AQSH Milliy atmosfera tadqiqotlari markazi mutaxassislari xulosa qilishicha, atmosferaning yuqori qatlamlarida karbonat angidrid miqdorining ko‘payishi geomagnit bo‘ronlarning Yerga ta’sirini o‘zgartiradi. Bu esa minglab orbital qurilmalarning ishlashiga ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Ushbu tadqiqot natijalari Geophysical Research Letters (GRL) jurnalida e’lon qilindi.
Quyosh sirtidan chiqadigan zaryadlangan zarralardan hosil bo‘ladigan geomagnit bo‘ronlar yuqori atmosfera zichligini va sun’iy yo‘ldoshlar harakatiga qarshilikni vaqtincha oshiradi. Bu ularning tezligi, orbita balandligi va xizmat muddatiga ta’sir etadi.
Kompyuter modellashtirish shuni ko‘rsatdiki, kelajakda xuddi shunday kuchli bo‘ronlar paytida yuqori atmosfera zichligi hozirgi holatga nisbatan 20-50% past bo‘ladi, chunki boshlang‘ich fon pasayadi. Biroq, zichlikning nisbiy o‘sishi - ya’ni "bo‘ronli" va oddiy holatlar o‘rtasidagi farq – ortadi. Hozirda kuchli bo‘ron zichlikni taxminan ikki baravarga oshirsa, asr oxiriga kelib bu ko‘rsatkich deyarli uch baravarga yetishi mumkin.
Buning sababi shundaki, CO₂ konsentratsiyasi ortishi bilan yuqori atmosfera sovib, siyraklashadi: baland qatlamlarda karbonat angidrid issiqlikni atrofdagi molekulalarga uzatish o‘rniga koinotga tarqatadi.
Olimlarning ta’kidlashicha, bunday o‘zgarishlar atmosferadagi kelajak sharoitlarni hisobga olgan holda sun’iy yo‘ldoshlarni loyihalash yondashuvlarini qayta ko‘rib chiqishni talab qiladi.
“Bu kosmik sanoat uchun alohida ahamiyatga ega, chunki qurilmalar muayyan muhit parametrlariga moslashtirib yaratiladi”, deydi tadqiqot rahbari Nikolas Pedatella.
Kelajakda jamoa orbital texnika uchun xavflarni aniqroq bashorat qilish maqsadida 11 yillik quyosh siklining turli davrlarida har xil geomagnit bo‘ronlar atmosferaga qanday ta’sir ko‘rsatishini o‘rganishni rejalashtirmoqda.
Izoh (0)