Abbosbek Fayzullayev Rossiya Premyer Ligasining ushbu mavsumi uchun haqiqiy kashfiyot bo‘ldi. “Paxtakor” klubidan 500 ming yevroga sotib olingan 19 yoshli yarim himoyachi qisqa muddatda “SSKA” jamoasi lideriga va liganing eng yorqin o‘yinchisiga aylandi.
Qishki tanaffusdan foydalanib Fayzullayev bilan adaptatsiya jarayoni, o‘zbek oshining tayyorlanish sirlari, Akinfeyev va Nababkin bilan bir xonada bo‘lish va futbolchining bolaligi haqida “Championat.com” sayti muxbirlari futbolchi bilan suhbatlashgan. Suhbat O‘zbekiston termasining Osiyo Kubogidagi ishtiroki bilan boshlangan.
O‘zbekistonlik muxlislar mehmonxonagacha keldi. Ijtimoiy tarmoqlarda esa — dahshatli manzara.
O‘zbekiston Osiyo Kubogidan achinarli tarzda chiqib ketdi. Bu holatdan tez chiqib ketdingmi?
— Bu men uchun katta tajriba bo‘ldi: bunday katta turnirda birinchi bor ishtirok etib ko‘p narsa o‘rgandim. Biz yaxshi o‘ynab, penaltilar seriyasida Qatardan mag‘lub bo‘ldik. Bu o‘yinni bemalol yuta olardik. Agar Qatardan o‘tganimizda, turnirda g‘alaba qozonishimiz mumkin edi. Hayot davom etadi. Bizda maqsad bor — Jahon Chempionatida ishtirok etish. Biz tarixga kirmoqchimiz.
— Nimalarni o‘rganding?
— Qiyin vaziyatlarda qanday o‘ynashni o‘rgandim. Ushbu turnirda men maydondagi pozitsiyamni o‘zgartirib “chalg‘ituvchi to‘qqizlik” rolida o‘ynadim. Avvaliga men uchun biroz noqulay bo‘ldi, ammo Tailand bilan o‘yinda moslashdim. Biz raqibni chalg‘itish uchun doimiy tarzda o‘rnimizni o‘zgartirib o‘ynadik. Aynan shu sabab men taktik jihatdan kuchliroq bo‘ldim.
— Sizlarni ajoyib qo‘llab-quvvatlashdi.
— Ha, bizni doimgidan ko‘ra yaxshiroq qo‘llashdi. Hattoki, muxlislar mehmonxonaga keldi, ijtimoiy tarmoqlarni “yondirdi”. Bu biz uchun juda zavqli.
— Nega O‘zbekistonda futbolga bunchalik qiziqishadi?
— Shunchaki odamlar futbolni sevadi. Agar futbolchi boshqa davlatga yo‘l olsa, uni alohida kuzatishni boshlashadi, doim izohlar yozishadi. Bitta o‘zbekistonlik bitta postning ostiga 10 talab ijobiy izoh yozishi odamni xursand qiladi. Aytgancha, yaqinda SSKA bazasiga vatandoshim tashrif buyurib, Rossiya tarixi haqida kitob sovg‘a qildi.
— Rossiya termasining Osiyo qit’asiga ko‘chib o‘tishi variant ham ko‘rib chiqilgan edi. Agar Osiyo kubogida Rossiya termasi qatnashganida uning imkoniyatlari qanday bo‘lar edi?
— Sizlarning terma jamoangiz kuchli. Ularda turnir g‘olibligi uchun yaxshi imkoniyati bo‘lardi. Rossiya termasi Osiyoga ko‘chib o‘tishi men uchun qiziq bo‘lar edi. Kuchli jamoalar bilan o‘ynash doimo zavqli.
“Barsa” mening orzum, lekin kim “Real” taklifini rad etadi?
— Aynan musobaqadan keyin, “Bavariya”dan senga qiziqishlar bo‘lgani haqida xabar tarqaldi.
— Men bu haqda bilmas edim, o‘zim ham saytlardan o‘qidim. Bunga oddiy qarayman, mish-mishlar doim bo‘ladi.
— Lekin mening bilishimcha, “Bavariya”dan takliflar aniq bo‘lgan.
—Ha, mening bilishimcha ular agentlik bilan bog‘langan. Ularning aytishicha, ular hozirgi umumiy vaziyat va ba’zi detallarga to‘xtalgan. Lekin bu hali hech narsa degani emas. Hozir to‘liq e’tibor “SSKA”ga qaratilgan, oldinda muhim o‘yinlar bor. Lekin, “Bavariya” ham yaxshi variant, albatta (kulib).
