rin): +30 million dollar
  Jami: 105 million dollar
• G‘olib bo‘lish: +42 million dollar
  Jami: 147 million dollar

Shuningdek, FIFA har bir finalga yo‘l olgan jamoaga tayyorgarlik xarajatlarini qoplash uchun millionlab dollar ajratadi. Bu mablag‘lar jamoaning musobaqaga tayyorlanishida muhim rol o‘ynaydi. Bundan tashqari, har bir jamoaga 2,5-3 million dollar atrofida ishtirok haqi beriladi. Bu summa 1982-yilgi Jahon chempionati g‘olibiga berilgan mukofotdan ham ko‘pdir.

Mukofot pullari qanday taqsimlanadi?

Mukofot pullari FIFA tomonidan milliy futbol federatsiyalariga beriladi. O‘zbekiston futbol federatsiyasi esa bu mablag‘larni jamoaga, o‘yinchilarga, murabbiylarga va boshqa zarur ehtiyojlarga yo‘naltiradi. Shu sababli, futbolchilarning oladigan mukofotlari federatsiyaning ichki qarorlariga bog‘liq bo‘ladi.