• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12910.15
    • RUB159.78
    • EUR14660.77
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +19°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    “O‘zbekistonda soliqlar 100 foiz adolatsiz” — professor Islombek Niyozmetov

    Iqtisodiyot fanlari doktori, professor Islombek Niyozmetov YouTubeʼdagi “Vatandosh TV” kanaliga bergan intervyusida O‘zbekiston soliq tizimi to‘g‘risida fikr bildirdi.

    Islombek Niyozmetov
    Foto: “Vatandosh TV”

    Islombek Niyozmetov suhbatda dastlab, 2019-yilda yangi tahrirda qabul qilingan Soliq kodeksi bo‘yicha mulohazalarini aytdi.

    “Kodeks qabul qilinishi arafasida juda ko‘p instansiyasida qatnashdim. Senatga borgan paytda ‘bu hujjatni qabul qilmanglar, u xom’, dedik. Bizni eshitishni ham xohlashmadi. Kodeks Moliya vazirligi mas’ullari taqdimoti bilan ‘ura-ura’ qilib, o‘tkazib yuborildi. Bizni majlisga nomiga chaqirishgan ekan. Davlat byudjeti daromadlarini shakllantiradigan, butun mamlakatda soliq siyosati taqdirini belgilab beradigan hujjat xom holda qabul qilindi. Shuning uchun ham o‘tgan 4,5 yil ichida Soliq kodeksiga 3 mingtaga yaqin o‘zgartirishlar kiritildi”, dedi mutaxassis.

    Suhbatda Islombek Niyozmetov “O‘zbekistonda soliqlar 100 foiz adolatsiz”, dedi va bunga sabablar yetarli ekanini taʼkidladi.

    “Adolat mezonlari bo‘ladi. Birinchi navbatda gorizontal adolat degan tushuncha mavjud. U davlatning soliq undiruvi jamiyatning barcha aʼzolariga yetib borishi kerakligini anglatadi. Lekin bu barcha soliq to‘lab tashlaydi, degani emas. Ikkinchi mezoni — vertikal adolat. Jamiyat aʼzolari davlatning ijtimoiy xizmatlari — milliy xavfsizlik, sud–huquq tartiboti va boshqalarni isteʼmol qilyaptimi, hamma o‘zining imkoniyatidan kelib chiqib soliq to‘lashi kerak. Bunda jamiyat aʼzolari olayotgan daromadlari, egaligidagi mulklari va boshqa imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda soliqni ko‘p yoki kam to‘lashi lozim”, iqtisodchi.

    Professor fikrini davom ettirar ekan, soliq tizimida adolatni taʼminlash uchun mamlakatda kambag‘allik chegarasi bo‘lishi kerakligini aytdi.

    “Agar davlat o‘z konstitutsiyasida ‘men ijtimoiy davlatmanʼ, deb yozib qo‘ygan bo‘lsa, kambag‘alga soliq solishga haqli emas. Yangilangan Konstitutsiyaning 163-moddasiga ‘soliqlar nafaqat to‘lanishi, balki ular adolatli bo‘lishi kerakʼ, deya qo‘shimcha kiritdik. Endi aytyapmizki: ‘O‘zbekistonda tan olingan yashirin iqtisodiyot 50 foiz, yaʼni iqtisodiyotning yarmi soliqqa tortilmayaptiʼ. O‘zbekiston iqtisodiyotida band aholining 57 foizi norasmiy ishlaydi. Bu degani ijtimoiy va daromad soliqlari kabi to‘g‘ri soliqlar aholining shuncha qismiga, yaʼni yarmidan ko‘prog‘iga yetib bormagan. To‘g‘ri, ular qo‘shilgan qiymat solig‘i, aksiz kabi bilvosita soliqlarni to‘lashi mumkin, lekin hamma qatori to‘g‘ri soliqlarni to‘lamayapti. Demak, gorizontal adolat taʼminlanmagan.

    Endi vertikal adolat masalasiga to‘xtalsak. Biz rasmiy daromad olgan kimsa bor ekanki undan soliq olamiz. Misol uchun, farrosh 1 million 40 ming so‘m oylik oladi. Shu puldan soliq chiqarib tashlasangiz, 925 ming so‘m qoladi. Yaʼni kam oylik olayotgan farroshga ham soliq solamiz.

    Kambag‘allikni qisqartirish vazirligi bor, lekin kambag‘allikni chegarasi yo‘q. Ana u narsa yolg‘on, 674 ming so‘m... (minimal isteʼmol xarajatlari–tahr). Metodikasi noto‘g‘ri. Nega soliqlar 100 foiz adolatsiz deyapman? Chunki gorizontal adolat taʼminlanmagan, yaʼni jamiyatning yarmidan ko‘piga soliq yetib bormagan. Vertikal adolat ham taʼminlanmagan”, deydi olim.

    Islombek Niyozmetov O‘zbekistonda dunyoning 12 ta davlatida amal qiladigan flat-rate tax, yaʼni bir stavkali soliq tizimi ishlayotganini taʼkidladi. Professor fikricha, mazkur tizimning o‘zi vertikal adolatni chippakka chiqaradi. Sababi bu tizimda qancha daromad olinsa ham bir xil foizda soliq to‘lash kerak bo‘ladi.