— Sen “Barselona”da o‘ynash orzung ekanini aytgan eding. Demak, “Real”dan taklif bo‘lsa, rad etasan?
— Rozi bo‘laman, albatta, kim “Real”ga bormaydi? Yoshligimdan Gvardiola va uning “tiki-taka”siga muxlisman. Hozir ularda inqiroz, ammo bu o‘tib ketadi.
— O‘zingni top chempionatlarga tayyorman deb o‘ylaysanmi yoki hali ertami?
— Buni hech kim bilmaydi, vaqt ko‘rsatadi. Men jismoniy holatimni yaxshilashim kerak, toki raqib mening yonimga yaqinlasha olmasin. Taktik jihatdan ham o‘sishim kerak. Agar o‘sishda davom etsam hammasi yaxshi bo‘ladi.
“Akinfeyev va Nabavkin doim “qachon osh yeymiz” deb so‘raydi.
— SSKA varianti haqida qachon eshitgan eding?
— “Paxtakor” bilan bo‘lgan birinchi davra uchrashuvlaridan so‘ng men ta’tilga chiqdim. Ammo doim agentlarim bilan aloqada edim va ular menga “SSKA”dan bo‘layotgan qiziqishlar haqida xabar berdi, Keyinroq esa bu rostdan jiddy taklif ekani haqida aytdi. Men ota-onam, akalarim va turli futbolchilar bilan maslahatlashdim. Masalan, Shomurodov bilan. Bizning agentimiz bitta. Shomurodov va German Tkachenko RPLga o‘tishim men uchun to‘g‘ri trampling bo‘lishiga ishontirdi. Men faoliyatimda oldinga qadam qo‘ymoqchi edim. Juda ko‘pchilik “SSKA” yosh o‘yinchilarga o‘ynash imkoniyatini berishi haqida aytdi. Bundan tashqari klubning buyuk tarixi bor.
— Yevrokubok o‘yinlarining yo‘qligi hayron qoldirmadimi?
— Yo‘q. RPL O‘zbekiston Superligasidan kuchliroq ekanini bilar edim. Bu yerda kurash, intensivlik va taktikaviy o‘yin ko‘proq.
— O‘zbekistonda bu transferga qanday munosabat bildirildi?
— Boshida ko‘pchilik bunga tanqidiy munosabat bo‘ldi. Ko‘pchilik Rossiya chempionatida o‘ynab keta olmay, O‘zbekistonga tez fursatda qaytishimni bashorat qildi. Lekin bu so‘zlar menga ko‘proq motivatsiya berdi.
— “Paxtakor” murabbiyining so‘zlari haqida eshitdingmi? U Rossiya chempionatini “o‘lik” liga deb atadi.
— Ha, o‘qidim. Qaytaraman, ko‘pchilik shunaqa hisobladi. Men u va boshqalarning fikrini o‘zgartirmoqchiman.
— Moskvaga kelgach, qanday qiyinchiliklarga duch kelding?
— Shahar menga yoqdi. Faqat shu yo‘llardagi tirbandliklar kayfiyatni buzadi. Hozir Toshkentda ham shunaqa holat. Moskva restoranlari ham ajoyib. Boshida jismoniy jihatdan to‘liq formada emas edim, aynan mana shu menga qiyinchilik tug‘dirdi. Ammo “SSKA” murabbiylari buni oddiy qabul qilishdi va jismoniy holatimni tiklashga yordam berdi.
— Jismoniy holatingni tiklashga qiynalganingda, “SSKA”ga o‘tganingdan afsuslandingmi?
— Yo‘q, men xotirjam edim. Jamoadoshlarimga rahmat, ular meni juda iliq kutib oldi, buni kutmagandim. Ular bilan kirishib ketishim qiyin bo‘ladi deb o‘ylagandim. Hammasi ajoyib kechdi. O‘sha paytda Baxa ( Baxodir Zaynutdinov) jamoada edi, u hamma bilan tanishtirdi. Klub adaptatsiyaga yordam berdi, bundan tashqari Qahhor Mo‘minov ham doim yonimda bo‘ldi. Bunday qo‘llovlar sabab Moskvada qiynalmadim.
— Fedotov qanday qilib seni asosiy tarkibga kiritdi?
