Tomoshabinlar ilk bor Topkapi saroyining hashamatli xonalarini, Xurramning nafis liboslarini va serialdagi boshqa qimmatbaho buyumlarni ko‘rganida, “Muhtasham yuz yil” ortida qanday ulkan ishlar turganini tasavvur qilishi qiyin edi. Serial oddiy tarixiy drama emas, balki har bir detali aniqlik bilan ishlangan, ulkan kino ishlab chiqarish mashinasi edi. Bunga ishonish uchun quyidagi raqamlarga nazar tashlashning o‘zi kifoya.
Serial suratga olinmasidan avval ikki yil davomida tayyorgarlik ishlari olib borilgan. Ssenariychilar, tarixchilar, rassomlar va libos dizaynerlari Sulaymon qonuniy davrini imkon qadar ochib berish uchun bir yoqadan bosh chiqarib mehnat qilgan.
Dastlabki byudjet 2 million dollar bo‘lgan. Turkiya serial sanoati uchun bu juda katta mablag‘ edi. Ushbu mablag‘ hisobiga noldan qurilgan, har bir burchagi qo‘lda bezatilgan ulkan pavilyonlar barpo etilgan.
Suratga olish ishlari 4 000 kvadrat metr yopiq maydonda olib borilgan. Bu oddiy dekoratsiyalar emas, balki XVI asr muhitini qayta yaratgan maxsus joylar edi.
Serial uchun 23 ta asosiy sahna dekoratsiyasi tayyorlangan, suratga olishda esa 5 ta haqiqiy Usmonli davri saroyidan foydalanilgan. Serialdagi dabdabali binolarning ba’zilari kino effekti emas, tarixiy haqiqat edi.
Serialning har bir qismi ustida o‘rtacha 130 kishi ishlagan. Ular orasida 25 nafar kostyumchi va 12 nafar dekorator bo‘lgan. Ularning mahorati tufayli serialda matolar, yorug‘lik va turli bezaklar uyg‘unligidan go‘zal manzara yaratilgan.
Faqatgina kiyimlar uchun 50 000 metr mato sarflangan. Dekoratsiyalar uchun yana 100 000 metr mato ishlatilgan. Barcha liboslar har bir obraz uchun alohida dizaynda tikilgan.
Serial davomida jami 5 000 ta kostyum va 4 000 ta bosh kiyim hamda aksessuar — tyurban, diadema, do‘ppi kabilar tayyorlangan. Saroy ahli vakillari uchun 200 ta eksklyuziv libos tikilgan bo‘lib, ularning har biri 3 000 dollargacha baholangan.
Har bir epizodda o‘rtacha 300 ta epizodik aktyorlar ishtirok etgan. Ularning soni 4 yil davomida 50 000 dan ortgan.
Ammo loyiha kamchiliksiz bo‘lmadi. Turkiya televideniyesi Oliy kengashiga “Muhtasham yuz yil” ustidan 70 000 dan ortiq shikoyat kelib tushgan. Hatto bosh vazir Rajab Toyyib Erdog‘on serialni tanqid qilib, unda Sulaymon obrazining tarixiy haqiqatga to‘g‘ri kelmasligini bildirgan.
-foHpAo_E.avif)
Serial ijodkorlari esa bunga javoban shunday degan:
“Biz tarixdan ilhomlandik, ammo darslik emas, balki drama yaratdik”.
Shunga qaramay, aynan “Muhtasham yuz yil” millionlab tomoshabinlarning Usmonli imperiyasi tarixini o‘rganib chiqishga sabab bo‘ldi.
Izoh (0)