Ko‘pincha haydovchilar benzin tejash maqsadida konditsionerni o‘chirishadi. Biroq tajribalar shuni ko‘rsatadiki, oynalar ochiq bo‘lsa, xarajat undan ham ko‘p bo‘ladi.
Konditsioner kamroq yonilg‘i sarflaydi
Derazalar ochiq bo‘lganda, avtomobilning aerodinamikasi buziladi, yon tomonlarda havo oqimining erkin harakatlanishiga to‘sqinlik qiladigan past bosimli sohalarni hosil qiluvchi turbulentliklar paydo bo‘ladi.
Havo tezligi avtomobilni sekinlashtiradi va bir tekis harakatni saqlab turish uchun ko‘proq energiya sarflashga majbur qiladi. Yonilg‘i sarfi ortadi va hatto konditsioner ishlashi uchun ketadigan sarfdan ham oshib ketishi mumkin.
Germaniyaning ADAC avtomobilchilar klubi o‘tkazgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, Skoda Octavia avtomobilining konditsioneri soatiga 0,43 litr benzin sarflaydi. “Za rulem” jurnali ma’lumotlariga ko‘ra, ixcham sinf avtomobilining 120 km/soat tezlikda ochiq oynalar bilan harakatlanishi natijasida yonilg‘i sarfi taxminan 0,5 litr/soatga oshadi.
Agar sekinroq yurib, 90 km/soatdan oshmay, yonilg‘ini tejash mumkin, chunki avtomobil turbulentlikka qarshi kurashish uchun kamroq energiya sarflaydi. Bu holda ochiq derazalar yonilg‘i sarfini taxminan 0,1 l/soatga oshiradi.
Bundan tashqari, oynalar ochiq bo‘lganda bolalarning shamollab qolish ehtimoli yuqori.
Ishlatilmagan konditsioner mashinaga zarar yetkazadi
Konditsioner avtomobilda doimo ishlashi kerak, uning ishlamasligi texnik nosozliklarning paydo bo‘lishiga olib keladi. Resiver-quritkich, termorostlovchi klapan, kondensator, bug‘latkich va kompressor moy bilan birga aylanadigan R-134a freon oqimlari hisobiga ishlaydi.
Shunda ichki qismlar moylanadi va ishchi holatda saqlanadi. Agar qurilma ishlatilmasa, uzoq vaqt davomida ishlamaslik moy qurishiga, tizimning qisman germetikligini yo‘qotishiga olib keladi.
Freon atmosferaga chiqib ketadi, texnika esa zang bilan qoplanadi. Shuning uchun konditsioner o‘z resursini saqlab qolish uchun doimo ishlatilishi lozim, aks holda u ishdan chiqadi.
Uzoq vaqt ishlatilmaganda bug‘latkichda yoqimsiz hidlar paydo bo‘ladi. U yerda kasallik qo‘zg‘atuvchi mikroblar, zamburug‘ sporalari va zararli mog‘or zarrachalari ko‘payadi.
Agar konditsioner doimo emas, balki vaqti-vaqti bilan yoqilsa, havo oqimi kasallik qo‘zg‘atuvchi mikroorganizmlarni purkab, nafas yo‘llari kasalliklarini keltirib chiqaradi. Hatto iflos konditsioner tufayli yuzaga keladigan “legionellez” deb ataladigan o‘pka kasalligi ham uchraydi.
Shuning uchun konditsioner uzoq vaqt ishlatilmasa, uni dezinfeksiya qilish va tozalash zarur.
Chiqindi gazlar va chang
Ochiq derazalarning eng asosiy muammosi shundaki, havodagi chang va mayda zarrachalar salomatlikka xavf tug‘diradi. Shinalarning rezina zarrachalari, qurum va boshqa moddalar asfalt hamda yo‘l chetlariga cho‘kadi va shamol bilan havoga ko‘tariladi. Yo‘l changi tarkibida saraton kasalliklarini keltirib chiqaruvchi kanserogenlar mavjud.
Chiqindi gazlar ham sog‘liq uchun xavfli. Ularning tarkibiga azot, suv bug‘i, karbonat angidrid, shuningdek, yonilg‘ining yomon yonishi natijasida hosil bo‘ladigan uglerod oksidining zaharli aralashmalari, aldegidlar, oltingugurt dioksidi, qurum, benzopiren va boshqa kimyoviy moddalar kiradi.
Uglevodorodlar quyosh nurlari ta’sirida oksidlanib, zaharli birikmalar hosil qiladi. Bu birikmalar yuqori nafas yo‘llari faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi va surunkali kasalliklarning kuchayishiga sabab bo‘ladi.
Uglerod oksidi yoki is gazining xavfi shundaki, u ta’m va hidga ega emas, biroq u bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i, ko‘ngil aynishini keltirib chiqaradi, hatto hushdan ketishga olib kelishi mumkin.
Umuman olganda, yo‘ldagi chang va gazlar bilan nafas olish tavsiya etilmaydi. Eng ma’quli, avtomobil oynalarini yopib, konditsionerni yoqish va salonga nafaqat changni, balki gazlarni ham ushlab qoladigan sifatli uglerod filtrini o‘rnatishdir. Uning samarasi harbiy protivogazning ta’siriga o‘xshaydi.
Izoh (0)