— Birinchi navbatda men sabrli bo‘lishim kerak edi. Boshidan menga oson bo‘lmasligi va birdan asosiy tarkibdan o‘rin olmasligimni yaxshi bilar edim. O‘z imkoniyatimni kutdim, bunday imkon berilishini bilardim. Bosh murabbiy shoshiltirmadi, avvaliga kamroq vaqtda maydonga tushirdi. “Krilya Sovetov” bilan o‘yinda ikkinchi bo‘limning boshidan harakat qildim va aynan shu o‘yin tub burilish yasab berdi. Biz uyda yutqazayotgan edik va hujumga o‘tishimiz shart edi. Fedotov meni rag‘batlantirdi va maydonga tushirdi. O‘yinda tog‘amning turmush o‘rtog‘i va onam tashrif buyurgan ekan. Bu menga qo‘shimcha kuch berdi. Ular mening tushishimni bilishgandek kelishibdi, bundan oldingi “Zenit” bilan o‘yinda dadam stadionga kelgan edi. O‘sha o‘yinda men zahirada qoldirgan edim. “Krilya Sovetov” bilan o‘yinda xuddi maydonda uchayotgna edim. O‘sha o‘yinda menda hammasi o‘xshadi.
— Akinfeyev va Nababkinlarning o‘rtasida o‘tirasan. Bu qanday sodir bo‘ldi?
— Ha, mening sheriklarim ajoyib. Avval bu yerda Baxa o‘tirardi. U ketgach, meni shu yerga o‘tqazishdi. Ular tajribali o‘yinchilar, doim menga maslahat beradi va bu menga juda yoqadi. Ular doim mendan “osh qachon?” deb so‘radi.
— Chalovning aytishi bo‘yicha butun jamoani ikki bora mehmon qilgan ekansan.
— Ha, bir marta stadionda, ikkinchi bor jamoa bazasida. Akalarning tanishlari bor, biz doim ulardan osh buyurtma qilamiz. Men ulardan bir necha kilo buyurtma berib, hammani mehmon qilgan edim. Hammaga, hattoki, legionerlarga ham yoqqan edi. Osh — eng zo‘r taom!
Ideal osh qanday bo‘lishi kerak?
— Hech qanday siri yo‘q. Yaxshi guruch, go‘sht, sarimsoq va sabzi bo‘lsa bo‘ldi. Eng muhimi bu oshpaz. Men o‘zim tayyorlay olmayman, lekin onam osh qiladilar va onamning oshi dunyodagi eng shirin osh.
“SSKA”ning 8-o‘rinda turishiga nima sabab?
— Bizga stabillik va konsentratsiya yetishmayapti. Ko‘plab gollarni o‘yin oxirida o‘tkazib yuboryapmiz. Birinchi davraning ikki turi oldidan biz yuqori pog‘onalarda edik. Bu bizning o‘rnimiz emas. Bu tarkibimiz bilan bemalol chempionlik uchun kurasha olamiz. Chalov, Oblyakov, Davila, Rosha — hammasi ajoyib o‘yinchilar. Akinfeyev — afsona! Ba’zida mashg‘ulotlarda biz unga umuman gol ura olmaymiz.
Senga Rossiya Premyer Ligasidagi qaysi o‘yinchilar yoqadi?
— Menga Bitello yoqdi. Klaudinoni ham alohida e’tirof etish zarur.
“Bolalikda ko‘cha futbolida 100 ta golgacha o‘ynardik”.
— Senga “yulduzlik” kasali ta’sir qilmasligini, seni yaxshi tarbiya qilishganini aytgan edik. Aytchi, seni qanday tarbiyalashgan?
— To‘qqiz yoshdan boshlab men tog‘amning oilasida katta bo‘lganman. U menga g‘amxo‘rlik qilardi. Uning qattiqqo‘lligi mening foydamga ishladi. U menga doim avval yaxshi inson, keyin esa yaxshi futbolchi bo‘lish kerakligini uqtirardi. Tog‘am mening idealim edi.
— Uning qattiqqo‘lligi qanday holatlarda sezilar edi?
— Biz uning ruxsatisiz hech qayerga bormas edik. U hattoki yotishdan oldin ukamning va mening telefonimni olib qo‘yardi.
— Ayyorlik qilishga urinib ko‘rmasmidingizlar?
— Bu ilojsiz edi.
— Futbolchi bo‘lmasliging ham mumkinmidi?
