• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +32°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    ‘‘20 dona F-16 samolyoti urushni o‘zgartira olmaydi!’’: Ukraina urushi borasida iqtisodchi va siyosatshunos bahsi

    Iqtisodiy tahlilchi Shuhrat Rasul “Daryo” bilan suhbat vaqtida Rossiya va Ukrainaning iqtisodiy holatiga to‘xtalib o‘tib, qaysi davlatning iqtisodiy ahvoli uzoq davom etishi, kutilayotgan urush xarajatlarini ko‘tara olishi haqida gapirdi.

    Ekspertning qayd etishicha, Rossiya oltin valyuta zaxirasining tagi ancha ko‘rinib qolgan.

    “Katta urush uchun katta pul kerak. Urush boshlanganida Rossiyaning oltin valyuta zaxirasi 600 milliard dollar edi. Ukrainada esa bu ko‘rsatkich 48 milliard dollarni tashkil etgan. Yaʼni Ukrainaning oltin valyuta zaxirasi Rossiyaning oltin valyuta zaxirasidan 15 barobar kam edi. Bugun Rossiya 600 milliard dollarlik oltin valyuta zaxirasining 300 milliard dollarni (bu pullar urush boshlangach, Yevropa banklari tomonidan muzlatilgan – tahr) oldirib qo‘ydi. Qolgan qismi urush uchun sarflandi. Hozir Rossiyaning oltin valyuta zaxirasi 125 milliard dollarni tashkil qiladi.

    Bundan tashqari, Rossiya Federatsiyasi Markaziy banki raisi Elvira Nabiullinaning qarori bor. Unga ko‘ra, Rossiya Markaziy banki barcha chet el bilan tijorat qiluvchi va valyuta hisob raqami ochgan korxonalarning ishlagan valyuta (yaʼni dollar nazarda tutilmoqda – tahr) pulini o‘zi belgilagan kurs bo‘yicha sotib oladi. Bugun Rossiya mana shu yo‘l bilan oyoqda turibdi. 2022-yilda Rossiyada 1 AQSH dollari 48 rublga tushgan edi. Bugun 1 AQSH dollari 92 rublni tashkil qilmoqda. Yaʼni 2023-yilda Rossiya rubli salkam 2 barobarga qadrsizlandi. Shuningdek, tovar inflyatsiyasi ham oshib ketmoqda”, – deydi iqtisodiy tahlilchi.

    Iqtisodiy tahlilchi Shuhrat Rasul
    Foto: “Daryo”

    Ekspert so‘zida davom etib, Ukrainaning iqtisodiy holati va G‘arbning 2024-yilda Ukrainaga berishi mumkin bo‘lgan moliyaviy yordami haqida gapirdi.

    “Endi Ukrainaning iqtisodiy ahvolini tahlil qilsak. Ukrainaga xalqaro kuchlar tinimsiz yordam bermoqda. 2022-yilda Ukraina jami 70 milliard dollar moliyaviy yordam oldi. Shuning hisobiga Ukrainaning iqtisodiy ahvoli Rossiyaning iqtisodiy holatiga nisbatan durustroq. Hozir Ukrainaning oltin valyuta zaxirasi 35 milliard dollar. Bundan tashqari, Rossiya Markaziy bankining remoliyalash stavkasi 16 foiz, Ukrainada esa bu ko‘rsatkich 15 foiz. Bu ko‘rsatkich qancha baland bo‘lsa, iqtisodiy ahvol shuncha abgor bo‘ladi. Mana shu ko‘rsatkichlar bilan qaraydigan bo‘lsak, urush oqibatida Rossiya ko‘proq holdan toydi. Uning puli Ukrainaga nisbatan tezroq tugamoqda. Rossiya 2024-yilda oltin valyuta zaxiralarini ushlab qolishi uchun o‘z pulini 2 barobar devalvatsiya qilishi kerak. Ukrainada esa devalvatsiya bor yo‘g‘i 16 foizni tashkil qilmoqda.

