Mamlakatda 2023-yil oktyabrda 2,3 million oila bolalar puli olgan bo‘lsa, joriy yilda ular soni 1,36 million qolgan. 2025-yilda ham bunday nafaqa oluvchilar va ularga qilinadigan xarajatlar qisqarishda davom etadi. Bu Iqtisodiyot va moliya vazirligi eʼlon qilgan kelasi yilga mo‘ljallangan davlat byudjeti parametrlarida ko‘rsatilgan.
2025-yilda O‘zbekistonda ijtimoiy himoya xarajatlari 17,3 trillion so‘mni tashkil etishi prognoz qilinmoqda. Taqqoslash uchun, joriy yil uchun bu miqdor 16,95 trillion so‘m bo‘lishi kutilyapti. 2023-yilda esa mazkur yo‘nalishga byudjetdan 19,2 trillion so‘m ajratilgan.
Kelasi yilda respublikada ijtimoiy nafaqa oluvchilar soni 2 million 752 ming nafar qolishi prognoz qilingan. Joriy yilgi kutilma 2 million 940 ming kishi. Yaʼni nafaqa oluvchilar soni 188 ming nafarga kamayishi kutilmoqda. Bunda asosiy qisqarishlar nafaqa oluvchi bolali va kam taʼminlangan oilalar (bolalar nafaqasi) soni hamda ularga ajratiladigan mablag‘lar miqdori bilan bog‘liq bo‘ladi.
Vazirlik hisob-kitobiga ko‘ra, 2024-yilda bolali va kam taʼminlangan 1 million 359 mingta oilaga jami 8,1 trillion so‘m nafaqa to‘lanadi. Kelasi yilda esa bunday oilalar soni 1 million 247 mingta qolishi va ularga 7,4 trillion so‘m to‘lanishi prognoz qilinmoqda.
2025-yilda zarur ish stajiga ega bo‘lmagan shaxslar va nogironligi borlar soni 539 ming 443 nafardan 568 ming 696 nafarga oshishi kutilmoqda. Ularga joriy yilda 5 trillion so‘m, kelasi yili 5,7 trillion so‘m to‘lanishi hisoblangan.
Shu bilan birga, 2024-yilda 152 ming 385 nafar bolalikdan nogironlik nafaqasi oladigan shaxslarga 1,64 trillion so‘m to‘lansa, kelasi yilda shu toifadagi 192 ming 767 kishiga 1,98 trillion so‘m ajratilishi ko‘rsatilgan.
Bolalar nafaqasi oluvchilar kamaymoqda
Statistik raqamlarga qaraganda, 2023-yilda O‘zbekistondagi 2,2 million oilaga jami 12,3 trillion so‘m bolalar nafaqasi va moddiy yordam pullari to‘lab berilgan. Oilalarning 2,13 milliontasi bolalar nafaqasi, qolgan 76 mingtasi moddiy yordam olgan. Umumiy hisobda respublikaning barcha hududlarida yashovchi oilalarning 22,7 foiziga bolalar nafaqasi va moddiy yordam mablag‘lari berilgan. O‘tgan bir yil davomida bunday nafaqa oluvchi oilalar soni qariyb bir milliontaga qisqartirilgan.
Bolalar nafaqasi va moddiy yordam oluvchi oilalar sonining keskin qisqarishi 2024-yil yanvardan boshlangan. Xususan, shu yilning dastlabki oyida 1,94 million, fevralda 1,72 million, mart oyida 1,53 million, aprelda 1,34 million oilaga nafaqalar to‘langan.
Izoh (1)
Тугри бола пули озвучилар сони кискаряпти. Лекин кай тарзда?
Масалан мени икки ойлигимни бир ойда беришганди автоматик чикиб кетдим. Келаси ой жса пулсиз колгандим. Бир неча ойлардан сунг яна ариза бериб ола бошладик. Утган ой махалла раиси ва мас'ул ходим уйимга келиб уйим ота уйидан аллохида булса хам отамни машинаси борлиги (машина мени уйимда эмас, ва мен умуман машина минмайман) туфайли бола пулидан чикаришга уринишди.
Хуллас, мени тушинишимча ахолини турмуш тарзини яхшилаш эвазига эмас, балки бола пули олувчиларга куйилаятган талабларни кискартириш ва бошка оммиллар эвазига курсаткични тушуришяпти.