Stomatologdan qo‘rqasizmi, profilaktik tekshiruvlarga bormaysizmi va shifokorga faqat oxirgi chora sifatida murojaat qilasizmi? Bu eng yaxshi strategiya emas, chunki mukammal bo‘lmagan gigiyena va tishlarning holatiga e’tibor bermaslik nafaqat kariyes, og‘riqlar va katta xarajatlar, balki butun organizmga ta’sir qiladigan jiddiyroq oqibatlar bilan tahdid soladi.
Infarkt, umurtqa pog‘onasi qiyshayishi, organizmdagi gormonal nomutanosiblik — jiddiy muammolar, shunday emasmi? Agar tishlar va og‘iz bo‘shlig‘ining holatiga e’tibor bermasangiz, ular paydo bo‘lishi mumkin.
Infarkt va insult
Agar kundalik og‘iz gigiyenasi, ayniqsa, tish cho‘tkasi yordamida yetarlicha ehtiyotkorlik bilan bajarilmasa, tishlarda blyashka juda tez to‘planib, asta-sekin tish toshiga aylanadi. Bu tish cho‘tkasi endi tozalay olmaydigan va faqat professional tozalashni talab qiladigan qattiq toshlardir.
Ko‘pincha tish toshini ko‘rish mumkin — u qora o‘simtaga o‘xshaydi. Ammo shunday bo‘ladiki, tosh milklar ostida joylashib oladi va uni sezishning iloji yo‘q. Og‘iz bo‘shlig‘ining mikroflorasi buziladi, kariyes va periodontit faol rivojlanadi, yomon hid paydo bo‘ladi, milkdan qon ketadi va hokazo.
Tish toshlari milk atrofidagi yumshoq to‘qimalarni siqadi. Bu organizmning umumiy immunitetini buzadi va qo‘shimcha ravishda yurak-qon tomir kasalliklari xavfini oshiradi. Ha, tishlarni sifatsiz yuvish infarktga olib kelishi mumkin! Tayvan va shved olimlari tish va yurak-qon tomir salomatligi o‘rtasidagi bog‘liqlik ishonchli tarzda isbotlangan tadqiqotlar o‘tkazdilar. Ular milk yallig‘lanishi ko‘pincha infarkt va insult kabi yurak xastaliklariga olib kelishini aniqladilar. Agar og‘iz bo‘shlig‘i gigiyenasi yetarli bo‘lmasa yoki noto‘g‘ri bo‘lsa, unda birin-ketin yallig‘lanish joylari paydo bo‘ladi va bu asta-sekin yurak ishida uzilishlar xavfini oshiradi. Agar 20 yoki undan ortiq tishda tosh bo‘lsa, yurak xuruji xavfi 53 foizga ortadi!
Shunga o‘xshash natijalarni yapon olimlari ham qo‘lga kiritdilar: ular gigiyena va yurak sog‘lig‘i bog‘liqligini aniqladilar. Tishlarini kuniga ikki martadan kamroq yuvadigan odamlarda insult, infarkt va boshqa yurak-qon tomir muammolari uch baravar ko‘p bo‘lgan.
Sinusit, otit va surunkali tonzillit
Tishlarni cho‘tkalash, tish shifokoriga muntazam tashrif buyurish, tish iplari va irrigatordan foydalanish endilikda majburiy og‘iz bo‘shlig‘ini parvarish qilish muolajalari ro‘yxatiga kiritilgan. Ammo hozirgacha ko‘pchilik irrigatorlar haqida hech narsa eshitmagan va vaqti-vaqti bilan professional tozalash zarurligini shubha ostiga qo‘yadi.
Yuqorida bayon qilinganidek, qoniqarsiz parvarish og‘iz bo‘shlig‘i mikroflorasining o‘zgarishi va nomutanosibligiga olib keladi — ba’zi bakteriyalar kamayadi, boshqalari, aksincha, aql bovar qilmaydigan miqdorda ko‘payadi. Bunday o‘zgarishlarning natijasi surunkali tonzillit, otit va sinusit bo‘lishi mumkin. Gap shundaki, bu kasalliklarni bakteriyalar keltirib chiqaradi. Va bakteriyalar, o‘z navbatida, tozalanmagan tishlar va yallig‘langan tish milkida ko‘payadi.
Gormonal muammolar va ovqat hazm qilish kasalliklari
Tishlar yetarli bo‘lmasa, unda oziq-ovqat yaxshi chaynalmaydi. Bu bilan ovqat hazm qilish jarayoni buziladi, oshqozon-ichak trakti kasalliklari paydo bo‘ladi. Agar bir yoki ikkita tish yetishmayotgan bo‘lsa ham shu holat. Axir, har bir tish o‘z vazifasini bajaradi. Biron sababga ko‘ra tishlarni olib tashlash kerak bo‘lsa, masalan, shifokorga juda kech murojaat qilganlik va tishni saqlab qolishning iloji bo‘lmagani uchun — implant qo‘yish kerak.
Tishlarning yo‘qligi milk yallig‘lanishi va qolgan tishlar holatining yomonlashishiga olib keladi, chunki ular zo‘riqish bilan ishlashlari kerak. Bu, albatta, ovqatni chaynash sifatiga salbiy ta’sir qiladi. Keyin oshqozon va ichak bilan bog‘liq muammolar, metabolik tizimdagi buzilishlar bo‘lishi mumkin, bu ko‘pincha gormonal muvozanatning buzilishiga olib keladi.