    Shuningdek, Ukrainaning 52 ta davlatdan iborat do‘stlari bor. Rossiyaning kimi bor? To‘g‘ri, Ukraina G‘arbdan hozir yordam ola olmayapti. Amerikada respublikachilar partiyasining tashabbusi tufayli AQSH Kongressi Ukrainaga berilishi kerak bo‘lgan moliyaviy yordam paketini to‘xtatib qo‘ydi. Lekin bu yordam paketi 2024-yilning 9-yanvardan so‘ng Kongress tomonidan maʼqullanishi mumkin. Agar AQSH Kongressi Ukrainaga yordam berishni rad etsa, G‘arbning ikkinchi yo‘li mavjud. Buni Estoniya ilgari surmoqda. Aytilishicha, agar Yevro Ittifoqi Vengriyaning pozitsiyasi tufayli Ukrainaga berilishi kerak bo‘lgan 50 milliard yevroni bermasa, Estoniya hukumati har bir davlatdan pul yig‘moqchi”, – deya taʼkidladi Shuhrat Rasul.

    Iqtisodiy tahlilchining fikricha, 2024-yilda Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi urush pozitsion tarzda kechadi. Agar bu yil Ukraina G‘arbdan F-16 samolyoti va Taurus raketa komplekslarini olsa, urushda ustunlikka erishishi mumkin.

    Suhbat davomida
    Foto: “Daryo”

    “2024-yilda Ukraina Rossiya o‘rtasida pozitsion urush davom etadi. Pozitsion urushda kimning harbiy qurollari ilg‘or bo‘lsa, o‘sha tomon ustunlikka erishadi. Bu borada Ukraina Rossiyadan ustun. Bu yil Ukraina G‘arbdan F-16 samolyotlarini olmoqchi. Bu bombardimonchi samolyot “Game Change” deb ataladi. Yaʼni bu qurol o‘yin qoidalarini o‘zgartiruvchi. Rossiyaning samolyotlari modernizatsiya qilingan F-16 samolyoti bilan raqobat qila olmaydi. F-16 samolyotining raketalari Rossiya samolyotining raketalaridan 2 barobar uzoqroq uchadi. F-16 samolyotining radarlari esa 200 kilometr masofani nazorat qiladi. Rossiya radarlari bo‘lsa 120 kilometrni. F-16 samolyotlari uzoq masofadan rus samolyotlarini qoqib tashlaydi. Agar Ukraina F-16 samolyoti va Taurus raketalarini olsa, urushda ustunlikka erishishi mumkin”, – dedi ekspert.

    Biroq suhbatning boshqa qatnashchisi, siyosatshunos Oybek Sirojov yuqoridagi fikrlarga qo‘shilmasligini va urushda hamma narsa pulga bog‘liq bo‘lmasligini aytdi.

    “Hamma narsani pul hal qiladi, degan fikrga qo‘shilmayman. Pul muhim rol o‘ynaydi, lekin bu urushni faqat pul hal qiladi degani emas. Chunki urushda belgilangan strategiya, yuritilayotgan siyosat va tashqi kuchlar taʼsiri muhim rol o‘ynaydi. Masalan, G‘azo sektorida boshlangan beqarorlik Ukraina urushini mutlaqo o‘zgartirib yubordi. Bundan tashqari, G‘arbda saylovlar urushga bevosita taʼsir ko‘rsatmoqda. Shuning uchun “urush taqdirini pul hal qiladi”, degan fikrdan men yiroqman. Chunki tarixda puli oz bo‘lsa-da, to‘g‘ri siyosat orqali g‘alaba qozongan davlatlar yetarlicha topiladi”.

    Siyosatshunosning fikr bildirishicha, urushda qurollarning sifat darajasi bilan birgalikda, uning miqdori ham muhim ahamiyat kasb etadi.

