.jpg)
Ayni paytda O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommlashtirish Butunjahon jamiyatining Samarqand sharidagi VII xalqaro kongressi bo‘lib o‘tmoqda. Uning doirasida bir qator foydali va qiziqarli yangiliklar ham eʼlon qilib borilmoqda. Shu jumladan, O‘zbekiston madaniyatiga oid topilmalarning ko‘lami anchagina kengayganligi quvonarlidir.
Ayniqsa Qurʼoni karimning nusxasi, dunyodagi eng qadimiy va nodir qo‘lyozma asarlardan hisoblangan O‘zbekistonda noyob Katta Langar Qurʼoni qo‘lyozmasining yo‘qolib ketgan namunalari jamlanib borilayotganligi kongressda ishtirok etayotgan jahon hamjamiyati vakillarining eʼtiborida bo‘lmoqda.
Kongressda eʼlon qilingan muhim topilmalardan biri bu Mirzo Ulug‘bekning yoshlikdagi surati topilgani haqidagi maʼlumotdir. Bu haqda xalqaro kongressda chiqish qilgan “Sh. Marjoniy” nomidagi fond jamg‘armasining to‘qimachilik va qo‘lyozmalar kolleksiyasi kuratori Galina Lasikova maʼlum qildi.
Miniatyurada ustoz va shogird anʼanalari, shuningdek mashhur Shayx Orif Ozodiy va yosh Mirzo Ulug‘bek tasvirlangan bo‘lib, qizig‘i “Oshiqlar yig‘ini” deb nomlanuvchi mazkur asarning muallifi maʼlum emas. Taxmin qilinishicha, miniatyura XVII asrdagi Buxoro maktabiga mansub hisoblanadi.
“Merosning yangi qirralarini kashf etish: O‘zbek kolleksiyalari jahon to‘plamlarida” xalqaro konferensiyasida Turkmaniston davlat muzeyidan Xiva xoni kumushlari topilganligi to‘g‘risida ham maʼlum qilindi. Ayni paytda muzey fondida XIX asr oxiri va XX asr boshlariga oid ayollar zargarlik buyumlarining to‘liq to‘plamini aks ettiruvchi oltin bilan qoplangan kumushdan yasalgan rang-barang zargarlik buyumlari saqlanmoqda. To‘plamdagi buyumlar o‘zining shakllarga boyligi, ko‘p sonli marjonlari, ziraklari va eng nozik qadama naqshlari bilan ajralib turadi.
O‘zbekistonda zargarlik sanʼati ham uzoq yillik tarixga ega. Buni Buxoro yaqinidan topilgan miloddan avvalgi II ming yillikka oid nodir tilla xazinalar ham tasdiqlaydi. Amerikalik arxeolog Soren Starkning maʼlum qilishicha, 2022-yilda Buxoro So‘g‘didagi yirik aholi punkti o‘rnida nodir tilla xazina topilgan.
Garchi manzilgohning o‘zi saqlab qolinmagan bo‘lsa ham ushbu obyektda olib borilgan qazish ishlari mobaynida shahar chetidan yana shuningdek, bronza davriga oid noyob oltin buyumlar, xususan, uchburchak shaklidagi nafis oltin sirg‘alar ham topilgan. Hozirda oltin xazina Buxoro muzey-qo‘riqxonasida jamlangan.
“O‘zbekiston islom madaniyatining eng qadimgi va eng qadrli markazlaridan bo‘lib, hatto xalifa Hazrati Usmon davriga tegishli Mus'haf ham aynan shu yerda. Fikrmicha bu yanada ommalashishi uchun uning elektron nusxalarini yaratish, keng miqyosda chop etish va tarqatish kerak.
O‘ylaymanki, O‘zbekistonda ham bu kabi tashabbuslarni ilgari suradigan jonkuyarlar ko‘plab topiladi”, – dedi Markaziy Osiyo va Kavkaz instituti raisi, professor Frederik Starr.
Shuningdek, kongress davomida O‘zbekiston tarixiga oid sanʼat namunalari Gretsiyaning Korfu orolidan topilgani eʼlon qilindi. Bu haqda Korfu orolidagi Osiyo sanʼati muzeyi direktori Despina Zernioti “Merosning yangi qirralarini kashf etish: o‘zbek kolleksiyalari jahon to‘plamlarida” mavzusidagi konferensiyada maʼlum qildi.
Doktor Zerniotti O‘zbekiston janubi hududidagi qadimiy davlat bo‘lgan Gandharaning noyob sanʼat namunalari to‘plamlariga alohida eʼtibor qaratdi. Butunjahon jamiyati mazkur to‘plam “O‘zbekiston madaniy merosi jahon to‘plamlarida” turkumining navbatdagi jildida chop etilishini eʼlon qildi. Albom Korfu orolidagi Osiyo sanʼati kolleksiyasi bilan bir qatorda Afinadagi Benaki muzeyi kolleksiyasini ham o‘z ichiga oladi.
Sheriklik huquqi asosida.
Izoh (0)