“Nadomat” loyihasining navbatdagi suhbatdoshi Sanjar Karimxo‘jayev ayni damda poytaxtdagi 51-sonli manzil koloniyasida jazo muddatini o‘tayapti. U o‘zi bilmagan holda og‘ir jinoyatga qo‘l urgan va buning tovonini uzoq yillardan beri oilasidan uzoqda, to‘rt devor orasida o‘tkazib to‘lamoqda.
Mahkum Sanjar Karimxo‘jayev 1966-yili Toshkent shahrida tug‘ilgan. Oilali, uch farzand va olti nabiraning bobosi. U jinoyat kodeksining 273-moddasi bilan aybdor deb topilib, 20 yilga ozodlikka mahrum etilgan. Jazo muddatining bir qismini “borsa-kelmas” deya ta’riflangan Jasliq qamoqxonasida o‘tagan.
— 2010-yili O‘zbekiston temiryo‘l aksiyadorlik jamiyatida vagon xizmatchisi bo‘lib ishlardim. Men Markaziy Osiyo va Rossiya Federatsiyasiga qatnaydigan poyezdlarda yuklarni joylardim. 2010-yili o‘zim bilmagan holda, katta xatoga yo‘l qo‘ydim. 14 yildan beri oilamdan uzoqda, jamiyatga hech qanday foydam tegmay umrimni o‘tkazyapman.
-Rg8kkhfY.jpg)
Hamkasblarimdan biri yonimga kelib “Sanjar aka, ozgina hujjatsiz yuk bor, o‘shalarni vagon plafoniga joylash kerak”, degan. Haqiqatan ham o‘sha yerga yuk berkitilsa bo‘lardi, ammo “U aynan qanday yuk? Nega hujjatlari yo‘q”, deb so‘raganimda “Tillaga qo‘shiladigan qandaydir modda, xavotir olmang o‘zim javob beraman”, degan. Uning gapiga ishonib, yuklarni joylab berganman. Bu yuk O‘zbekiston, Qozog‘iston va Rossiya chegarasidan olib o‘tilgan va hech qayerda tekshirilmagan.
Men ko‘p marta u qanday yuk ekanligini bilishga qiziqqanman. Hamkasbim hech narsa aytmagan. Takror shu jinoyatni sodir etishganida, qo‘lga tushishgan va g‘alvir suvdan ko‘tarilgan.
Vagon plafoniga yashirilgan yuklar katta miqdordagi geroin moddasi bo‘lgan. Yashirmayman, ortiqcha yukni rasmiylashtirmaslik uchun bir-ikki so‘m pul olardik, ammo bu yukdan falon so‘m beramiz degan kelishuv bo‘lmagan. Men hamkasbimning “Bu yomon narsa emas, besh vaqt namoz o‘qiyman. Sizni aldamayman-ku”, degan gapiga ishonganman.
14 yildan beri jazo muddatimni o‘tayotgan bo‘lsam hamisha o‘zimni aybdor his qilaman. Qonunlarni bilmasligim, ishonuvchanligim va e’tiborsizligimning to‘lovini shuncha yildan beri to‘layapman.
Tergovchi ishni o‘rganish davomida telefonimda jinoiy guruh a’zolari bilan so‘zlashganimni topmadi. Bu ish bo‘yicha 19 kishi sudlangan bo‘lsa, ular orasida faqat hamkasbimni taniyman, xolos.
Sudya “Nega Sanjar Karimxo‘jayevni ham bu ishga tortdingiz? U ham jinoiy guruh a’zosi sifatida jazolanishini bilarmidingiz?”, deb savol berganida hamkasbim “Katta qarzim bor edi, uni to‘lash uchun shunday qildim”, deb javob berdi. Mayli, u ham 20 yilga ozodlikdan mahrum etildi, ammo u dunyoda ham o‘ziga tegishli jazoni oladi.
Hali sud hukmi o‘qilmasidan avval rahbarning aytgan gapi, ko‘nglimga qattiq ta’sir etdi. “Agar yuklar ichida geroin emas, portlovchi modda bo‘lganida nima qilardingiz? Tekshirmay vagonga joylagan buyumlaringiz qanchadan-qancha insonlar hayotiga zomin bo‘lishi haqida o‘ylab ko‘rdingizmi?” dedi. Ana shu gapning o‘zidayoq tegishli xulosani chiqargandim.
Suddan to‘g‘ri, Jasliqdagi qamoqxonaga jo‘natishgan. Jazo muddatining 7 yilini o‘sha yerda o‘tkazdim. O‘shanda 44 yoshda edim, hozir 58 yoshdaman. Farzandlarim ulg‘aydi, ayolim ikki qizimni turmushga berdi. Eng alam qilgani, ota bo‘lib qizlarimga oq fotiha berolmadim. Oltita nabiramning ulg‘ayishini ko‘rolmadim.
Ayolimdan hamisha minnatdorman, jazoni qaysi hududda o‘tasam ham ko‘rgani bordi. Farzandlarimga yaxshi tarbiya berib, to‘ylar qildi. Nafaqat xalqim, balki oilam oldida ham o‘zimni aybdor deb hisoblayman. Hali jazo muddatim tugagani yo‘q, o‘g‘lim “Siz ozodlikka chiqqaningizdan keyin uylanaman”, deb oyoq tirab turib olgan. Hayotimning shuncha yili besamar o‘tganidan va jamiyatga nafim tegmaganidan afsuslanaman, deydi mahkum Sanjar Karimxo‘jayev.
Videoni to‘liq holda quyida tomosha qiling.
Loyiha muallifi: Nargiza Murodova
Izoh (0)