— Futbolni yoshligimdan sevardim, 4 yoshimdayoq do‘stlarim bilan ko‘chada futbol o‘ynardim. Doim koptogimni yo‘qotib qo‘yardim va oilamiz bilan har yakshanba bozordan yangi to‘p olar edik. Bu meni doim xursand qilardi.
— Butsichi?
— Butsilar haqida umuman bilmasdim. Oyog‘imda qaysi oyoq kiyim bo‘lsa shu bilan o‘ynardik. Ba‘zida, hatto oyoqyalang holatda ham o‘ynaganman. Biz boshqa ko‘cha bolalari bilan o‘ynash uchun, mehmonga ham borar edik.
— Yutuqqa nima qo‘yilgan edi?
— Har xil narsalarga o‘ynardik. Masalan, yutqazgan jamoa ortiga to‘p bilan zarba qabul qilib olardi. Ba‘zida urishib ham turardik. Bolalik maza edi. O‘yinlarda dadam va tog‘am ham qatnashardi. Ular ko‘proq darvozaga turardi. Darvoza bir metr bo‘lardi. Dadam chopon kiyib kelardi, darvozaga turganida choponini yoyib olardi va darvoza to‘liq yopilardi. Unga gol urishning umuman iloji bo‘lmasdi.
— O‘sha paytda ham dribbling qilarmiding?
— Ha, men doim to‘pni o‘zim bilan olib yurardim.
— Nega sen Tog‘amngning qaramog‘iga o‘tgansan?
— Men Sirdaryodan Toshkentga ko‘chib keldim, u yerda qolganimda futbolchi bo‘lishim qiyin edi. Avvaliga meni Yangiyerdagi akademiyaga berishmoqchi edi. Men u yerdagi ko‘rikdan yaxshi o‘tdim, murabbiylarga ham yoqdim. Lekin kunlarning birida dadam “Paxtakor”ga kelishimni aytdi. Men turli fintlarni o‘rganishni boshladim. Shunday qilib mening tog‘amlarning uyida yashay boshladim. “Paxtakor”dagi birinchi murabbiyim Dmitriy An bo‘lgan. Men unga va Sirdaryodagi murabbiyim Ibrohim Ummatovga alohida minnatdorchilik bildirmoqchiman. Ularning hayotimdagi o‘rni beqiyos.
— “Paxtakor”dagi faoliyat qanday boshlandi?
— Ikki haftalik mashg‘ulotlardan so‘ng, meni uyga qaytarib yubormoqchi bo‘lishdi. Yakunda murabbiylar yana bir o‘yinda sinab ko‘rishga qaror qildi. Mahalliy “Spartak” bilan o‘yinda beshta gol urdim. Shundan keyin murabbiylar meni olib qolishga qaror qildi. Agar o‘sha o‘yindagi 5 ta gol bo‘lmaganida men katta futbolga kirib kela olmasdim.
— Ota-onangni sog‘inardingmi?
— Juda ham. Boshida har kuni yig‘lardim. Buni ko‘rsatmaslikka harakat qilardim va men bu ishni vannada suvni yoqiq holatda qoldirib qilardim. Vaqt o‘tib moslashdim, tog‘amning oilasi meni iliq kutib oldi.
Uning bolalari bilan ko‘p gaplashishni yoqtirardim. Kattalar uyda bo‘lmaganida futbol o‘ynar edik. Uyda bizdan pastdagi qavatda yashovchi yoshi katta ayol doim tog‘amga nolirdi.
— Qachon jamoangga to‘liq moslashib ketding?
— Ikki-uch yil o‘tib. Men doim asosiy tarkibda sardorlik bog‘ichi ostida o‘ynardim, Men doim to‘p bilan harakat qilardim, to‘psiz qolganda, uni olib qo‘yishga harakat qilmasdim. Shunda murabbiy meni ikkinchi tarkibga “ravona” qildi. U yerda bir yil o‘ynadim, doim oyog‘imga zarba qabul qilib olar edim. Murabbiy menga qachon to‘pni olib qo‘yish qobiliyatini shakllantirsang, shunda qaytishimni aytdi. Bu meni qayta tarbiyalash uchun qilingan edi va bu menga katta yordam berdi.
— Bunday tana tuzilishing bilan futbolda biror narsaga erisha olmasliging mumkinligi haqida gaplar uchrab turarmidi?
