Albatta, 40 yoshda keksalik birdaniga kelmaydi, lekin yoshga oid o‘zgarishlar ko‘proq sezila boshlaydi. Masalan, birinchi marta ko‘rish qobiliyatining pasayishi yoki soch to‘kilishi bilan duch kelishingiz mumkin. Shuningdek, turli xil yoshga xos kasalliklarga chalinish ehtimoli ham ortadi. Shuning uchun bu yoshda salomatligingizga ko‘proq e’tibor qaratishingiz lozim.
1. Haftada kamida uch marta sport bilan shug‘ullaning
Trenajyor zaliga borish shart emas, ammo jismoniy faollik muhim. Yugurish, yoga, suzish, skandinavcha yurish — o‘zingizga yoqqan va qo‘lingizdan keladiganini tanlang. Sport mushaklar va yurakni mustahkamlaydi, artrit va yurak yetishmovchiligi kabi kasalliklar xavfini kamaytiradi. Shuningdek, jismoniy mashqlar gipertoniya va 2-tur qandli diabetga olib kelishi mumkin bo‘lgan ortiqcha vaznni yo‘qotishga yordam beradi. Sport paytida endorfinlar ishlab chiqariladi — bular kayfiyatni ko‘taradi va stressni pasaytiradi. Bundan tashqari, jismoniy faollik ba’zan o‘ziga bo‘lgan ishonchga ta’sir qiladi: sog‘lom va baquvvat tanada o‘zimizni ko‘pincha ishonchliroq his qilamiz.
2. Sutkasiga o‘rtacha 7–9 soat uxlang
Yaxshi uyqu xotira va diqqatni yaxshilaydi, 2-tur qandli diabet va gipertoniya xavfini kamaytiradi, sog‘lom vaznni saqlashga yordam beradi. Shifokorlar to‘laqonli dam olish uchun kattalarga sutkasiga 7–9 soat uxlashni tavsiya etadilar. Qorong‘ilik ham muhim ahamiyatga ega. Tunda uyquni boshqaruvchi gormon — melatonin miqdori oshadi. Shu sababli qalin pardalardan foydalaning va yotoqxonada gadjetlar bo‘lmasin: ekranning ko‘k nuri melatonin ishlab chiqarilishini to‘xtatadi, natijada uyquga ketish qiyinlashadi.
3. To‘laqonli ovqatlaning
Duch kelgan ovqatni shunchaki yeb ketish yaxshi emas. Yodingizda bo‘lsin, ovqat sizga quvvat beradi va miyangizning yaxshiroq ishlashiga yordam beradi. Kuniga kamida uch mahal sifatli ovqatlanishga e’tibor qarating. Yaxshi kayfiyat uchun taomlar xilma-xil bo‘lishi, oqsillar, yog‘lar va uglevodlar mavjud bo‘lishi muhim. Bundan tashqari, har kuni kamida 400 gramm sabzavot va meva iste’mol qilishga harakat qiling.
4. Ruhiy salomatlik ham esdan chiqmasin
Surunkali stress kortizol darajasini oshiradi, bu esa yurak-qon tomir tizimi va ruhiy salomatlikka zarar yetkazadi. Tashqi ta’sirlarni to‘liq nazorat qilish va hech narsadan tashvishlanmaslik imkonsiz. Biroq ba’zi narsalarni amalga oshirish mumkin. Meditatsiya, nafas olish mashqlari va hatto sevimli mashg‘ulotlar ham biroz bo‘shashishga va o‘zingizni xotirjam his qilishga yordam beradi. Bundan tashqari, jismoniy faollik kortizol darajasining pasayishiga ko‘maklashadi. Bunda mashg‘ulotdan keyingi ta’sir bir necha soat davomida saqlanib qoladi. O‘zingizni qo‘shimcha stress manbalaridan asrashga harakat qiling: yangiliklar lentasini doimiy ravishda kuzatishni to‘xtating va zararli odamlar bilan muloqotni iloji boricha kamaytiring.
5. Ijtimoiy faollikni qo‘llab-quvvatlash
Oilaviy sayrlar uyushtiring, do‘stlar bilan uchrashing va jamoat tadbirlarida qatnashing — bu sizga ijobiy kayfiyat bag‘ishlaydi va hayotingizni yanada mazmunli qiladi. Agar uchrashuvlar va yangi tanishuvlarni boshlash qiyin bo‘lsa, boshqa odamlar bilan muloqot qiladigan sevimli mashg‘ulot toping. Kitobxonlar to‘garagi, raqs kurslari yoki teatr ustaxonasiga yozilishingiz mumkin — bu albatta muloqot doirangizni kengaytiradi.
6. Miyani mashq qildiring
Muntazam o‘rganish miya faoliyatini rag‘batlantiradi, neyron aloqalarini mustahkamlaydi va kognitiv buzilishlardan himoya qiladi. Bundan tashqari, yangi sevimli mashg‘ulotni sinab ko‘ring: masalan, mashina haydashni, gitara chalishni yoki rasm chizishni o‘rganing. Miyani mashq qildirish fikrlash moslashuvchanligini rivojlantirishga yordam beradi: bu yangi sharoitlar, texnologiyalar va vaziyatlarga osonroq moslashishingizni ta’minlaydi. Shuningdek, ish vazifalari va muammolarni yengishda ham qo‘l keladi.
Izoh (0)