“Do‘stlaringni o‘zingga yaqin tut, dushmanlaringni yanada yaqinroq”: siyosatshunos O‘zbekiston tomonidan Afg‘onistonda qurib berilayotgan madrasa haqida fikr bildirdi

O‘zbekiston Afg‘onistonning Mozori Sharif shahrida qiymati 6 million dollarga baholangan madrasa qurishni boshladi. 21-avgust kunidagi tamal toshi qo‘yish marosimida Balx gubernatori o‘rinbosari Nur al-Hadi Abu Idris va O‘zbekiston bosh konsuli Farkat Nazarovlar ishtirok etgan.

Ushbu madrasaning nomi “Xayr al-Mudaris Imom Buxoriy” bo‘lib, madrasa maydoni 0,6 gektarni tashkil etadi. Madrasa mingta talabaga diniy ta’lim berishga mo‘ljallangan bo‘lib, qurilish ishlari yil oxirigacha yakunlanishi reja qilingan.

Afg‘onshunos Suhrob Bo‘ronov O‘zbekistonning Mozori Sharifda madrasa qurishi borasida o‘z fikr-mulohazalarini bildirib, bir qancha muhim masalalarga e’tibor qaratdi. 

Siyosatshunos qurilayotgan madrasa Afg‘onistonda islom dinining sof va ezgu mohiyatini to‘g‘ri tushuntirish va targ‘ib etishda ulkan mayoq vazifasini bajarishini ta’kidlagan.

“Mazkur madrasa bejizga ‘Imom Buxoriy’ nomiga atab qo‘yilmayapti. Afg‘onistonda to‘g‘ri yo‘ldan adashganlar hali ham ko‘p ekanligi hisobga olinsa, dinimizning sof va ezgu mohiyatini to‘g‘ri tushuntirish va targ‘ib etishda bu madrasa ulkan mayoq vazifani bajaradi.  Shu maʼnoda, O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev 2018-yilda o‘tkazilgan Afg‘oniston bo‘yicha xalqaro konferensiyada taʼkidlaganidek, O‘zbekiston terrorizm, ekstremizm va radikalizm mafkurasiga qarshi kurash borasida hamisha prinsipial pozitsiyaga ega bo‘lib kelgan. Bunday xavf-xatarlarga qarshi faqat kuch ishlatish usullari bilan emas, balki birinchi navbatda, ayniqsa yoshlar o‘rtasida, zo‘ravonlikni keltirib chiqaradigan jaholatga qarshi maʼrifat bilan kurashish lozim. Biz barcha xorijlik hamkorlarimizga islom dinining insonparvarlik mohiyatini aholi va ayniqsa, yoshlarga tushuntirish yo‘lida yaqin hamkorlikda ish olib borishni taklif etamiz. O‘ylaymanki, bu borada O‘zbekistonda tashkil etilgan Imom Buxoriy nomidagi xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, Islom sivilizatsiyasi markazi va O‘zbekiston islom akademiyasining imkoniyatlaridan foydalanish maqsadga muvofiq bo‘ladi”, deya yozgan afg‘onshunos.

Shu bilan birga siyosatshunos Mozori Sharif shahridagi madrasa O‘zbekistonning Afg‘onistondagi “yumshoq kuchi” uchun poydevor bo‘lishini aytib o‘tdi.

“Unutmaslik lozimki, bu madrasa Afg‘onistonning Mozori Sharif shahrida qurilmoqda. U yerda millionlab o‘zbeklar istiqomat qiladi. Kaminaga kelgan maʼlumotlarga ko‘ra, ularning tahsilini o‘zimizning o‘zbek mutaxassislarimiz yo‘lga qo‘yadi va dars jarayonlari aynan o‘zbek tilida olib boriladi. Bu ularning nafaqat ijtimoiy-psixologik, dunyoviy, balki diniy-siyosiy dunyoqarashini yuksaltirishda muhim rol o‘ynaydi. Boshqacha aytganda, bu mablag‘ aslida Afg‘onistondagi o‘zbek vatandoshlarimizga kiritilayotgan sarmoya ekanligini inobatga olishimiz lozim”, degan u.

Shuningdek, Suhrob Bo‘ronov “Tolibon” ortida katta kuchlar turgani, agar o‘zaro aloqalarda tinchlik bo‘lmasa, hech bir ish tatimasligini qo‘shimcha qilgan. 

“Do‘stlaringni o‘zingga yaqin tut, dushmanlaringni yanada yaqinroq. Agar biz ‘Tolibon’ bilan mazkur masalalarda muloqotni ushlab tursak, ularning rejalari, asl maslaklaridan boxabar bo‘lib turamiz. Keyinchalik esa, shu asosda maʼlum bir strategiyani ishlab chiqishga imkon bo‘ladi. Ularning ortida katta kuchlar turibdi. Bitta haqiqatni doim yodda tutish kerak: tinchlik bo‘lmasa, hech bir ish tatimaydi. Tinchligimiz, xavfsizligimiz esa ko‘p jihatdan Afg‘onistondagi vaziyat bilan bog‘liq.

Fikri ojizimcha, O‘zbekiston o‘z tashqi siyosatida yetarli darajada yumshoq kuch resurslarini safarbar qilsa, bu nafaqat turli vaziyatlarga munosib va kafolatli tarzda tayyor turishga yordam beradi, balki istiqboldagi muhim tashqi taʼsir vositasi bo‘lib xizmat qiladi”, deya xulosa qilgan siyosatshunos.

Ma’lumot o‘rnida, joriy yilning 17-avgust kuni O‘zbekiston bosh vaziri Abdulla Aripov Kobulga tashrif buyurgan edi. Tashrif doirasida ikki tomonlama uchrashuvlar o‘tkazilib, qator masalalar muhokama qilingan.

Uchrashuvda Afg‘oniston tomonidan bosh vazir vazifasini bajaruvchi Abdul G‘ani Barodar, bosh vazirning ma’muriy masalalar bo‘yicha o‘rinbosari Abdul Salom Xanafiy, siyosiy masalalar bo‘yicha o‘rinbosari Abdul Kabir va tashqi ishlar vaziri Amir Xon Mutaqqiy ishtirok etgan.

Shuningdek, muloqot davomida o‘zaro savdo aylanmasini 2024-yilda 1 milliard dollarga, yaqin istiqbolda esa 3 milliard dollarga yetkazish bo‘yicha barcha imkoniyatlar mavjudligi ta’kidlangan.