— O‘zbekistonda doim eshitardim. U yerda bo‘ying kichik bo‘lgani sabab yuqori darajali o‘yinchi bo‘la olmaysan deb hisoblashadi. Men esa unday o‘ylamayman. Futbolda eng muhimi— IQ (intellektual salohiyat). Barchasi vaqti kelib o‘sishi mumkin, ammo intellekt tug‘ilganda beriladi.
“Tog‘am vafot etganini eshitganimda, mening ichimda ham ko‘p narsa uzilgandek bo‘ldi”
Hayotingda qiyin vaziyatlar ham bo‘lganmi?
— Bir necha yil avval tog‘am COVID sabab vafot etdi. Bu hayotimdagi eng qiyin vaziyat bo‘lgan. Uni yo‘qotganimga ishonishim qiyin bo‘lgan. tog‘am menga doim g‘amxo‘rlik qilgan. Futbol va undan tashqaridagi barcha muammolarimni yechishga harakat qilgan. Nima kerak bo‘lsa olib bergan. Men mashg‘ulotlarda ishtirok etayotgan edim va menga qo‘ng‘iroq bo‘ldi. Menga tog‘am o‘limini xabar berishganida, mening ichimda ham hamma narsa o‘ldi. O‘zimga kelishimga do‘stlarim yordam berdi, mashg‘ulotlarda ishtirok eta olmasdan uyga qaytgandim.
— Sen tog‘angning har bir o‘gitini esa saqlashingni aytgan eding.
— Tog‘am doim meni top klubda o‘ynashimni xohlar edi. O‘zimdan qoniqish hosil qilishimga qo‘ymas edi doim o‘zimni tanqid ostiga olib turishimni aytardi. U “Agar birorta o‘yiningdan qoniqish hosil qilsang, demak rivojlanishdan to‘xtabsan” derdi. U meni hech qachon maqtamagan. Hattoki, shu davrda uning “barakalla” deyishini biror marta eshitmaganman.
17 yoshimda Osiyo Chempionlar Ligasida debyut o‘yinimni o‘tkazganman va yaxshi o‘ynaganman. Ikkinchi o‘yinda o‘rtacha harakat qilganman. Uyga qaytgach, tog‘am ikkinchi o‘yinimdagi harakatlarim uchun juda koyigan. Ammo akalarimning aytishi bo‘yicha mening maydondagi harakatimni ko‘rib tog‘am juda quvongan.
— Ota-onang qanday kasb egalari?
— Otam uyimizdan apteka ochgan va shu yerda ishlaydi. U ham mening kumirim. Otam hech qachon o‘zgarmagan. U 10 yil oldin qanday bo‘lsam hozir ham shunaqa. Hamma bilan bir xil gaplashadi. Otamning shu taraflarini o‘rganishga harakat qilaman.
Onam oddiy uy bekasi. Endi futbol tomosha qila boshladi. U mening futbolchi bo‘lishimni xohlamagan, uning aytishi bo‘yicha bu juda xavfli. Men unga jarohatlarim haqida aytmayman, doim menda hammasi yaxshiligini aytaman. Hatto oyog‘im sinsa ham unga ayta olmayman.
— Dadanggachi?
— Dadamga aytaman, men ota-onamni juda yaxshi ko‘raman, yaqinda ularning orzularini amalga oshirishga erishdim.
— Bu qanday orzu edi?
— Men ularni doim Umra safariga yuborishni xohlardim. Xudoga shukr bu amalga oshdi. Biz 20 yoshlilar o‘rtasida Osiyo chempionatida g‘oliblikni qo‘lga kiritganimizda Sirdaryo hokimi Umra yo‘llanmasini sovg‘a qildi. Men ota-onamni yubordim. Otam Makka shahridan qo‘ng‘iroq qilganini eslayman. U yig‘lagan edi. Bu o‘zgacha tuyg‘u. Bunday onlar ko‘proq bo‘lishini xohlayman.
— O‘zbekistonga ilk marta boradigan odam uni yoqtirib qolishi mumkin? Qayerga borish kerak?
— Samarqandga borish shart, bu juda chiroyli shahar. U yerda tarixiy obidalar va dunyodagi eng shirin osh bor. Tog‘larga borishni xohlagan odam Amirsoyga borsa bo‘ladi.
— Hayotdagi eng katta orzung nima?
— O‘z faoliyatimni tugatganimda hech narsadan afsuslanmaslikni xohlayman. Ota-onamning barcha orzusini amalga oshishini xohlayman. Eng muhimi ular sog‘ va baxtli bo‘lishlari.
Erkin G‘aybullayev tarjimasi
Izoh (0)