    “Vertikal adolat taʼminlanishi uchun birinchi navbatda kambag‘allik chegarasi aniqlanib, kambag‘al qatlamga daromad solig‘i solinmasligi kerak. Bu mulkka ham taalluqli bo‘lishi zarur. Aytaylik, 10 ming dollargacha qiymatdagi mulkka kambag‘alning mulki deb qaralsin. Shuncha ekvivalentdagi so‘m qiymatiga nol foiz, yaʼni mulkka ham, daromadga ham xuddi shunday bo‘lsin. Undan tepasiga o‘rtahol qatlam uchun alohida stavka belgilansin. Progressiv mexanizm degan tushuncha bor. Yaʼni daromad, mulk yoki boshqa aktiv qiymatining oshib borishi bilan soliq stavkasi ham o‘sishi kerak. Bu juda chuqur masala. Mana shunday mezonlarga, talablarga javob bermagan tizim o‘z–o‘zidan adolatsiz deyiladi”, deya xulosa qildi mutaxassis.

    Avvalroq parlament yig‘ilishida Soliq qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari Mubin Mirzayev 2024-yil I choragida O‘zbekistonda bilvosita soliqlar tushumi kamayganini aytgandi. Qayd etilishicha, bu gaz ishlab chiqarish hajmi kamayib, import ko‘payishi bilan bog‘liq.

    08.09.2024, 17:50   Izoh (0)   13192
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘tgan yili O‘zbekistonda 9 mln kishi norasmiy ishlagani sabab davlat budjetiga 32,9 trln so‘m soliq tushmay qolgan—MHTI

    19.12.2023, 11:48

    O‘zbekistonliklar 2023-yilda davlat byudjetiga qancha soliq to‘lagani maʼlum bo‘ldi

    30.05.2024, 15:37

    Raqobatli bozor, yer, soliq, kredit va energetika. Prezident tadbirkorlar bilan uchrashuvda nimalar haqida gapirdi?

    20.08.2024, 19:18

    “O‘zbekistonda kvartiralar yetarli emasligi sabab ular hali uzoq vaqt qimmatligicha qoladi” — tahlilchi

    06.09.2024, 17:53

    “O‘zbekiston davlat qarzi 37 milliard dollarga yetdi” — Jamshid Qo‘chqorov

    06.09.2024, 16:02

    O‘zbekistonliklarning uchdan bir qismi yaxshiroq ish taklifi uchun xorijga ketishga tayyorligi aniqlandi

    05.09.2024, 16:28
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    UZCARD SHERDOR premium kartasi endi MKBANKda mavjud


    HONOR kompaniyasi HONOR 400 Lite smartfonini taqdim etdi. Qiziq, u nimasi bilan lol qoldira oladi?


    Silk Avia Shahrisabzga ko‘proq parvoz qiladi


    Kapitalbank 2024-yilgi Brand Awards International mukofotiga sazovor bo‘ldi


    Coca-Cola 139 yillik ilhom, ajoyib kashfiyotlar, mashhur kampaniyalar va butun dunyo sevib qolgan ta’mni taqdim etmoqda 


    InfinBANK Global Money Week 2025 da ishtirok etdi


    Parvoz — katta shahar xarakteriga ega qulay biznes-klass turar joy


    OKMK 2,3 milliard dollar kredit mablag‘larini jalb qildi va 125 million dollar moliyaviy xarajatlarni iqtisod qildi


    Uklonda taksi haydovchilari uchun katta tadbir o‘tkazildi!


    Moliyaviy firibgarlik: murakkab sxemalar bo‘yicha sodda tushunchalar 


    Mobiuz “MazzaFest”da yangi “Mazza” va “Mazza 2.0” tarif rejalarini taqdim etadi


    Siberian Wellness — O‘zbekistonda 15 yil


    CHERY bilan o‘z orzungizni amalga oshiring: barcha modellar uchun boshlang‘ich to‘lov pasaytirildi! 


    Ziffler‘dan katta taqdimot: yangi qiyofa, zamonaviy dizayn va aqlli maishiy texnikalar


    Moliyaviy savodxonlik maktab ostonasidan boshlanadi

     

    Tavsiya etamiz

    “Ular o‘z vatani mustaqil bo‘lishi uchun kurashgan edi” — Turkiston legionining ayanchli tarixi

    8 may, 15:09

    Rashidov, gazli ichimliklar zavodi, Qizil maydon. 9-may — Toshkent tarixidan fotolavhalar

    7 may, 14:40

    Fazoviy poyganing boshlanishi — Gagarinning parvozi yolg‘on bo‘lganmi?

    6 may, 18:00
    Audio Icon

    “Qurolli qushchalar”. O‘zbekistonda ishlab chiqarilayotgan dronlar haqida

    5 may, 21:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Anchelotti “Real” boshqaruvini qachon tark etishi ma’lum bo‘ldi

    Sport | 9 may, 23:38

    Superliga. “Dinamo” “Surxon”ni mag‘lub etib, turnir jadvalida kuchli uchlikka kirib oldi

    Sport | 9 may, 22:35

    AQSH byudjeti taqchilligi yil boshidan beri 196 mlrd dollarga ko‘paydi

    Dunyo | 9 may, 22:05

    Fransiyada ikki general hokimiyatni tanqid qilgani uchun ishdan olindi

    Dunyo | 9 may, 21:35

    “Liverpul” “Real”ning qaroridan norozi bo‘ldi

    Sport | 9 may, 21:12

    NATO Kiyevga tinchlik shartnomasining bir qismi sifatida a’zolikni va’da qilmaganini bildirdi

    Dunyo | 9 may, 20:35

    Superliga. Vodiy derbisida “Neftchi” ustun keldi

    Sport | 9 may, 20:21
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.