    “Harbiy qurollar masalasiga to‘xtalsak. Bu yerda gap qurollarning qay darajada sifatli bo‘lishida emas, balki uning miqdoriga ham bog‘liq. Misol uchun, nimaga Ukraina qarshi hujumda muvaffaqiyatga erisha olmadi? Sababi, G‘arb tomonidan Ukrainaga yetarli qurol berilmadi. Hozir Ukrainaga 20 dona F-16 samolyoti berilishi kutilmoqda. 20 dona F-16 samolyoti urushni o‘zgartira olmaydi. Shu nuqtai nazardan, bu yerda gap qanday qurol berilayotganida emas, balki uning miqdorida. Agar G‘arb Ukrainaga yetarli miqdorda qurol bersa, shunda urush taqdiri o‘zgarishi mumkin”, – deydi siyosatshunos.

    Siyosatshunos Oybek Sirojov
    Foto: “Daryo”

    Siyosatshunos Oybek Sirojov hali Rossiya jamiyati urushni o‘z tanasida his qilmaganini va G‘arb yordamining kechikishi urush taqdirini o‘zgartirib yuborishini taʼkidladi.

    “Nima uchun Ukraina keyingi vaqtlarda Rossiya shaharlariga raketa zarbalarini ko‘paytirdi? Chunki hali Rossiya jamiyati urushni o‘z tanasida his qilganicha yo‘q. Bu Ukraina uchun juda katta muammo. Masalan, Putin bir necha marta “bizga hech kim hujum qila olmaydi” deb bayonotlar bergan. Bu shuni ko‘rsatadiki, Rossiyaning ham nozik tomonlari mavjud.

    Shuhrat aka yuqorida Yevropa pul yig‘ib, Ukrainaga yordam berishi haqida fikr bildirdilar. To‘g‘ri, Yevropa Ukrainaga pul yig‘ib berishi mumkin. Lekin bu yerda vaqt masalasi bor. Chunki urushda bir kun ham ko‘p narsani hal qiladi. Shunga o‘xshash ko‘plab faktlar masalani u yoki bu tomonga o‘zgartirishi mumkin”, – dedi Oybek Sirojov.

    Suhbatning to‘liq shaklini “Daryo”ning YouTube’dagi sahifasida tomosha qilishingiz mumkin.



    06.01.2024, 16:15   Izoh (0)   26444
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Zalujniy askarlar yetishmasligi sababli deputatlarni frontga ketishga chaqirdi

    05.01.2024, 17:09

    Bombardimon qilinayotgan Ukraina, holdan toygan Rossiya: tomonlar muzokaraga boradimi?

    05.01.2024, 21:05

    Ukrainaning valyuta zaxiralari G‘arbning moliyaviy yordami tufayli 42 foizga oshdi

    05.01.2024, 23:55

    Kim Chen In zilzila munosabati bilan Yaponiya bosh vaziriga hamdardlik bildirdi

    06.01.2024, 15:55

    ISHID terrorchilari ommaviy Germaniyaga kelishni boshladi — Bild

    06.01.2024, 13:45

    JSST COVID-19 tufayli aholini yana niqob taqishga chaqirdi

    06.01.2024, 13:05
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 

     

    Tavsiya etamiz

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    O‘zbekiston fuqarolari qaysi davlatlarga vizasiz kira olishi maʼlum qilindi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 18:02

    Indoneziyada Levotobi Laki Laki vulqoni otildi (video)

    Dunyo | 2 avgust, 17:55

    Saudiya klubi “Liverpul” hujumchisi uchun kurashda yetakchiga aylanib oldi

    Sport | 2 avgust, 17:50

    Titanlar, o‘lim ilohlari va alkimyo haqida: eng mashhur yapon animelari

    Kino | 2 avgust, 17:35

    “Odam IMEI qonuni”. Jamoatchilik faollari xorijdan qaytganlarni OIV testdan majburiy o‘tkazishga oid yangi qonunga qanday munosabatda?

    O‘zbekiston | 2 avgust, 17:20

    Parijdan Lissabongacha: hayot sifati bo‘yicha dunyodagi eng qulay shaharlar reytingi e’lon qilindi

    Sayohat | 2 avgust, 16:55

    Konor Makgregor Irlandiya prezidentligiga o‘z nomzodini qo‘yadi

    Dunyo | 2 avgust, 16:45
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.