Ukrainadagi urushning 3 xil tugash ssenariysi ko‘rib chiqildi

AQSH prezidenti Donald Tramp va rossiyalik hamkasbi Vladimir Putin tinchlik muzokaralarini boshlash haqidagi kelishuv fonida, Ukrainadagi urushning 3 xil tugash ssenariysi ko‘rib chiqildi. Bu haqda Bloomberg agentligi xabar berdi.

Agentlik tahlilchilari Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi diplomatik kelishuvga asos bo‘lishi mumkin bo‘lgan uchta variantni tasvirladi:

♦ Asosiy va eng ehtimoliy ssenariyga ko‘ra, Rossiya tomonidan egallab olingan hududlar yaqin kelajakda Rossiya nazorati ostida va “noaniq holatda” qoladi. Ba’zi hududlarni almashish imkoniyati mavjud, masalan, Ukraina armiyasi tomonidan egallab olingan Kursk viloyatining bir qismini.

Ukraina ba’zi xavfsizlik kafolatlarini oladi, biroq ularning kuchi muzokaralar jarayonida belgilanadi. Ammo Ukrainaning NATOga a’zo bo‘lishi kun tartibida yo‘qligi sababli, majburiyatlarning bajarilishi siyosatchilarning qarorlariga bog‘liq bo‘ladi.

Yevropa o‘zining mudofaa imkoniyatlarini oshirguncha, AQSHni ma’lum vaqt davomida Kiyevga yordam berishga undashi mumkin, deyiladi prognozda.

♦ Ukraina uchun ideal ssenariyda Rossiya kelishuv shartlarini buzsa, AQSH va Yevropa aralashish majburiyatini oladi, biroq Moskva bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri to‘qnashuv tahdidi hatto Kiyevning eng sodiq tarafdorlarini ham xavotirga solmoqda.

Tahlilchilar prognoziga ko‘ra, G‘arb Ukrainaga harbiy yordamni kuchaytirish, Rossiyaga qarshi sanksiyalarni kuchaytirish, Ukraina sanoatini rivojlantirish va uning armiyasini modernizatsiya qilishga ko‘maklashishni va’da qilishi mumkin. Bu esa Kiyevning Yevropa ittifoqiga a’zo bo‘lishiga yordam beradi.

♦ Kiyev uchun dahshatli variant shuki, o‘t ochishni to‘xtatishdan oldin Tramp Ukraina kelajagiga qiziqishni yo‘qotadi, harbiy va moliyaviy yordamni to‘xtatadi, muammoni hal qilishni esa Yevropa davlatlariga qoldiradi.

Bunday holda, kelishuv Ukraina suverenitetini saqlab qoladi, ammo Rossiya katta foyda ko‘radi, masalan, Moskvaga yangi hududlar ustidan nazoratni ta’minlaydi va Ukrainaning NATOga kirishiga to‘sqinlik qiladi, deydi ekspertlar.

Ukrainani tiklash xarajatlari

Bloomberg hisob-kitoblariga ko‘ra, Ukrainaga harbiy harakatlardan zarar ko‘rgan binolar va infratuzilmani tiklash uchun taxminan 230 milliard dollar kerak bo‘ladi. Biroq, hozirda Kiyevning ehtiyojlari va unga va’da qilingan mablag‘lar o‘rtasida 130 milliard dollarlik defitsit mavjud bo‘lib, bu mamlakatning iqtisodiy tiklanishi va davlatning barqaror mavjudligiga tahdid solmoqda.

Yevropaning eng yirik davlatlari uchun Ukrainani qo‘llab-quvvatlash va o‘z qurolli kuchlarini kuchaytirish yaqin o‘n yil ichida 3,1 trillion dollarga tushadi, deya hisoblaydi agentlik tahlilchilari.

Ukraina armiyasini tiklash o‘n yil ichida uning sulh vaqtidagi holati va qo‘riqlanishi kerak bo‘lgan hudud maydoniga qarab taxminan 175 milliard dollarga tushishi mumkin. Xuddi shu davrda 40 ming tinchlikparvar kuchlarni joylashtirish uchun taxminan 30 milliard dollar kerak bo‘ladi.

Bunday katta harbiy xarajatlar Yevropa mamlakatlarini sog‘liqni saqlash, ijtimoiy kafolatlar va ta’limni moliyalashtirish bo‘yicha murakkab tanlov oldida qoldiradi, deyiladi xabarda.

Yevropadagi manbalar Tramp jamoasi a’zolarida Rossiya bilan muzokaralar olib borish tajribasi yo‘qligidan xavotirda, vaholanki, Rossiyaning yuqori martabali amaldorlari AQSH va Ukraina bilan o‘nlab yillar davomida aloqada bo‘lgan, ba’zilari esa maxsus xizmatlarda tajribaga ega.